Διευκρινίσεις για θέματα φοροδιαφυγής, με αφορμή τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα στη Βουλή, έδωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης.
-για την ποινική δίωξη για ειδικό φόρο ακινήτων (ΕΦΑ) (άρθρο 8)
Για πρώτη φορά θεωρείται ότι διαπράττει έγκλημα φοροδιαφυγής όποιος δεν υποβάλλει ή υποβάλλει ανακριβή δήλωση ΕΦΑ και αποκρύπτει φόρο μεγαλύτερο των 100.000 €. Ο Ειδικός Φόρος Ακινήτων (ΕΦΑ) επιβάλλεται σε επιχειρήσεις που κατέχουν και εκμεταλλεύονται ακίνητα . Μέχρι σήμερα δεν θεωρείται αξιόποινη πράξη προκειμένου να διωχθεί ποινικά η απόκρυψη αυτού του φόρου. Θα θεωρείται πλέον έγκλημα φοροδιαφυγής όταν η διαφορά φόρου είναι άνω των 100.000 Ευρώ. Συγχρόνως όμως υπάρχουν και τα πρόστιμα του άρθρου 58 που είναι το 50% της διαφοράς του φόρου και επιβάλλεται για όλο το ποσό και όχι για το πάνω από 100.000 Ευρώ. ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΥΝΟΪΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΘΕΣΜΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ.
-Αυτοτελή πρόστιμα (άρθρο 3 παρ. 5 β,δ)
Με το Ν/Σ δεν επιβάλλονται αυτοτελή πρόστιμα για μη έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης και λοιπών φορολογικών στοιχείων.
Στο εξής η μη έκδοση καταλήγει σε ουσιαστικές και όχι διαδικαστικές παραβάσεις. Για τις ουσιαστικές αυτές παραβάσεις επιβάλλονται τα πρόστιμα των άρθρων 58, 58Α και 59 του Ν. 4174/2013, δηλαδή 50% στο φόρο εισοδήματος, 50% στο ΦΠΑ και 50% στους παρακρατούμενους.
Για όλους έχει έννοια ο έλεγχος, ακόμα και στους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, γιατί θα προσαυξάνεται ο φόρος εισοδήματος. Εξάλλου αυτά τα αυτοτελή πρόστιμα που επιβάλλονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, έχουν πολύ μικρή εισπραξιμότητα.
-Υποβολή εκπρόθεσμων αρχικών και τροποιητικών δηλώσεων μετά την έκδοση εντολής ελέγχου (άρθρο 3 παρ. 2,3)
(Η παρούσα διάταξη αποσύρεται προκειμένου να μη δημιουργηθούν προβλήματα και θα επανεισαχθεί σε νέο Ν/Σ)
Θεσμοθετείται η δυνατότητα να υποβάλλονται φορολογικές δηλώσεις και μετά την έκδοση εντολής ελέγχου.
Αυτές οι διατάξεις αποσκοπούν στην ταχύτερη απόδοση των φόρων που αναλογούν σε φορολογητέα ύλη που δεν έχει περιληφθεί στις αρχικές δηλώσεις (εισοδήματος, ΦΠΑ, παρακρατούμενοι, ΕΝΦΙΑ, ΕΦΑ κλπ). Εξάλλου τα πρόστιμα που επιβάλλονται στις περιπτώσεις που οι δηλώσεις υποβάλλονται μετά την έκδοση της εντολής ελέγχου είναι ίδια με τα πρόστιμα που επιβάλλονται μετά την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου, όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 12 του Ν/Σ.
Με τον τρόπο αυτό παρέχουμε τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν, τα έσοδα να αυξηθούν και να μην υπάρχουν περιθώρια διαφθοράς (ως προς το πότε θα ξεκινήσει ο φορολογικός έλεγχος).
-Τα ευνοϊκότερα πρόστιμα που προτείνει το νομοσχέδιο περιλαμβάνουν και υποθέσεις προηγούμενων ετών που εκκρεμούσαν σε διάφορα στάδια της φορολογικής – δικαστικής διαδικασίας (άρθρο 7)
Επειδή υπάρχουν υποθέσεις που εκκρεμούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα στα δικαστήρια και στις ελεγκτικές υπηρεσίες, οι οποίες αποτελούν μεγάλο βραχνά για τις υγιείς επιχειρήσεις, τους παρέχεται η δυνατότητα να υπαχθούν στις ευνοϊκότερες διατάξεις και να καταβάλλουν άμεσα τα ποσά φόρου και προστίμων. Με αυτό τον τρόπο απελευθερώνονται από παλιές φορολογικές εκκρεμότητες και μπορούν να εστιάσουν στην αναπτυξιακή επιχειρησιακή δραστηριότητα τους.
-Εικονικό φορολογικό στοιχείο ως προς το πρόσωπο του εκδότη (άρθρο 8)
Δεν θεωρείται εικονικό για τον λήπτη το φορολογικό στοιχείο που έχει λάβει για πραγματική συναλλαγή αν σε αυτό, το πρόσωπο του εκδότη, είναι διαφορετικό από αυτό που πραγματικά έχει πραγματοποιήσει τη συναλλαγή. Για τον εκδότη το φορολογικό στοιχείο θεωρείται εικονικό και φέρει βαρύτατες συνέπειες
Με όσα ισχύουν μέχρι τώρα ο λήπτης φορολογικού στοιχείου για πραγματική συναλλαγή αντιμετωπίζεται ευμενέστερα (μικρότερο πρόστιμο σε σχέση με τη μη πραγματοποίηση της συναλλαγής). Αυτή η διάταξη θα εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ο λήπτης μπορεί να αποδείξει ότι η συναλλαγή είναι πραγματική.
-Αμνήστευση φοροφυγάδων (άρθρο 3, παρ.6)
Δεν αμνηστεύονται φοροφυγάδες από την διάταξη του άρθρου 3 παρ.6 του Ν/Σ. Με αυτή τη διάταξη καταργούνται διατάξεις του παλαιού ποινολογίου (παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 55 του ν.4174/2013) και αντικαθίστανται με τις νέες διατάξεις που εισάγονται με το Άρθρο 8 του Ν/Σ., με τις οποίες αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη αυστηρότητα τα σχετικά θέματα. Με τις διατάξεις του Ν/Σ δημιουργείται ένα ισχυρό οπλοστάσιο για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
-Για τη δέσμευση του περιεχομένου των τραπεζικών θυρίδων (άρθρο 3, παρ.4)
Η διάταξη για τη δέσμευση του περιεχομένου των θυρίδων σε ποσοστό 50% του χρηματικού και 100% του μη χρηματικού, προβλέπεται ήδη με το Άρθρο 46 του Ν. 4174/2013.
Δηλαδή δεν υπάρχει νέα διάταξη για τις θυρίδες αλλά νομοτεχνική βελτίωση του ήδη ισχύοντος νομικού πλαισίου.
-Για τον ΕΝΦΙΑ στα διατηρητέα κτίρια
Δεν επιβαρύνονται τα διατηρητέα με ηλικία άνω των 100 ετών με συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ. Δεν ίσχυσε ποτέ μια τέτοια διάταξη, δεν ισχύει τώρα και ούτε υπάρχει πρόθεση να επιβαρυνθούν με συμπληρωματικό φόρο οι ιδιοκτήτες τους.
-Τι ισχύει για τον ΕΝΦΙΑ στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις
Ο ΕΝΦΙΑ απαρτίζεται από δύο μέρη: τον κύριο και το συμπληρωματικό φόρο. Σε όλες οι επιχειρήσεις (ατομικές και εταιρίες) αναλογεί:
– κύριος φόρος ΕΝΦΙΑ και
– συμπληρωματικός φόρος (Άρθρο 5 του Ν.4223/2013) ο οποίος υπολογίζεται ως εξής:
α) Για φυσικά πρόσωπα (ατομικές επιχειρήσεις) για αξία περιουσίας άνω των 300.000 Ευρώ με κλίμακα που οι συντελεστές είναι από 0,1% έως 1%.
β) Για νομικά πρόσωπα (Α.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε. και λοιπά), ο συμπληρωματικός φόρος είναι 0,5% χωρίς αφορολόγητο. Εξαιρείται από το συμπληρωματικό φόρο η αξία των ακινήτων εφόσον αυτά ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών.
Μετά τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι από το συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ, απαλλάσσονται οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή εταιρίας για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν.
Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή ατομικής επιχείρησης απαλλάσσονται όταν ο ιδιοκτήτης τους (φυσικό πρόσωπο) έχει περιουσία αξίας μέχρι 300.000 Ευρώ. Από εκεί και πάνω επιβάλλεται συμπληρωματικός φόρος ΕΝΦΙΑ με κλίμακα που έχει συντελεστές από 0,1% έως 1%.
Την 1.1.2014 επιβλήθηκε συμπληρωματικός φόρος ΕΝΦΙΑ στις ατομικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Με το Ν.4316/2014 προβλεπόταν απαλλαγή από το συμπληρωματικό φόρο ΕΝΦΙΑ που θα ίσχυε από 1.1.2015. Ήδη με τις διατάξεις της περίπτωσης γ’ της υποπαραγράφου Δ3 της παρ. Δ του άρθρου 2 του Ν.4336/2015, καταργήθηκε αυτή η απαλλαγή, με ημερομηνία ισχύος 19.8.2015. Με το υπό ψήφιση Ν/Σ (Άρθρο 2 Παρ.2) ορίζεται η ημερομηνία έναρξης της ισχύος της κατάργησης της απαλλαγής η 1.1.2015.