Προειδοποίηση για μια άλλη πανδημία, και μάλιστα διαχρονική, που συχνά δεν γίνεται αντιληπτή από την πλειονότητα των πολιτών, των ηγετών ακόμη και των επαγγελματιών υγείας, απευθύνει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), αναφερόμενος στη μικροβιακή αντοχή που προκαλείται από την υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών.

Κι αυτό, με αφορμή την Ευρωπαϊκή ημέρα (18 Νοεμβρίου) και παγκόσμια εβδομάδα ορθολογικής χρήσης των αντιβιοτικών.

Από τις αρχές του 2020, η συνεχιζόμενη πανδημία της νόσου από το νέο κορονοϊό (COVID-19) είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περισσότερων από 250.000 ασθενών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι το τέλος του 2020, όπως κάθε χρόνο, λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά θα έχουν προκαλέσει περισσότερους από 30.000 θανάτους Ευρωπαίων πολιτών.

Σταθερά πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών η Ελλάδα

Η κατανάλωση των αντιβιοτικών αποτελεί τον βασικό παράγοντα που οδηγεί την εξέλιξη της μικροβιακής αντοχής στην κοινότητα και στα νοσοκομεία. Η μείωση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών και η ορθολογική χρήση τους είναι το σημαντικότερο μέτρο για τον περιορισμό των λοιμώξεων από ανθεκτικά βακτήρια.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου-ECDC, η χώρα μας παραμένει σταθερά πρώτη στην κατανάλωση των αντιβιοτικών ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ στην κοινότητα, για το 2019 και υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (32.4 vs 18.0 DDD/1000 κατοίκους/ημέρα αντίστοιχα).

Ενώ, όσον αφορά την κατανάλωση των αντιβιοτικών στα νοσοκομεία, η χώρα μας είναι 13η με μικρότερη κατανάλωση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (1.68 vs 1.77 DDD/1000 κατοίκου/ημέρα).

Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι ότι καταναλώνουμε περισσότερο από κάθε ευρωπαϊκή χώρα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, ωθώντας την εξέλιξη της μικροβιακής αντοχής τόσο στο νοσοκομειακό όσο και στο εξωνοσοκομειακό περιβάλλον σε υψηλά επίπεδα.

Ενίσχυση του πλαισίου απαγόρευσης

Το 2020 μια νέα νομοθετική ρύθμιση στη χώρα μας ενισχύει το πλαίσιο απαγόρευσης της προμήθειας αντιβιοτικών από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, αποσκοπώντας στο να περιορίσει σημαντικά ένα φαινόμενο που καθιστούσε για πολλά χρόνια τη χώρα μας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά πώλησης αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή.

Η κατανόηση από τους πολίτες της σημασίας της συνταγογράφησης της αντιμικροβιακής θεραπείας από το θεράποντα ιατρό είναι μείζονος σημασίας, πρώτιστα για την ασφάλειά της υγείας τους και δευτερευόντως για τον περιορισμό της άσκοπης κατανάλωσης των αντιβιοτικών.

Οδηγούμαστε σε μηδενική παραγωγή νέων φαρμάκων

Για κάθε νέο αντιβιοτικό που εισάγεται στην κλινική πράξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αναπτύσσεται μικροβιακή αντοχή που το καθιστά ανενεργό. Τα νέα αντιβιοτικά που βρίσκονται σε φάση κλινικών μελετών είναι ελάχιστα και ο ΠΟΥ δηλώνει ήδη τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε μηδενική παραγωγή νέων φαρμάκων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια δημόσια υγεία!

Συμμόρφωση με τα μέτρα πρόληψης

Η πανδημία μας έδωσε την ευκαιρία να κατανοήσουμε ότι η συμμόρφωση με τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

Τα περισσότερα μέτρα πρόληψης που είναι απαραίτητα για τον έλεγχο της εξάπλωσης του SARS-CoV-2 συμβάλλουν επίσης στη μείωση της εξάπλωσης των ανθεκτικών βακτηρίων σε όλους τους χώρους. Από την άλλη, η πανδημία δημιούργησε ανησυχία για την περαιτέρω αύξηση της μικροβιακής αντοχής από την υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών, λόγω των αυξημένων νοσηλειών ασθενών με COVID-19.

Ο ΕΟΔΥ θα ενισχύσει την επιτήρηση της κατανάλωσης αντιβιοτικών τόσο στα νοσοκομεία όσο και στην κοινότητα, καθώς και τα εκπαιδευτικά του προγράμματα για επαγγελματίες υγείας πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής περίθαλψης, στοχεύοντας στην αντιμετώπιση της διαχρονικής αυτής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα μας.