Όλοι βιώνουμε περιστασιακό στρες – και μερικοί άνθρωποι περισσότερο από άλλους. Το άγχος είναι ο τρόπος που το σώμα μας χειρίζεται τις καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν σωματική, συναισθηματική ή ψυχολογική αντίδραση. Ωστόσο, όταν το άγχος δεν αντιμετωπίζεται ή αρχίζει να μας κατακλύζει, μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά ζητήματα όπως η κατάθλιψη. Αυτό είναι κάτι που πολλοί μαθητές, γονείς και δάσκαλοι σκέφτονται καθώς πλησιάζουμε στην έναρξη της σχολικής χρονιάς.

«Γνωρίζουμε ότι τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης έχουν αυξηθεί δραματικά τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά τον τελευταίο χρόνο και οι στρεσογόνοι παράγοντες θα αυξήσουν αυτούς τους αριθμούς αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα με αυτοφροντίδα ή ακόμη και με επαγγελματική φροντίδα.», λέει ο Δρ. Gail Saltz, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στο New York-Presbyterian Hospital/Weill-Cornell Medical College και ψυχαναλυτής στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο της Νέας Υόρκης. Το άγχος και η κατάθλιψη βλάπτουν τη λειτουργικότητά μας, εμποδίζοντας τα παιδιά να μάθουν και τους ενήλικες να λειτουργήσουν στη δουλειά τους. Γι’ αυτό ο Saltz λέει ότι οι μαθητές και οι ενήλικες πρέπει να αναγνωρίζουν τα σημάδια και τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης και να εργάζονται για την ανάπτυξη εργαλείων για την καταπολέμηση των στρεσογόνων παραγόντων.

Το Healthline, σε άρθρο του παρουσιάζει στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους για τους μαθητές.

Ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης του άγχους

Οι δεξιότητες διαχείρισης του άγχους και αντιμετώπισης είναι κρίσιμες για να γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια κάθε νέας σχολικής χρονιάς. «Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν εκτεθεί σε ένα πολύ διαφορετικό περιβάλλον μελέτης και κοινωνικοποίησης, – λόγω της Covid19 – με πολλούς να χάνουν το ενδιαφέρον τους και να έχουν μειωμένη προσοχή και ικανότητα συγκέντρωσης για μεγάλες χρονικές περιόδους», λέει η Julia Turovsky, PhD, κλινική ψυχολόγος, ειδικός σε θέματα άγχους.

Πιο συγκεκριμένα, πολλοί μαθητές πέρασαν το τελευταίο έτος λόγω κορονοϊού, διαβάζοντας με μικρότερη διάρκεια αλλά και σε διαφορετικά περιβάλλοντα, (όχι σε σχολικές μονάδες). Η Τουρόφσκι επισημαίνει ότι οι μαθητές μπορεί επίσης να έχουν χάσει τις δεξιότητες κοινωνικοποίησης λόγω της έλλειψης πρόσβασης με άλλα παιδιά, ειδικά σε ομάδες. «Μαθητές, δάσκαλοι, ακόμη και γονείς έχουν περιγράψει ότι έχουν μια «κοινωνική μπαταρία» που εξαντλείται πλέον ευκολότερα. Αυτό σημαίνει πως κουράζονται από την κοινωνικοποίηση τόσο με άτομα όσο και σε ομάδες και πρέπει να επιστρέψουν στο σπίτι για να ξεκουραστούν και να επαναφορτιστούν», λέει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα στρες για όλες τις ηλικίες. Ωστόσο, ο σχεδιασμός για αυτές τις αλλαγές μπορεί να προετοιμάσει όλους για μια πιο ομαλή μετάβαση όταν ξεκινήσει το σχολείο. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης άγχους μπορεί να διασφαλίσει ότι οι μαθητές, οι γονείς και οι δάσκαλοι έχουν τα εργαλεία που χρειάζονται για μια επιτυχημένη και παραγωγική σχολική χρονιά.

Στρατηγικές αντιμετώπισης για μαθητές

Οι μαθητές θα βρεθούν αντιμέτωποι με κάθε είδους στρεσογόνους παράγοντες κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Το να είστε εξοπλισμένοι με εργαλεία που βοηθούν στη διαχείριση των καταστάσων είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία. Ακολουθούν ορισμένες στρατηγικές αντιμετώπισης:

Εξασκηθείτε στη βαθιά κοιλιακή αναπνοή

  • Μπορείτε να εξασκηθείτε στις βαθιές αναπνοές μεταξύ των μαθημάτων, στο μεσημεριανό γεύμα ή πριν και μετά το σχολείο.
  • Καθίστε αναπαυτικά, με τα δύο πόδια στο πάτωμα και τοποθετήστε το ένα χέρι στην κοιλιά σας.
  • Βεβαιωθείτε ότι οι μύες σας είναι χαλαροί.
  • Αναπνεύστε βαθιά από τη μύτη σας μέχρι να σηκωθεί η κοιλιά σας.
  • Κρατήστε αυτή την αναπνοή για 5 δευτερόλεπτα και μετά εκπνεύστε αργά από το στόμα σας σαν να φυσάτε μέσα από ένα καλαμάκι.
  • Επαναλάβετε αυτό το μοτίβο για 3 έως 5 λεπτά.

Δοκιμάστε προοδευτική μυϊκή χαλάρωση

  • Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία συνιστά προοδευτική μυϊκή χαλάρωση για την καταπολέμηση του στρες και τη μείωση του άγχους.
  • Μπείτε σε μια άνετη θέση, ιδανικά ξαπλωμένη.
  • Ξεκινήστε τεντώνοντας τους μύες του κάτω ποδιού σας.
  • Ενώ συσπάτε αυτούς τους μύες, εισπνεύστε για 5 έως 10 δευτερόλεπτα, στη συνέχεια εκπνεύστε και απελευθερώστε τη σύσπαση.
  • Μείνετε σε αυτή τη χαλαρή θέση για 10 δευτερόλεπτα.
  • Μετακινήστε το σώμα σας προς τα πάνω, συσπώνοντας διαφορετικές μυϊκές ομάδες ενώ εισπνέετε και εκπνέετε, κρατήστε το για 5 έως 10 δευτερόλεπτα με κάθε αναπνοή και στη συνέχεια χαλαρώστε για 10 δευτερόλεπτα πριν προχωρήσετε στην επόμενη μυϊκή ομάδα.
  • Συμμετέχετε σε τακτικές σωματικές δραστηριότητες
  • Η συμμετοχή στην καθημερινή δραστηριότητα μέσω της άσκησης ή του αθλητισμού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπτώσεων του στρες. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να συμμετάσχει σε ένα άθλημα ή δραστηριότητα ή να ασκηθεί ως οικογένεια τα βράδια.

Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε όλα τα συναισθήματα ακόμα και τα αρνητικά

Η Τουρόφσκι λέει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να καταλάβουν ότι οι δεξιότητες αντιμετώπισης δεν σημαίνουν ότι όλα τα αρνητικά συναισθήματα, όπως το αίσθημα δυστυχίας, εκνευρισμού, απογοήτευση ή άγχους, θα εξαλειφθούν. Αντίθετα, οι δεξιότητες αντιμετώπισης θα πρέπει να τους επιτρέπουν να αναγνωρίζουν αυτά τα συναισθήματα, να τα επισημαίνουν και να τα αντιμετωπίζουν.

Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας

Η Τουρόφσκι λέει ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους μαθητές να τους λένε πότε είναι κουρασμένοι, αποσπασμένοι ή καταβεβλημένοι.

Οι συγκεκριμένες δεξιότητες αντιμετώπισης μπορεί να είναι διαφορετικές για τον καθένα, αλλά η Τουρόφσκι λέει ότι για τους περισσότερους από εμάς, μπορεί να περιλαμβάνουν το να μοιραζόμαστε αυτά τα δύσκολα συναισθήματα με άτομα που αγαπάμε και εμπιστευόμαστε.

Βρείτε μερικούς έμπιστους ακροατές

Είναι επίσης σημαντικό οι μαθητές να έχουν κάποιον που θα τους ακούει με προσεκτικό και μη επικριτικό τρόπο. Οι μαθητές όλων των ηλικιών θα πρέπει να βρουν τουλάχιστον δύο ενήλικες που εμπιστεύονται και έχουν πρόσβαση τις περισσότερες φορές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει σχολικό υπάλληλο, οικογενειακό φίλο, μέλος της οικογένειας, άτομο υποστήριξης της κοινότητας ή επαγγελματία ψυχικής υγείας. Ζητήστε από το παιδί σας να γράψει τα ονόματα και τα στοιχεία επικοινωνίας σε μια κάρτα για να τα βάλει στο σακίδιο ή στο τηλέφωνό του.

Εάν ο χειρισμός του άγχους και του στρες από μόνος σας δεν λειτουργεί, ίσως είναι καιρός να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.

«Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τα σημάδια που πρέπει να αναζητήσουν, ώστε να ξέρουν πότε είναι η ώρα να φέρουν το παιδί τους σε έναν επαγγελματία για αξιολόγηση και ενδεχομένως θεραπεία», λέει ο Saltz. Πρέπει επίσης να επικοινωνούν με τους εκπαιδευτικούς όταν πιστεύουν ότι το παιδί τους χρειάζεται περισσότερη βοήθεια, προσοχή και υποστήριξη.Επιπλέον, λέει ο Saltz, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν πότε μπορεί να χρειαστούν επιπλέον βοήθεια. «Είναι δύσκολο να βοηθήσετε το παιδί σας με το άγχος εάν εσείς ο ίδιος έχετε μια αγχώδη διαταραχή», λέει.

Τα κοινά σημάδια του στρες:

  • αισθήματα εκνευρισμού και θυμού
  • έλλειψη κινήτρου
  • νιώθοντας συγκλονισμένοι
  • νευρικότητα ή άγχος
  • δυσκολία στον ύπνο
  • θλίψη ή κατάθλιψη
  • πρόβλημα συγκέντρωσης
  • επιδείνωση χρόνιων προβλημάτων υγείας ή καταστάσεων ψυχικής υγείας
  • αλλαγές στην όρεξη
  • αυξημένη χρήση αλκοόλ, καπνού ή άλλων ουσιών
  • πονοκεφάλους, πόνους στο σώμα και προβλήματα στο στομάχι ή στο πεπτικό σύστημα

Είναι φυσιολογικό να βιώνεις προσωρινό στρες. Αλλά εάν εσείς ή το παιδί σας αντιμετωπίζετε παρατεταμένες περιόδους συμπτωμάτων στρες, μπορεί να είναι σημάδι ότι το άγχος δεν αντιμετωπίζεται σωστά.

Ξεκινήστε με τον γιατρό σας ή τον γιατρό του παιδιού σας. Μπορεί να θέλουν να ελέγξουν για σωματικά σημάδια στρες ή άλλες καταστάσεις υγείας. Ρωτήστε για παραπομπή σε σύμβουλο ή θεραπευτή. Ακολουθούν μερικοί πόροι που μπορεί να βοηθήσουν: