Την αναγκαιότητα της διαφοροποιημένης προσέγγισης στην αντιμετώπιση της χρήσης ουσιών και της εξάρτησης ανάλογα με το φύλο, υπογραμμίζει όλο και περισσότερο η διεθνής επιστημονική έρευνα των τελευταίων ετών.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι παράγοντες που ωθούν τα νεαρά κορίτσια στον πειραματισμό με τις ουσίες, οι συνθήκες κινδύνου για την απόκτηση της συνήθειας αλλά και η ανταπόκριση των γυναικών στις θεραπευτικές προσεγγίσεις, διαφέρουν σε σχέση με τους άνδρες.
Από την άλλη όλα τα επίπεδα παρεμβάσεων (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια) στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι προσανατολισμένα ως επί το πλείστον στο ανδρικό φύλο, γεγονός που δικαιολογείται από την κατά πολύ υψηλότερη συχνότητα απλής ή προβληματικής εμπλοκής με τις ουσίες μεταξύ των ανδρών, συγκριτικά με τις γυναίκες.
Τα παραπάνω ανέφερε η πρόεδρος του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) Μένη Μαλλιώρη με την ευκαιρία της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά των Ναρκωτικών (26 Ιουνίου).
Σύμφωνα με στοιχεία, στην Ελλάδα, περίπου 2.500 γυναίκες αντιμετωπίζουν σοβαρό χρόνιο πρόβλημα εξάρτησης από την ηρωίνη, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός των ανδρών είναι 18.038. Περίπου το 15% των χρηστών ναρκωτικών που ξεκινούν θεραπεία απεξάρτησης κάθε χρόνο είναι γυναίκες με μέση ηλικία τα 30 έτη. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες έναντι της λοίμωξης HIV/AIDS, σε σχέση με τους άνδρες χρήστες ναρκωτικών, αλλά, φαίνεται ότι είναι περισσότερο προστατευμένες σε σχέση με τους άνδρες έναντι του αιφνιδίου θανάτου από υπερβολική δόση ναρκωτικών.
Όπως είπε η κ. Μαλλιώρη, παρά το ότι οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 12% του πληθυσμού προβληματικών χρηστών και το 15% όσων ξεκινούν θεραπεία, είναι εντυπωσιακό το ότι συνιστούν το 24% στο σύνολο των δηλωθέντων HIV οροθετικών χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Σύμφωνα με τα διαχρονικά στοιχεία για τους θανάτους που σχετίζονται άμεσα με τη χρήση ναρκωτικών κατά την τελευταία δεκαετία, το ποσοστό που αφορά γυναίκες κυμαίνεται μεταξύ 5,2% και 12,8%.
Όπως είπε η κ. Μαλλιώρη αυτήν τη στιγμή στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ, λαμβάνουν θεραπεία περίπου 1.200 γυναίκες (περίπου 15% των ασθενών) με εξάρτηση από την ηρωίνη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του προγράμματος Υποκατάστασης, σε σύγκριση με τους άνδρες θεραπευόμενους, οι γυναίκες ξεκινούν τη χρήση ηρωίνης σε νεότερη ηλικία, ενώ εισάγονται νωρίτερα σε θεραπεία με υποκατάστατα. Επίσης, αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας και έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα, σε σχέση με τους άνδρες ασθενείς, να διαβιούν σε ένα προβληματικό κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον, να έχουν σε μεγαλύτερο βαθμό διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις και να έχουν υποστεί συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. Τέλος, οι γυναίκες ασθενείς του προγράμματος υποκατάστασης έχουν μικρότερη πιθανότητα εμπλοκής με τον νόμο και το σωφρονιστικό σύστημα σε σχέση με τους άνδρες. Οι μελέτες για την κατά φύλο αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης, έχουν δείξει ότι η ύπαρξη βιολογικών και ψυχοκοινωνικών διαφορών μπορεί να επηρεάσει τόσο τους λόγους για την αναζήτηση θεραπευτικής βοήθειας για την εξάρτηση όσο και το είδος και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας που επιλέγουν οι γυναίκες.
Η κ. Μαλλιώρη αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις ειδικές απαιτήσεις της εξάρτησης των εγκύων χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών και όπως είπε, ο Οργανισμός έχει προχωρήσει στην έκδοση συνοπτικού εγχειριδίου με τίτλο «Κύηση και Χρήση Ουσιών».
Η κ. Μαλλιώρη σημείωσε ότι στην Αγγλία κάθε μέρα γεννιούνται τρία νεογνά με νεογνικό στερητικό σύνδρομο, ένα στα δύο μωρά εξαρτημένων γυναικών ζουν χωρίς τη φυσική τους μητέρα δύο χρόνια μετά τη γέννησή τους και 35.000 παιδιά ζουν με εξαρτημένους γονείς και έχουν επτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπλακούν και τα ίδια με τις ουσίες. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για την όσο το δυνατόν καλύτερη ανταπόκριση στις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών μελών του προγράμματος, ο ΟΚΑΝΑ εγκαινίασε τον Μάρτιο του 2012 μία ειδική μονάδα υποκατάστασης για έγκυες και μητέρες. Στη νέα μονάδα υποκατάστασης που λειτουργεί στο πλαίσιο του Μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» έχουν εισαχθεί συνολικά 70 γυναίκες, ενώ σήμερα υπηρεσίες λαμβάνουν 40 εξαρτημένες.