Για πρώτη φορά μελέτη που σχετίζεται με την όσφρηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η απώλεια της συγκεκριμένης αίσθησης με το πέρασμα του χρόνου, κυρίως στους ηλικιωμένους, αποτελεί αξιόπιστο προγνωστικό δείκτη πρόωρης θνησιμότητας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή χειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Σικάγο Τζαγιάντ Πίντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «PLoS One», μελέτησαν στοιχεία από ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.000 ατόμων ηλικίας 57 έως 85 ετών.

Η μελέτη έγινε σε δύο στάδια. Στο πρώτο, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναγνωρίσουν διάφορες μυρωδιές (μέντας, ψαριού, πορτοκαλιού, τριαντάφυλλου και δέρματος). Στο δεύτερο στάδιο, μετά από μια πενταετία, οι ερευνητές έλεγξαν ποιοί συμμετέχοντες είχαν στο μεταξύ πεθάνει (ήσαν 430 ή το 12,5%) και συσχέτισαν τους θανάτους με την ικανότητα όσφρησης προ ετών.

Το 45% αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ το 29% τις τέσσερις από τις πέντε. Το 20% βρήκε δύο ή τρεις από τις πέντε, ενώ το 3,5% ανήκαν στους λεγόμενους «ανοσμικούς», καθώς το 2,4% βρήκε μόνο μια οσμή και το 1,1% δεν πέτυχε σωστά ούτε μια μυρωδιά. Όπως αναμενόταν, η ικανότητα όσφρησης μειώνεται με την ηλικία: το 64% των 57χρονων αναγνώρισε και τις πέντε μυρωδιές, ενώ μεταξύ των 85χρονων το ποσοστό αυτό ήταν μόνο 25%.

Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι μέσα στην πενταετία που είχε μεσολαβήσει, πέθανε το 39% όσων είχαν αποτύχει στο τεστ όσφρησης, το 19% όσων τα είχαν πάει μέτρια στη δοκιμασία και μόνο το 10% όσων είχαν τις καλύτερες επιδόσεις «μύτης». Με άλλα λόγια, όσο καλύτερα μυρίζει κανείς, τόσο λιγότερο κινδυνεύει να πεθάνει πρόωρα.

Η μελέτη έδειξε ότι αν κανείς βρίσκεται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για κάποιο λόγο υγείας και παράλληλα η όσφρησή του δεν δουλεύει καθόλου καλά, τότε ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου είναι υπερδιπλάσιος.

Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλάβει ακόμη πώς και γιατί η όσφρηση σχετίζεται με τη θνησιμότητα. Είναι όμως αξιοσημείωτο, όπως είπαν, ότι η δυσλειτουργία της όσφρησης αποτελεί καλύτερο δείκτη πρόγνωσης για πρόωρη θνησιμότητα από ό,τι μια διάγνωση καρδιοπάθειας, καρκίνου ή πνευμονοπάθειας. Μόνο η σοβαρή ηπατοπάθεια είναι πιο ισχυρός δείκτης πιθανού μελλοντικού θανάτου.

«Η απώλεια της αίσθησης της όσφρησης δεν αποτελεί άμεση αιτία θανάτου, αλλά έναν προάγγελο, ένα πρώιμο προειδοποιητικό σήμα ότι κάτι έχει ήδη πάει στραβά, ότι κάποια ζημιά έχει γίνει. Τα ευρήματά μας μπορεί να οδηγήσουν σε ένα χρήσιμο κλινικό τεστ, έναν γρήγορο και φθηνό τρόπο να εντοπίζουμε τους ασθενείς που κινδυνεύουν περισσότερο», δήλωσε ο Τζαγιάντ Πίντο.