«Εξαιρετικά αργή», χαρακτηρίζει την πρόοδο των προγραμμάτων μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, παρά τον διπλασιασμό των μετεγκαταστάσεων προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία που καταγράφεται, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
«Καθώς οι αριθμοί των αφίξεων στην Ελλάδα σημειώνουν πτώση, το βάρος πέφτει τώρα αποκλειστικά στη σημαντική αύξηση και επιτάχυνση των μετεγκαταστάσεων. Δεν μπορούμε, ωστόσο, να ξεχάσουμε την Ιταλία, όπου παρατηρείται μια εποχική αύξηση των αφίξεων. Αυτό είναι ανθρωπιστικό καθήκον», δήλωσε ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, από τις 13 Μαΐου έως τις 14 Ιουνίου, μετεγκαταστάθηκαν επιπλέον 780 άτομα, που ισοδυναμούν με σχεδόν διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που μετεγκαταστάθηκαν έφθασε στις 14 Ιουνίου τα 2.280 (1.503 από την Ελλάδα και 777 από την Ιταλία).
Ωστόσο, ο Έλληνας επίτροπος παραδέχθηκε ότι η κατάσταση εξακολουθεί να απέχει κατά πολύ από τον στόχο για μετεγκατάσταση 6.000 ατόμων τον μήνα και τόνισε ότι τα κράτη- μέλη χρειάζεται να κάνουν πολλά ακόμη για να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι περίπου 49.000 αιτούντες άσυλο και μετανάστες βρίσκονται σε επίσημους χώρους προσωρινής υποδοχής στην ηπειρωτική χώρα, περιμένοντας την καταγραφή και επεξεργασία των αιτήσεών τους. Ο μηνιαίος μέσος όρος των μετεγκαταστάσεων από την Ελλάδα κυμαίνεται σήμερα από 260 έως 300 άτομα.
Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει ότι με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) και της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου ξεκίνησε, στις 8 Ιουνίου, μια εκτεταμένη διαδικασία προκαταγραφής 1.400 ατόμων, η οποία θα επιταχύνει την ταυτοποίηση και την πλήρη καταγραφή των αιτούντων για μετεγκατάσταση. Ένας σημαντικός αριθμός επιπλέον αιτούντων άσυλο θα είναι έτοιμος για μετεγκατάσταση κατά τους επόμενους μήνες -υπάρχει η πεποίθηση ότι περίπου το 65% των ατόμων που έχουν προκαταγραφεί ανήκουν σε μια από τις εθνικότητες που είναι επιλέξιμες για μετεγκατάσταση.
Σημαντικές καθυστερήσεις στον χρόνο ικανοποίησης των αιτημάτων μετεγκατάστασης προκαλούν οι έλεγχοι ασφαλείας, σύμφωνα με την Επιτροπή, οι οποίες ενίοτε υπερβαίνουν τη δίμηνη προθεσμία που προβλέπεται στην απόφαση του Συμβουλίου. Η Επιτροπή καλεί επίσης όλους τους εμπλεκόμενους να επιταχύνουν την μετεγκατάσταση των ευάλωτων ατόμων, ιδίως των ασυνόδευτων ανηλίκων.
Όσον αφορά την επανεγκατάσταση Σύρων προσφύγων από την Τουρκία, ο Δ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι τους τελευταίους μήνες τα κράτη μέλη κατέβαλαν σημαντικές προσπάθειες. «Η πρόοδος που σημειώσαμε στην ουσιαστική αναχαίτιση του επιχειρηματικού μοντέλου των λαθροδιακινητών θα διατηρηθεί μόνο εάν όντως ανοίξει μια ασφαλής και νόμιμη δίοδος για τους αιτούντες άσυλο», δήλωσε ο Έλληνας επίτροπος.
Συγκεκριμένα, από τις 4 Απριλίου 2016, 511 Σύριοι έχουν επανεγκατασταθεί από την Τουρκία στην ΕΕ, ενώ ο αριθμός των κρατών μελών που συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα αυξήθηκε. Μετά την τελευταία έκθεση προόδου, εκτός από τη Φινλανδία, τη Γερμανία, τη Λιθουανία, τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία, έχει πραγματοποιηθεί επανεγκατάσταση προσφύγων και στην Ιταλία, το Λουξεμβούργο και την Πορτογαλία.
Με βάση τα στοιχεία που ελήφθησαν από τα συμμετέχοντα κράτη, 7.272 άτομα είχαν επανεγκατασταθεί μέχρι τις 10 Ιουνίου 2016 στο πλαίσιο του προγράμματος επανεγκατάστασης της 20ής Ιουλίου 2015, κυρίως από την Τουρκία, τον Λίβανο και την Ιορδανία. Τα άτομα αυτά έγιναν δεκτά από 19 κράτη επανεγκατάστασης (Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο).
Υπενθυμίζεται ότι βάσει της απόφασης του Συμβουλίου το Σεπτέμβριο του 2015, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν για την μετεγκατάσταση 160.000 ατόμων από την Ελλάδα και την Ιταλία, έως τον Σεπτέμβριο του 2017.