Οι περισσότεροι από εμάς νομίζουμε ότι γνωρίζουμε τη σχέση της πριγκίπισσας Νταϊάνα με τη βασίλισσα Ελισάβετ –η οποία πέθανε την Πέμπτη σε ηλικία 96 ετών– από όσα βλέπουμε στην τηλεοπτική σειρά «The Crown»: Η Νταϊάνα, η μοναχική «απόβλητη», έξω από τα νερά της και «πνιγμένη» στη βασιλική μεγαλοπρέπεια, παρακολουθεί αβοήθητη τον άκαρδο σύζυγό της να συνεχίζει την εξωσυζυγική του σχέση και την ψυχρή και απόμακρη μονάρχη να κάνει τα στραβά μάτια.
Αλλά, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα πράγματα, η πραγματική ιστορία είναι πιο περίπλοκη.
Βασίλισσα Ελισάβετ – Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Μια σχέση «κρύου – ζεστού»
Κατ’ αρχάς, η Νταϊάνα δεν ήταν καθόλου παρείσακτη. Η βασίλισσα Ελισάβετ ήταν νονά του μικρότερου αδελφού της Νταϊάνα, Κάρολου Σπένσερ, και ο πατέρας της Νταϊάνα -υποκόμης Althorp- ήταν ο Equerry (προσωπικός συνοδός) της βασίλισσας.
Η πριγκίπισσα Νταϊάνα ήξερε πώς να χειρίζεται τους βασιλείς, σύμφωνα με τη New York Post, αν και ο Άντριου Μόρτον, συγγραφέας του αποκαλυπτικού βιβλίου του 1992 «Diana: Her True Story», παραδέχεται ότι φοβόταν την πεθερά της τις πρώτες μέρες.
«Διατήρησε τις επίσημες ακολουθίες, κάνοντας μια βαθιά υπόκλιση κάθε φορά που συναντιόντουσαν, αλλά κατά τα άλλα κράτησε τις αποστάσεις της», έγραψε.
Το βιβλίο του Μόρτον, που είναι πλέον ευρέως γνωστό ως τα «απομνημονεύματα εκδίκησης» της πριγκίπισσας Νταϊάνα, αποκάλυψε συγκλονιστικές λεπτομέρειες από το εσωτερικό του προβληματικού γάμου και έδειξε πώς η Νταϊάνα και ο Κάρολος δεν ταίριαζαν από την αρχή.
Η πριγκίπισσα Νταϊάνα βρήκε ελάχιστα κοινά σημεία με τον κατά 12 χρόνια μεγαλύτερό της αρραβωνιαστικό. Υποπτευόμενη ότι ο πρίγκιπας Κάρολος δεν είχε πραγματικά τερματίσει ποτέ τη σχέση του με την Καμίλα, η πριγκίπισσα υπέκυψε στην κατάθλιψη και τη βουλιμία. Κανείς δεν ήρθε να τη βοηθήσει, όπως σημειώνει η βασιλική βιογράφος Ingrid Seward στο βιβλίο της «The Queen and Di».
Μετά το γάμο, ανέφερε η Seward, η βασίλισσα έδειξε μεγαλύτερη «κατανόηση για τις δυσκολίες της Νταϊάνα» και ανέπτυξαν ισχυρό δεσμό. Η Νταϊάνα μάλιστα είπε κάποτε στην Seward ότι «έχω την καλύτερη πεθερά στον κόσμο».
Αλλά καθώς η σχέση της Νταϊάνα και του Καρόλου γινόταν όλο και πιο δύσκολη, το ίδιο συνέβαινε και με τη σχέση της με τη βασίλισσα. Η Seward έγραψε πώς η μονάρχης άρχισε να φοβάται τις απρογραμμάτιστες επισκέψεις της συναισθηματικής πριγκίπισσας: «Ένας υπηρέτης είπε: “Η πριγκίπισσα έκλαψε τρεις φορές μέσα σε μισή ώρα, ενώ περίμενε να σας δει. Η βασίλισσα απάντησε: “Την είχα για μια ώρα και έκλαιγε ασταμάτητα”».
Η βασίλισσα Ελισάβετ ήθελε προφανώς να βοηθήσει τη νύφη της, αλλά δεν ήξερε πώς. «Για την πριγκίπισσα Νταϊάνα, υπήρχε η ελπίδα ότι με κάποιον τρόπο η βασίλισσα θα παρενέβαινε για να γίνουν και πάλι καλά τα πράγματα στον γάμο τους», δήλωσε ο προσωπικός γραμματέας της πριγκίπισσας Νταϊάνα, Patrick Jephson, στο ντοκιμαντέρ του Channel 5 «Two Golden Queens».
Στο βιβλίο του 2022 «The Palace Papers», η δημοσιογράφος Tina Brown έγραψε για τις «τάσεις στρουθοκαμηλισμού» της βασίλισσας: το όνομα της οικογένειάς της για την τάση της να αποφεύγει τις αντιπαραθέσεις και να θάβεται στην επίσημη γραφειοκρατία αντί να αντιμετωπίζει δύσκολα θέματα.
Σε βιντεοκασέτες που ανήκουν στον δάσκαλο φωνητικής της Νταϊάνα, Πίτερ Σέτελεν, και προβλήθηκαν στο ντοκιμαντέρ του 2017 «Diana In Her Own Words», η πριγκίπισσα ακούγεται να λέει πώς πήγε «με λυγμούς» να ζητήσει από τη βασίλισσα βοήθεια για τον γάμο.
«Πήγα λοιπόν στην κορυφαία κυρία και είπα: “Δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω”, είπε η Νταϊάνα. “Εκείνη είπε, ‘Δεν ξέρω τι πρέπει να κάνεις’. Και αυτό ήταν όλο. Αυτό ήταν “βοήθεια”».
Το 1995, τα βρετανικά ταμπλόιντ ανέφεραν ότι η βασίλισσα διέταξε τον Κάρολο και τη Νταϊάνα να χωρίσουν για να σταματήσουν τα σκάνδαλα γύρω τους -τα οποία μόνο εντάθηκαν.
«Αλλά υπήρχε πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ δύο πολύ διαφορετικών γενεών. Μεταξύ δύο δυνατών γυναικών», έγραψε ο Jephson. «Υπήρχε μια ορισμένη σχολή παραδοσιακής βασιλικής σκέψης που έλεγε ότι η Νταϊάνα έπρεπε να σταματήσει να είναι ανόητη».
Ο χειρισμός του θανάτου της πριγκίπισσας Νταϊάνα από τη βασίλισσα Ελισάβετ
Ο σοκαριστικός θάνατος της πριγκίπισσας Νταϊάνα, σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 1997, συγκλόνισε συθέμελα τη βασιλική οικογένεια. Ο Brown περιέγραψε πώς η απώλεια ενός λατρεμένου εθνικού ειδώλου -και της μητέρας δύο εγγονών της, συμπεριλαμβανομένου του μελλοντικού βασιλιά- ήταν μια “τραυματική ανάμειξη του δημόσιου και του ιδιωτικού” για τη βασίλισσα.
Ο ρόλος της ως συμβολική και σιωπηλή φιγούρα ανατράπηκε. Ενώ η αρχική της αντίδραση ήταν να κλειστεί στο Balmoral και να παρηγορήσει τα εγγόνια της, ο λαός απαίτησε το αντίθετο. Τα πρωτοσέλιδα των ταμπλόιντ φώναζαν «Δείξε μας ότι νοιάζεσαι!» και ζητούσαν από τη βασίλισσα να επιστρέψει στο Λονδίνο και να διατάξει να κυματίσει μεσίστια η σημαία της Ένωσης πάνω από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Οι βασιλείς αρνήθηκαν και για πέντε ημέρες επέμειναν στο πρωτόκολλο, το οποίο όριζε ότι η πριγκίπισσα Νταϊάνα δεν ήταν πια βασιλική και επομένως δεν έπρεπε να της συμπεριφέρονται ως τέτοια. Τελικά, παρενέβη ο τότε πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, ο οποίος έπεισε τη βασίλισσα να επιστρέψει και να κατευνάσει τις εντάσεις απευθυνόμενη ζωντανά προς το έθνος μέσα από μία τηλεοπτική της δήλωση.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι αυτή ήταν η μοναδική φορά σε ολόκληρη τη βασιλεία της βασίλισσας που διέγνωσε λανθασμένα τη διάθεση του έθνους. Στην επετειακή έκδοση της βιογραφίας του το 2017, ο Μόρτον έγραψε: «Μία από τις πολλές ειρωνείες της ζωής [της βασίλισσας] είναι ότι η επίδραση της Νταϊάνα στη βασιλική οικογένεια μετριέται από το πόσο πιο φιλόξενος είναι πλέον ο οίκος του Ουίνδσορ στους νεοφερμένους».
Όπως συνοψίζει η Brown στο «The Palace Papers», η βασίλισσα Ελισάβετ ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν πρέπει να ξανασυμβεί ποτέ «το θέμα ήταν η εκρηκτική διασημότητα της Νταϊάνα, το πρόβλημα της βρετανικής μοναρχίας να επισκιάζεται, να πνίγεται από ένα υπερφίαλο, επικίνδυνα δημοφιλές μέλος της οικογένειας εκτός από τη βασίλισσα ή τον διάδοχο του θρόνου».
