Συχνά οι γυναίκες χαρακτηρίζονται ως «συναισθηματικές» ή «ευαίσθητες». Ωστόσο αυτοί οι χαρακτηρισμοί σπάνια συνοδεύουν τους άνδρες. Πρόκειται για ένα στερεότυπο, που όπως σημειώνουν ειδικοί στο Very Well Health, δεν είναι μόνο αβάσιμο, αλλά και επιβλαβές και για τα δύο φύλα.
Πρώτον έχει αρνητική επίδραση στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στις προσωπικές τους σχέσεις, στον εργασιακό χώρο και στον κόσμο γενικότερα. Το αποτέλεσμα είναι και οι ίδιες οι γυναίκες να αισθάνονται σε διάφορες περιπτώσεις υποχρεωμένες να ρυθμίσουν τη συμπεριφορά τους για να ανταποκριθούν σε αυτήν την κυρίαρχη αντίληψη.
Επιστήμη του συναισθήματος και του φύλου
Παρότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα σε αυτόν τον τομέα, αυτό που έχει διαπιστωθεί μέχρι τώρα υποστηρίζει την ιδέα ότι οι συναισθηματικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα είναι ένας μύθος.
Μελέτη του 2021 στο Scientific Reports παρακολούθησε 142 άνδρες και γυναίκες καταγράφοντας τα συναισθήματά τους. Στο τέλος της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα συναισθήματα των ανδρών συμμετεχόντων κυμαίνονταν στο ίδιο επίπεδο με των γυναικών.
«Οι παραδοσιακοί και αυστηροί ρόλοι φύλων που βασίζονται στην πατριαρχική κοινωνία απεικονίζουν τους άνδρες ως “σκληρούς”, “χωρίς ευαισθησίες, χωρίς συναίσθημα” και τις γυναίκες ως “συναισθηματικές”», υπογραμμίζει στο Very Well Health η Δρ. Κάθριν ΜακΚίνλει, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Σχολή Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Tulane.
Χαρακτηρίζοντας τον ισχυρισμό ότι οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές «απλώς ως ψευδή», προσθέτει ότι «κάθε άνθρωπος έχει πάντα συναισθήματα, είτε τα αναγνωρίζει είτε όχι».
Τα στερεότυπα επηρεάζουν και τα δύο φύλα
Η ιδέα ότι ορισμένοι άνθρωποι λόγω φύλου είναι πιο συναισθηματικοί από άλλους έχει τελικά αρνητικές επιπτώσεις σε όλους. «Κανένας άνθρωπος δεν ταιριάζει πραγματικά σε αυτά τα κουτιά. Όλοι οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα και χρειάζονται τη σύνδεση», αναφέρει η Λιζ Κόλκλοφ, κοινωνική λειτουργός που ειδικεύεται στην θεραπεία τραύματος.
«Οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάζονται, να συμπεριφέρονται ή και να ταυτοποιούνται με διάφορους τρόπους έξω από το στερεότυπο που τους αποδίδεται λόγω φύλου. Ωστόσο, τα χαρακτηριστικά και οι συμπεριφορές που εκτείνονται πέρα από αυτές τις προσδοκίες φύλου μπορούν να συνοδεύονται από απόρριψη, αποκλεισμό, ακόμα και κίνδυνο»
Όταν κάποιος προσπαθεί να διαμορφώσει τον εαυτό του ώστε να ταιριάζει σε ένα από αυτά τα κουτιά, περιορίζει την ικανότητά του να αναπτυχθεί και να εκφραστεί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτά τα στερεότυπα περιορίζουν τις γυναίκες, αλλά ταυτόχρονα πνίγουν και την υγιή έκφραση των συναισθημάτων των ανδρών, μειώνοντας τις βαθιές συνδέσεις.
Όπως σημειώνει η Λιζ Κόλκλοφ στο Very Well Health, «οι γυναίκες ‘επιτρέπεται’ να είναι συναισθηματικές—αλλά πρέπει επίσης να εκδηλώνουν το σωστό είδος και επίπεδο συναισθήματος. Το κλάμα είναι αποδεκτό. Ο θυμός δεν είναι».
Οι λανθασμένες ιδέες για το τι είναι αποδεκτό να εκφράσει κάθε φύλο μπορούν επίσης να διαιωνίσουν τη βία. «Σε έναν κόσμο που προκαθορίζει τις γυναίκες ως τις αδύναμες και τους άνδρες ως τους δυνατούς, δεν μπορεί να είναι έκπληξη το γεγονός ότι αυτό εξελίσσεται σε βία» λέει η Κόλκλοφ.
Μην εγκλωβίζεστε στα «κουτάκια»
Παρότι είναι λογικό όλοι να νιώθουν πως πρέπει να «ταιριάξουν» το κουτί που έχει δημιουργηθεί από το στερεότυπο του φύλου τους, αυτό εν τέλει οδηγεί στον περιορισμό της έκφρασης και του φάσματος των συναισθημάτων με τρόπο μη υγιή.
«Να είστε ειλικρινείς για το πώς νιώθετε και να εκφράζετε αυτά τα συναισθήματα όσο ανοιχτά θέλετε. Αν κάποιος έχει πρόβλημα με την έκφραση ενός συναισθήματος, εν τέλει είναι δικό του πρόβλημα», επισημαίνουν οι ειδικοί.
