«Μαμά γιατί δεν παίρνεις τηλέφωνο αφού εγώ σε παίρνω και δεν το ακούς κι ανησυχώ; Γιατί δεν σε παίρνω; Γιατί…το ξεχνάω κορίτσι μου, λέω θα πάρω και μετά το ξεχνάω».

Είναι ο διάλογος μιας περιθάλπουσας με τη μητέρα της που έχει άνοια. Ο αριθμός των ανθρώπων που θα ζουν με άνοια παγκοσμίως προβλέπεται να τριπλασιαστεί έως το 2050 και να φτάσει σε 153 εκατομμύρια απειλώντας τα συστήματα υγείας και κοινωνικής φροντίδας, προειδοποιούν οι ερευνητές με αφορμή την 21η Σεπτεμβρίου που έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα της Νόσου Alzheimer.

«Η αρρώστια είναι τόσο ύπουλη που δεν την καταλαβαίνεις ή δεν θες να δεις τις αλλαγές που συμβαίνουν, γιατί χρειάζεται η μαμά να μείνει εκεί που ξέρεις. Όταν αρχίζουν τα τηλέφωνα να αραιώνουν αναρωτιέσαι τι συμβαίνει κι όταν την ρωτάς “Μαμά γιατί δεν παίρνεις τηλέφωνο αφού εγώ σε παίρνω και δεν το ακούς κι ανησυχώ”σου απαντά σκεπτική “Γιατί δεν σε παίρνω; Γιατί…το ξεχνάω κορίτσι μου, λέω θα πάρω και μετά το ξεχνάω” .Κι εκείνα τα χέρια που δεν σταματούσαν να σε φροντίζουν, τώρα τα βλέπεις να είναι πιο αδέξια και από τα χεράκια ενός μικρού παιδιού. Δεν ξέρω τι πονάει πιο πολύ, η ανικανότητα που βλέπεις στο σώμα ή εκείνο το βλέμμα που πότε είναι χαμένο, άλλες φορές τρομαγμένο και λίγες στιγμές παίρνει εκείνο το χρώμα το ζεστό της μαμάς . Μην μένετε μόνοι, ζητήσετε βοήθεια. Ο μπαμπάς μου έλεγε ένα κλαδάκι σπάει, δύο δεν σπάνε, εμείς είμαστε πολλά περισσότερα» σημειώνει η περιθάλπουσα της μητέρας της που έχει άνοια, περιγράφοντας την εμπειρία της στο ταξίδι της φροντίδας και αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα για την άμεση ενημέρωση και αναζήτηση στήριξης τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών τους.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Νόσου Alzheimer, η Alzheimer Ελλάς διοργανώνει την κεντρική της εκδήλωση με θέμα «Μιλάμε για την άνοια με τους ειδικούς» την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου στις 18:00 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (αίθουσα Μανόλης Ανδρόνικος) ενώ θα ακολουθήσει σύντομος περίπατος μνήμης, ο οποίος θα καταλήξει στις φωταγωγημένες, Oμπρέλες του Ζογγολόπουλου στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης.

Αδιάγνωστο παγκοσμίως το 75% των περιστατικών άνοιας

Η Παγκόσμια Εταιρεία Νόσου Alzheimer (ADI) με αφορμή την 21η Σεπτεμβρίου επισημαίνει ότι:

  • Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 75% των περιστατικών όσων ζουν με άνοια παραμένουν αδιάγνωστα.
  • Το στίγμα και η παραπληροφόρηση γύρω από την πάθηση σημαίνουν ότι πολλοί θα αγνοήσουν τα προειδοποιητικά σημάδια και δεν θα αναζητήσουν διάγνωση.
  • Το 85% των ατόμων παγκοσμίως που ζουν με άνοια δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στη μετα-διαγνωστική υποστήριξη.
  • Η έγκαιρη διάγνωση και η σχετική μετα-διαγνωστική μπορεί να επιτρέψει σε όσους ζουν με μια πάθηση να ζήσουν καλά και ανεξάρτητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Σχεδόν οι μισές περιπτώσεις άνοιας παγκοσμίως, ποσοστό που ανέρχεται σε 45%, θα μπορούσαν να προληφθούν ή να καθυστερήσουν, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος στο ιατρικό περιοδικό Lancet (The Lancet Commissions,Volume 404, Issue 10452, p572-628, August 10, 2024).

Οι 14 παράγοντες κινδύνου

Οι ειδικοί κατονομάζουν πλέον 14 παράγοντες κινδύνου, η αντιμετώπιση των οποίων θα μπορούσε να καθυστερήσει, να επιβραδύνει την εξέλιξη ή να αποτρέψει τη νόσο σε μεγάλο ποσοστό. Στους 12 αποδεδειγμένα τροποποιήσιμους κινδύνους άνοιας της έκθεσης του 2020 της ADI (κάπνισμα, σωματική αδράνεια, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ατμοσφαιρική ρύπανση, τραυματισμός στο κεφάλι, κοινωνική απομόνωση, χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτης, κατάθλιψη και προβλήματα ακοής), προστίθενται τα προβλήματα στα μάτια και η υψηλή χοληστερόλη, όταν αυτά δεν αντιμετωπίζονται. Οι δύο επιπλέον παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με το 9% των περιπτώσεων άνοιας παγκοσμίως.

Πώς μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος;

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο κίνδυνος της νόσου μειώνεται:

  • από 1% με έλεγχο του αλκοόλ και της παχυσαρκίας,
  • κατά 2% εάν η υπέρταση, το κάπνισμα, ο διαβήτης και η αδράνεια περιοριστούν,
  • κατά 3% εάν αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη
  • και κατά 7% εάν προληφθεί η υψηλή χοληστερόλη αλλά και η απώλεια ακοής.