Σφήνα στην προσπάθεια εξόδου από τη διπλωματική εξορία και τη μεγάλη ιδέα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για ηγεμόνευση πέρα από τη Μέση Ανατολή και στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου, η οποία έχει πυροδοτήσει και το «φλερτ» με το Τελ Αβίβ και τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, μπαίνει η τριμερής Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ η οποία προγραμματίστηκε για την 28η Ιανουαρίου στη Λευκωσία.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αναμένεται να βρεθεί όπως είναι φυσικό το ενεργειακό, οι υδρογονάνθρακες και η εκμετάλλευσή τους προς όφελος όλων των πλευρών και η οριοθέτηση της ΑΟΖ, την ώρα που η Άγκυρα – διπλωματικά απομωνομένη λόγω του φλερτ με το Ισλαμικό Κράτος και την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους – επιχειρεί να απλώσει χείρα βοηθείας στο Ισραήλ με στόχο να δημιουργήσει προσκόμματα στην γεωπολιτική συμμαχία Αθήνας, Καΐρου, Λευκωσίας και Τελ Αβίβ.
Ενημερωμένη πηγή που επικαλείται η εφημερίδα «Πολίτης» από την Κύπρο αναφέρει ότι «όποιος χάσει το τρένο που ξεκινά, δεν θα έχει την ευκαιρία να φθάσει ποτέ στο τέρμα».
«Αθήνα και Λευκωσία θέλουν να προχωρήσει η συνεργασία όπως πλέον γίνεται και με την τριμερή της Ελλάδος, της Κύπρου και της Αιγύπτου. Θα προηγηθούν χωριστές διμερείς συναντήσεις των αρχηγών των τριών κρατών (των Τσίπρα και Νετανιάχου θα γίνει στο Ισραήλ την προηγούμενη ημέρα), όπου αναμένεται να ξεκαθαριστούν μια σειρά από θέματα» αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Η Τουρκία επιχειρεί να προσεγγίσει το Τελ Αβίβ για να διεμβολίσει τον άξονα Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου και Ισραήλμ με το βλέμμα σε ενέργεια και ασφάλεια. Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ εμφανίζεται θετικός στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία, οι οποίες από το περιστατικό με το Μάβι Μαρμαρά έχουν «παγώσει», με διεθνείς αναλυτές να εκτιμούν ότι χρησιμοποιεί το «τουρκικό χαρτί» για να ασκήσει πιέσεις στη Λευκωσία αναφορικά με τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου και το σύμφωνο για τα ποσοστά στη συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος «Αφροδίτη».
Ωστόσο, η προσέγγιση Άγκυρας – Τελ Αβίβ μόνο εύκολη δεν φαίνεται να είναι, καθώς ήδη από τις πρώτες κιόλας κινήσεις των δύο πλευρών προκύπτουν ζητήματα μάλλον αγεφύρωτα. Η Τουρκία με νέο «τελεσίγραφο» επιμένει να φέρει σε δύσκολη θέση τυονβ Νετανιάχου, που μπορεί να μεν να υπερασπίζεται την επιλογή αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με την Άγκυρα, αλλά θα δυσκολευτεί να πείσει για τη δυνατότητα πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων εμπιστοσύνης και για συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου.
Ο στενός σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε τη Δευτέρα ότι δεν θα υπάρξει ομαλοποίηση εάν δεν προηγηθεί η άρση του αποκλεισμού της της Γάζας, επαναλαμβάνοντας ότι η Τουρκία δεν θα κάνει πίσω σε κανέναν από τους όρους που είχε θέσει μετά το επεισόδιο του Μάβι Μαρμαρά. Με τη στάση που τηρεί ο Ερντογάν στο ζήτημα της Γάζας επιχειρεί να εμφανιστεί ως ο προστάτης των απανταχού μουσουλμανικών πληθυσμών. Την ίδια ώρα πάντως η Γάζα είναι υψίστης σημασίας για τον Νετανιάχου καθώς ελέγχεται πλήρως από τη Χαμάς και απειλεί ευθέως την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ.
Ουσιαστικό αγκάθι στην αποκατάσταση των σχέσεων των δύο χωρών αποτελεί εξάλλου και η στήριξη της Άγκυρας στη Χαμάς. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο Ερντογάν υποδέχθηκε στην Άγκυρα τον επικεφαλής της Χαμάς, διαβεβαιώνοντάς τον ότι η προσπάθειες προσέγγισης με τον Νετανιάχου δεν επηρεάζουν τη στήριξη της Άγκυρας στη Γάζα.
Οι λόγοι όπως φαίνεται που οδηγούν τις δύο πλευρές στην προσπάθεια προσέγγισης είναι διαφορετικοί και δεν καθιστούν την όποια προσπάθεια ικανή να ευοδωθεί.
Ο Ερντογάν είναι διπλωματικά απομονωμένος, έχοντας οδηγήσει τις σχέσεις με τη Ρωσία σε πλήρη ρήξη – με μεγάλες οικονομικές και ενεργειακές συνέπειες – και αναζητά μία κίνηση για να στείλει μήνυμα στον Πούτιν ότι εφόσον αποφασίσει να παίξει το «χαρτί» του φυσικού αερίου, η Άγκυρα μπορεί να εξασφαλίσει από αλλού ενεργειακή επάρκεια. Προς αυτή την κατεύθυνση πιέζουν μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα στην Τουρκία που επιδιώκουν την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου προς την Τουρκία.
Την ώρα που παράλληλα ο Νετανιάχου, έχοντας καλές σχέσεις με τη Μόσχα, επιχειρεί να ανοίξει διαύλους με την Άγκυρα για οικονομικούς λόγους, το κλίμα στο Τελ Αβίβ είναι εξαιρετικά αρνητικό για την προσπάθεια προσέγγισης. Ισραηλινοί αμφισβητούν τις πραγματικές προθέσεις του Ερντογάν και εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για την εγκατάλειψη στα χέρια του «σουλτάνου του Βοσπόρου» του στρατηγικής σημασίας για την επιβίωση του Ισραήλ φυσικού αερίου.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ του το Έθνος, σφήνα σε αυτό το παιχνίδι ισχύος και επιρροών μπαίνει η ευρωπαϊκή και ασφαλής επιλογή που προσφέρεται στο Ισραήλ και τον Νετανιάχου μέσα από την τριμερή συνεργασία με την Κύπρο και την Ελλάδα, που δίνει δυνατότητες έμμεσης συνεργασίας και με την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Ενδεικτικά είναι τα όσα δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ στη Χουριέτ, τονίζοντας πως η όποια προσπάθεια προσέγγισης πρέπει να έχει γίνει μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες, καθώς μετά την τριμερή Νετανιάχου, Τσίπρα και Αναστασιάδη η διαδικασία θα απειληθεί και πάλι με κατάρρευση.
