Ένα κοινό φάρμακο που έχουμε όλοι στο ντουλάπι μας μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο άνοιας

Η άνοια επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Πρόκειται για ένα σύνολο από συμπτώματα, κυρίως σε ηλικιωμένους ασθενείς, που έχουν σχέση με τις γνωσιακές λειτουργίες του εγκεφάλου (μνήμη, προσανατολισμός, συγκέντρωση, αντίληψη, λόγος, επίλυση προβλημάτων κοκ) και επηρεάζουν καθολικά και καθοριστικά την καθημερινότητα.

Τα αίτια για την άνοια είναι πολλά, εκ των οποίων το συχνότερο είναι η νόσος Αλτσχάιμερ. Το σημαντικό, επίσης, είναι πως σύμφωνα με έρευνες, σχεδόν οι μισές περιπτώσεις άνοιας θα μπορούσαν να προληφθούν ή να καθυστερήσουν, καθώς συνδέονται με μια σειρά από τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Νέες ελπίδες φέρνει και μια πρόσφατη μελέτη από τα Πανεπιστήμια του Cambridge και του Exeter, καθώς η ιβουπροφαίνη, η δραστική ουσία κοινών φαρμάκων που μπορούμε να έχουμε όλοι στο ντουλάπι μας (όπως το Brufen, το Nurofen, το Advil και το Algofren), φαίνεται να συνδέεται με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας.

Τα ευρήματα

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Alzheimer’s and Dementia: Translational Research & Clinical Interventions», ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 130 εκατομμύρια ανθρώπους και αποκάλυψε ότι φάρμακα όπως τα αντιφελγμονώδη, τα αντιβιοτικά και τα αντι-ιικά έχουν θετική επίδραση.

Ιδιαιτέρως, φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη, το αντιβιοτικό κεφτριαξόνη, το gemfibrozil (ένα φάρμακο που μειώνει τα λιπίδια του αίματος), αλλά και η νιασίνη (βιταμίνη B3) φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο κατά 14-24%. Επιπλέον, εμβόλια όπως αυτά για την ηπατίτιδα Α, τον τυφοειδή πυρετό και τη διφθερίτιδα φάνηκε, επίσης, να μειώνουν τον κίνδυνο κατά 8-32%.

Πού οφείλεται η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων

Οι επιστήμονες εικάζουν ότι οι φλεγμονές, αλλά και οι λοιμώξεις από κάποιους ιούς και βακτήρια, μπορεί να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της άνοιας. Οπότε τα φάρμακα που παρέχουν προστασία σε αυτές τις φλεγμονές και τις λοιμώξεις, βοηθούν και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας.

Οι ερευνητές συνδέουν όλο και περισσότερο τα επίπεδα φλεγμονής με μια σειρά από χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας.

Ο δρ Μπεν Άντεργουντ από το Πανεπιστήμιο του Cambridge ανέφερε, σύμφωνα με την Telegraph, ότι η χρήση φαρμάκων που είναι ήδη εγκεκριμένα για άλλες παθήσεις, αλλά αποδεικνύονται αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της άνοιας, θα μπορούσε να μειώσει το κόστος και να επιταχύνει τη διαδικασία έγκρισης, καθιστώντας τα διαθέσιμα πολύ πιο γρήγορα στους ασθενείς.

Σημαντικά ευρήματα, σημαντικές προκλήσεις

Τα ευρήματα είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα. Παρότι οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει πως τα φάρμακα αυτά αποτρέπουν άμεσα την άνοια, υποδεικνύει ότι τα φάρμακα που είναι ήδη διαθέσιμα και αποδεδειγμένα ασφαλή για άλλες καταστάσεις, μπορεί να έχουν πρόσθετα οφέλη.

Υπάρχει η πιθανότητα ο συσχετισμός να οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως η συνολική υγεία και οι συνήθειες των ατόμων που παίρνουν αυτά τα φάρμακα. Όμως σε κάθε περίπτωση, η έρευνα ανοίγει τον δρόμο για κλινικές δοκιμές που θα εξετάσουν κατά πόσο αυτά τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά ή θεραπευτικά για την άνοια.

Μια ελπιδοφόρα στρατηγική

Καθώς δυστυχώς δεν υπάρχουν φάρμακα που να μπορούν να αποτρέψουν τη νόσο, η νέα αυτή μελέτη γεννά ελπίδες ότι φάρμακα που ήδη βρίσκονται στα ράφια μας μπορεί να κρύβουν ανεξερεύνητες δυνατότητες. «Χρειαζόμαστε επειγόντως νέες θεραπείες για να επιβραδύνουμε την εξέλιξη της άνοιας, αν όχι για να την αποτρέψουμε» τόνισε ο Μπεν Άντεργουντ.  

Και το γεγονός ότι αυτά τα φάρμακα είναι ήδη εγκεκριμένα και ασφαλή θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα στη μάχη κατά της άνοιας, μειώνοντας τον χρόνο και το κόστος για την εισαγωγή τους στις θεραπείες.

Ο καθηγητής Φρανσέσκο Ταμανίνι, νευροφυσιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Reading, υπογράμμισε στην Telegraph πως «αυτή η έρευνα ενισχύει την κατανόησή μας ότι η φλεγμονή είναι σημαντική στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η άνοια. Παρέχει κάποια αρχική βάση και υποδεικνύει ποια φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιηθούν για την άνοια και στα οποία θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για περαιτέρω διερεύνηση» τόνισε, από την πλευρά του, ο Ρίτσαρντ Όκλεϊ, αναπληρωτής διευθυντής Έρευνας και Καινοτομίας στην Εταιρεία κατά του Αλτσχάιμερ

Η επαναξιολόγηση των φαρμάκων που ήδη χρησιμοποιούμε, αποτελεί μια ελπιδοφόρα στρατηγική, προσφέροντας οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, φέρνοντάς μας πιο κοντά σε μια πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της άνοιας.