Όλοι έχουμε στιγμές που ξεχνάμε πράγματα. Ίσως δεν μπορείτε να θυμηθείτε το όνομα κάποιου που συναντήσατε στο δρόμο ή πού βάλατε το πορτοφόλι σας. Υπάρχει όμως διαφορά μεταξύ των «φυσιολογικών» σφαλμάτων στη μνήμη και των ενδείξεων ότι μπορεί να συμβαίνει κάτι πιο σοβαρό.
Για να καταλάβετε τη διαφορά, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις ενδείξεις της ήπιας γνωστικής διαταραχής και, κυρίως, το νούμερο ένα σημάδι που δεν πρέπει να αγνοήσετε.
Τι είναι η ήπια γνωστική διαταραχή
«Η ήπια γνωστική διαταραχή χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα ενός ασθενούς όταν η μείωση της μνήμης και της σκέψης είναι μεγαλύτερη από ό,τι αναμένεται για την ηλικία του», όπως εξηγεί στο Parade η Δρ Amy Naquin-Chappel, MD, νευρολόγος στο Houston Methodist Willowbrook.
Αποτελεί το ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στη φυσιολογική εξασθένιση της μνήμης που βιώνουμε με το πέρασμα των χρόνων και στην πιο σοβαρή εξασθένιση που προκαλεί η άνοια. Αυτό θα μπορούσε να μοιάζει με το να ξεχάσετε εντελώς μια συνάντηση ή ένα γεγονός, να ξεχάσετε πού έχετε βάλει κάτι ή το όνομα κάποιου, να χάσετε τον ειρμό της σκέψης σας ή να έχετε πρόβλημα στη λήψη μιας απόφασης.
«Τα άτομα με ήπια γνωστική διαταραχή μπορεί να παρατηρήσουν ότι η μνήμη ή η νοητική λειτουργία τους “ξεγλιστρά”, ενώ και οι στενοί φίλοι και η οικογένεια μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές», αναφέρει η Δρ Naquin-Chappel, προσθέτοντας ότι αυτές οι αλλαγές συνήθως δεν επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή κάποιου.
Το να βιώσει κανείς ήπια γνωστική διαταραχή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αποκτήσει στη συνέχεια άνοια. Σε κάποιες περιπτώσεις κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, σε άλλες όχι. Σε κάποιους μπορεί ακόμη και να βελτιωθεί.
Το σημάδι που δεν πρέπει ποτέ να αγνοήσετε
Ενώ το να ξεχνάς κάτι μία στο τόσο δεν είναι μεγάλη υπόθεση, η Δρ Naquin-Chappel αναφέρει ότι υπάρχει ένα σημάδι γνωστικής διαταραχής που δεν πρέπει να αγνοηθεί: όταν τα κενά στη μνήμη ή τη σκέψη επηρεάζουν την καθημερινή σας ζωή. Αυτό είναι που διαχωρίζει την ήπια γνωστική διαταραχή από την άνοια και πρέπει να του δώσετε σημασία.
Σύμφωνα με την ειδικό, εάν μια αλλαγή στη μνήμη ή τη σκέψη έχει σαν αποτέλεσμα να κάνετε λάθη κατά την οδήγηση, να ξεχάσετε να πάρετε φάρμακα ή να κάνετε λάθη σχετικά με τα οικονομικά σας, όλα αυτά είναι επιπτώσεις της γνωστικής διαταραχής που θα μπορούσαν να έχουν δυσάρεστες συνέπειες. Αν για παράδειγμα κάποιος δυσκολεύεται να θυμηθεί και να ακολουθήσει σωστά τη φαρμακευτική του αγωγή, αυτό μπορεί να έχει συνέπειες στην υγεία του.
Η Δρ Naquin-Chappel προσθέτει ότι εάν κάποιος δυσκολεύεται να οδηγήσει σε οικεία μέρη ή παρατηρεί αύξηση σε μικροζημιές στο αυτοκίνητο, όλα αυτά είναι ανησυχητικά σημάδια που υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να υπάρχει ήπια γνωστική διαταραχή ή πρώιμη ένδειξη νευροεκφυλιστικής νόσου. Ειδικά για το θέμα της οδήγησης, χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, καθώς υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα τόσο του ίδιου του οδηγού όσο και των υπολοίπων οδηγών ή πεζών της περιοχής.
Ακόμα κι αν μια αλλαγή στη γνωστική λειτουργία δεν επηρεάζει την καθημερινή σας ζωή, εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με αυτό, αξίζει να δείτε έναν γιατρό. Η ήπια γνωστική διαταραχή συχνά σχετίζεται με άλλες καταστάσεις, όπως ανεπάρκεια βιταμινών, δυσλειτουργία ύπνου, κατάθλιψη, άγχος και πολλές άλλες καταστάσεις που μπορεί να χρήζουν θεραπείας. Από την άλλη, η ήπια γνωστική διαταραχή μπορεί να αποτελεί πρώιμο σημάδι μιας νευροεκφυλιστικής διαταραχής, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, γι’ αυτό και η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική, ώστε να προγραμματιστεί και η κατάλληλη θεραπεία.
Ο γιατρός σας θα σας προτείνει διάφορες εξετάσεις, όπως αξονική εγκεφάλου, εξετάσεις αίματος για να αποκλείσει άλλες αιτίες ήπιας γνωστικής διαταραχής ή ένα διαγνωστικό τεστ. Μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν νευροψυχολογικές εξετάσεις για να εκτιμηθεί εάν η γνωστική λειτουργία του ασθενούς συμβαδίζει με αυτή άλλων ανθρώπων της ηλικίας του.
Και πάλι, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε μήπως κατά καιρούς κάτι ξεχάσετε. Αλλά αν οι αλλαγές στη μνήμη ή τη σκέψη επηρεάζουν αρνητικά τη δουλειά, τις σχέσεις ή την ασφάλειά σας, πρέπει να μιλήσετε με έναν γιατρό. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να βρείτε και την αιτία που το προκαλεί. Όταν πρόκειται για την υγεία σας, η γνώση είναι πάντα δύναμη.
