Το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ είναι περίπου τα 80 έτη. Στις ΗΠΑ είναι λίγο χαμηλότερο, περίπου στα 76 έτη, ενώ σε όλο τον κόσμο ο μέσος όρος υπολογίζεται περίπου στα 72 χρόνια.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένες περιοχές, οι αποκαλούμενες «Μπλε Ζώνες», όπου οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερα χρόνια συγκριτικά με τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι οι περιοχές με τους περισσότερους αιωνόβιους. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και μια ελληνική. Πρόκειται για την Ικαρία, που μαζί με την Οκινάουα στην Ιαπωνία, τη Σαρδηνία στην Ιταλία, τη Νικόγια στην Κόστα Ρίκα και τη Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια είναι οι πέντε μπλε ζώνες του κόσμου.
Γιατροί ερευνητές, δημογράφοι, επιδημιολόγοι και ανθρωπολόγοι έχουν αναζητήσει τους κοινούς παράγοντες σε αυτούς τους τόπους. Και κάπως έτσι προέκυψε ο «κανόνας των 9», τα εννέα πράγματα που φαίνεται να είναι κοινά στα μέρη με τα υψηλότερα ποσοστά ανθρώπων που φτάνουν την ηλικία των 100 ετών.
Ο ερευνητής των Μπλε Ζωνών, Dan Buettner του National Geographic, δημοσίευσε τα ευρήματα στο βιβλίο του The Blue Zones: Lessons for Living Longer From the People Who’ve Lived the Longest και το δημοφιλές ανδρικό περιοδικό GQ μας τα παρουσιάζει.
1. Φυσική κίνηση
Επιλέξτε το περπάτημα ή το ποδήλατο για τις μικρές αποστάσεις στην καθημερινότητά σας. Χρησιμοποιήστε τις σκάλες. Σηκωθείτε από την καρέκλα του γραφείου σας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Και γενικότερα κάντε ό,τι μπορείτε για να μειώσετε τον χρόνο που κάθεστε, έστω και για λίγο. Μπορείτε να αποκομίσετε πολλά οφέλη μόνο με κάποια λεπτά δραστηριότητας μέσα στην ημέρα.
2. Ναι στο happy hour
Ένα ποτηράκι κρασί έχει την τιμητική του στις Μπλε Ζώνες. Όχι λόγω των πλεονεκτημάτων του αλκοόλ για την υγεία, αλλά περισσότερο για τα οφέλη της κοινωνικοποίησης που έρχεται με αυτό. Στις περιοχές με μεγάλο ποσοστό μακροζωίας, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συμπεριλαμβάνεται σε κοινωνικές δραστηριότητες, ενισχύοντας το αίσθημα της κοινότητας και της διασκέδασης. Το κλειδί λοιπόν βρίσκεται στις θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που συμβάλλουν στην ψυχική και συναισθηματική ευεξία.
3. Αφιερώστε χρόνο για να ρίξετε ρυθμούς
Όλοι το γνωρίζουν. Το άγχος βλάπτει σοβαρά την υγεία. Όταν νιώθετε τον οργανισμό σας να «τεντώνεται», κάντε ένα διάλειμμα. Πάρτε βαθιές αναπνοές, κρατήστε για λίγο τον αέρα στο στήθος σας και εκπνεύστε στη συνέχεια αργά από τη μύτη. Μπορείτε να το κάνετε οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Ξεκινήστε την άσκηση πριν από τον ύπνο και στη συνέχεια εφαρμόστε την σε κάθε στιγμή της ζωής σας.
4. Στροφή στη φυτική διατροφή
Οι ερευνητές των Μπλε Ζωνών συμφωνούν πως ένας από τους βασικούς κοινούς παράγοντες στις περιοχές με τους περισσότερους αιωνόβιους είναι η φυτική πηγή πρωτεΐνης (φασόλια, σόγια, φάβα, φακές). Βάλτε την πάνω από το κρέας.
5. Η δύναμη της φιλίας
Η δύναμη της σύνδεσης και της φιλίας είναι τέτοια που επηρεάζει και την υγεία μας. Οι άνθρωποι που ζουν περισσότερο, αναγνωρίζουν τη σημασία της συντροφικότητας και της ανάπτυξης ουσιαστικών σχέσεων με άλλους ανθρώπους. Η αγάπη και οι θετικές κοινωνικές επαφές απελευθερώνουν ωκυτοκίνη, η οποία συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων του στρες, ενισχύοντας νου και σώμα. «With a little help from my friends» που έλεγαν και οι Beatles.
6. Ο κανόνας του 80%
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι άνθρωποι στις Μπλε Ζώνες συνηθίζουν να τρώνε το μικρότερο γεύμα τους αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ και δεν τρώνε άλλο την υπόλοιπη ημέρα. Αυτό σχετίζεται και με τον «Κανόνα του 80%», που συνιστά στους ανθρώπους να σταματήσουν να τρώνε όταν το στομάχι τους είναι κατά 80% γεμάτο. Εάν δυσκολεύεστε με αυτόν τον μαθηματικό υπολογισμό υπάρχει και μια πιο εμπειρική προσέγγιση: Όταν αρχίσετε να αισθάνεστε χορτάτοι, σταματήστε το φαγητό.
7. Προτεραιότητα τα αγαπημένα πρόσωπα
Η επένδυση χρόνου στην οικογένειά σας φαίνεται πως είναι κάτι που δεν αποδίδει μόνο συναισθηματικά, αλλά και από άποψη μακροζωίας. Οι αιωνόβιοι μένουν κοντά με τους ηλικιωμένους γονείς τους, κάνουν σχέσεις που κρατούν μία ζωή, και αν έχουν παιδιά, προσπαθούν να περνούν χρόνο μαζί τους.
8. Βρείτε το καταφύγιό σας
Η πίστη φαίνεται πως αυξάνει σημαντικά το προσδόκιμο της ζωής. Δεν χρειάζεται να είστε θρησκευόμενοι, αν δεν το νιώθετε. Το σημαντικό είναι να βρείτε μία κοινότητα που θα ταιριάζετε και θα σας κάνει να νιώθετε αναπόσπαστο μέρος της.
9. Η σημασία του σκοπού
Όταν ξέρετε γιατί ξυπνάτε το πρωί και έχετε έναν σκοπό στην καθημερινότητά σας, οι έρευνες δείχνουν ότι μπορείτε να προσθέσετε έως και επτά χρόνια στο προσδόκιμο ζωής σας. Η ιαπωνική έννοια του Ikigai μεταφράζεται περίπου ως «η ευτυχία του να είσαι πάντα απασχολημένος» και ενθαρρύνει τα άτομα να βρουν τον προσωπικό τους σκοπό. Κάντε στον εαυτό σας τις παρακάτω τέσσερις ερωτήσεις και προσπαθήστε να βρείτε το κοινό σημείο στις απαντήσεις σας.
- Τι αγαπώ; (Πάθος)
- Σε τι είμαι καλός; (Επάγγελμα)
- Τι χρειάζεται ο κόσμος; (Αποστολή)
- Για ποιο πράγμα θα μπορούσα να ανταμειφθώ; (Προορισμός)
Χρειάζεται να κάνετε ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης, αλλά αξίζει να το δοκιμάσετε καθώς βρίσκοντας τον σκοπό σας, ξέρετε πώς θέλετε να ζήσετε τη ζωή σας.