Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης είναι το πρώτο επαρχιακό μουσείο της Ελλάδας που σχεδιάστηκε και κτίστηκε εξαρχής για το σκοπό αυτό. Άρχισε να οικοδομείται το 1874 σε σχέδια του Αρχιτέκτονα Γ. Κατσαρού αν και κατά καιρούς είχε θεωρηθεί έργο του διάσημου Δανού αρχιτέκτονα του 19ου αι. T. Hansen και ολοκληρώθηκε στις 23 Ιανουαρίου 1876. Το κτήριο στην πρώτη του μορφή περιελάμβανε δύο αίθουσες πέραν της κεντρικής, δυτικά και ανατολικά της οποίας είχε κτιστεί ένα ιωνικό πρόπυλο.
Ο Παναγιώτης Σταματάκης, ένας από τους μεγαλύτερους Αρχαιολόγους του 19ου αιώνα είναι ο άνθρωπος που στήριξε τη δημιουργία του μουσείου της Σπάρτης και εκείνος που έστησε την πρώτη έκθεση των Λακωνικών αρχαιοτήτων στο αρχικό, μικρό, νεοκλασικό κτήριο του Μουσείου το 1881.
Οι έρευνες που άρχισαν να πραγματοποιούνται στη Σπάρτη από τα τέλη του 19ου αι. και οι περισυλλογές αρχαιοτήτων είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση των ευρημάτων και την συνακόλουθη επέκταση του αρχικού κτηρίου με την προσθήκη αιθουσών στη βόρεια και τη νότια πλευρά του αρχικού κτηρίου. Η πρώτη επέκταση δύο αιθουσών – μίας στη βόρεια και μιας στη νότια πλευρά του κτηρίου – έγινε κατά το διάστημα 1905-1908 με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Δύο ακόμα αίθουσες με μεγαλύτερο πλάτος, προσετέθησαν κατά τον ίδιο τρόπο το έτος 1936.
Στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το Μουσείο της Σπάρτης δεν υπέστη καμία ζημιά ή κλοπή από τις δυνάμεις κατοχής, αφού τα ευρήματα συσκευάστηκαν και αποκρύφτηκαν εγκαίρως σε ειδικά κατασκευασμένη κρυψώνα, από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Θ. Καραχάλιο.
«Ζει σπαρτιατικά. Είναι λακωνικός στις εκφράσεις του. Πολέμησε σαν Σπαρτιάτης». Φράσεις που αποτυπώνουν την επιρροή που ασκεί ακόμα και σήμερα η Σπάρτη. Η πόλη του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου άφησε έντονο το στίγμα της και αποτελεί σημείο αναφοράς για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Όσο και αν ακούγεται παράδοξο, η πόλη αυτή που είναι ταυτισμένη με την Ιστορία δε διαθέτει το Μουσείο εκείνο που είναι αντάξιο του αρχαιολογικού της πλούτου. Για την ακρίβεια, το υπάρχον Αρχαιολογικό Μουσείο είναι ένα κτήριο που, από όλες τις απόψεις, είναι ανεπαρκές και ακατάλληλο. Η δημιουργία του νέου μουσείου, από την άλλη πλευρά, είναι μια ιστορία που μοιάζει τελματωμένη (ενώ έχει αποφασιστεί η δημιουργία του νέου μουσείου από το υπουργείο πολιτισμού στην έκταση του παλαιού εργοστασίου ΧΥΜΟΞ στη βόρεια είσοδο της πόλης) δημιουργώντας εύλογη απορία στους επισκέπτες της πόλης
πηγή: erroso.blogspot
