Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η πρωτοφανής πρόκληση της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας στην ορκωμοσία της. Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα αποκάλεσε «Μακεδονία» τη χώρα της, προκαλώντας την αντίδραση της Αθήνας και των Βρυξελλών, κι αυτό παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο που της υπαγορεύτηκε από τον απερχόμενο πρόεδρο της Βουλής ο όρος ήταν «Βόρεια Μακεδονία», όπως άλλωστε προβλέπεται στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Αρχικά η πρέσβης της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
ΥΠΕΞ: Κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υπενθυμίζει ότι παρά την αντίθεσή της ως αντιπολίτευση, η σημερινή κυβέρνηση σεβάστηκε τη Συμφωνία των Πρεσπών ως διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου. Σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Συντάγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Παράλληλα, το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει ότι η Ελλάδα δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας.
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Η Βόρεια Μακεδονία να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών
Μήνυμα στη Βόρεια Μακεδονία έστειλε και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλώντας την να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών. «Για να συνεχίσει η Βόρεια Μακεδονία την επιτυχή πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας να συνεχίσει η χώρα την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών» έγραψε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Χ.
Σαρλ Μισέλ: Απογοητευτικό ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας
Πολύ απογοητευτικό χαρακτηρίζει το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας, αναφέρει η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν, Ναμπίλα Μασράλι. Σημειώνει ότι η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.
Έντονες οι αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την αντίδραση και κομμάτων της αντιπολίτευσης. «Εμείς, ως η παράταξη η οποία πλήρωσε ακριβά τον πατριωτισμό της, καλούμε τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας να συνετιστεί και να αναλογιστεί τις ευθύνες της απέναντι στην Ιστορία και στο μέλλον του λαού της», είπε ο Στέφανος Κασσελάκης.
«Ο Πρωθυπουργός μίλησε χθες για «ζητήματα» που θα ανακύψουν, αν η προεκλογική ρητορική συνεχιζόταν και μετεκλογικά. Αναμένουμε πλέον τις ενέργειες, στις οποίες θα προχωρήσει η Ελληνική Κυβέρνηση για να αντιδράσει στην πρόκληση», είπε ο υπεύθυνος τομέα Εξωτερικών ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Μάντζος. Η Αθήνα παρακολουθεί τις κινήσεις των Σκοπίων και ετοιμάζεται για τις απαραίτητες ενέργειες.
«Η νέα κυβέρνηση οφείλει να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών»
Από χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει διαμηνύσει σαφώς ότι στην περίπτωση που η νέα κυβέρνηση στη γειτονική χώρα εμείνει και μετεκλογικά σε όσα έλεγε προεκλογικά για τη συμφωνία των Πρεσπών, θα έχουμε ζητήματα.
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε και τη δική του διαφωνία ειδικά με τον επιθετικό προσδιορισμό του «μακεδονικού» έθνους και της «μακεδονικής» γλώσσας σημειώνοντας ωστόσο ότι δέχθηκε τη συμφωνία στα πλαίσια της συνέχειας του κράτους και οι ίδιες απαιτήσεις υπάρχουν και τώρα από τη νέα ηγεσίας της γειτονικής χώρας.
Στην περίπτωση που η νέα πρόεδρος στη Βόρεια Μακεδονία επιμείνει σε αυτή τη γραμμή που παραβιάζει και το Σύνταγμα της χώρας της, η Ελλάδα θα μπλοκάρει την ευρωπαϊκή πορεία των γειτόνων, κάτι που άλλωστε αναφέρει και η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Υπ. Δικαιοσύνης Βόρειας Μακεδονίας: «Άκυρη η ορκωμοσία της προέδρου»
Η κίνηση παραποίησης του Προεδρικού όρκου έχει φέρει αντίδραση και στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας. Ο εν ενεργεία υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας ήταν μάλιστα ξεκάθαρος. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Η αγνόηση του συνταγματικού ονόματος της χώρας καθιστά άκυρο τον όρκο της Σιλιάνοφσκα. Πρέπει είτε να επαναληφθεί η διαδικασία είτε τη θέση του προέδρου της χώρας να αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Γιόβαν Μίτρεσκι».
Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι εκτίμησε πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά την σημερινή της ορκωμοσία παραβίασε το Σύνταγμα και προκάλεσε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα.
Η 71χρονη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα εξελέγη πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθη την Τετάρτη 8 Μαϊου, ως υποψήφια του VMRO-DPMNE, επικρατώντας, με ποσοστό 65%, του μέχρι σήμερα προέδρου της χώρας, Στέβο Πεντάροφσκι. Παράλληλα με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών διεξήχθησαν στη χώρα και οι βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το δεξιό αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO-DPMNE κατήγαγε μεγάλη νίκη, καταλαμβάνοντας 58 εκ των 120 εδρών της Βουλής.