Τι είναι οι κρίσεις πανικού…

«Βρισκόμουν στο λεωφορείο, το οποίο είχε πολύ κόσμο, ξαφνικά ένιωσα έντονη δυσφορία, δεν μπορούσα να αναπνεύσω, η καρδιά μου χτυπούσε πολύ γρήγορα, άρχισα να τρέμω και φοβήθηκα ότι θα λιποθυμήσω…»

Γράφει ο Θάνος Ασκητής

Οι κρίσεις πανικού είναι ξαφνικές, κορυφώνονται σε λίγα λεπτά και διαρκούν συνήθως λίγα λεπτά (5-30 λεπτά), στη διάρκεια των οποίων το άτομο έχει το αίσθημα ενός μεγάλου, επικείμενου κινδύνου ή δυσφορίας. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι ταχυπαλμία, τρέμουλο, αίσθημα ασφυξίας ή πνιγμονής, αίσθημα ζάλης, φόβος απώλειας του ελέγχου ή φόβος ότι τρελαίνομαι ή θα πεθάνω.

Μία κρίση πανικού δεν αρκεί για να πούμε ότι το άτομο πάσχει από μία ψυχική διαταραχή. Όταν παρουσιαστούν επαναλαμβανόμενες απροσδόκητες προσβολές πανικού, που συνοδεύονται για τουλάχιστον ένα μήνα από επίμονη ανησυχία του ατόμου μήπως του ξανασυμβεί το ίδιο τότε μιλάμε για διαταραχή πανικού. Η διαταραχή πανικού συνήθως εμποδίζει σημαντικά τη λειτουργικότητα του ατόμου. Αρχικά οι άνθρωποι που παρουσιάζουν κρίσεις πανικού θεωρούν ότι έχουν κάτι οργανικό και καταφεύγουν σε ιατρικές εξετάσεις, χωρίς να μπορούν να ανακαλύψουν τι τους συμβαίνει.
Πολλά άτομα με διαταραχή πανικού αναπτύσσουν επακόλουθα αγοραφοβική συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι εμφανίζουν το φόβο ότι θα ξαναπάθουν κρίση πανικού και στη συνέχεια αρχίζουν να αποφεύγουν καταστάσεις που του δημιουργούν έντονη σκέψη ότι υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο.

Η αγοραφοβία αναφέρεται στο φόβο του ατόμου να βρίσκεται σε μέρη ή καταστάσεις από όπου ή φυγή είναι δύσκολη, ή όπου μπορεί να μην υπάρχει η δυνατότητα βοήθειας σε περίπτωση προσβολής πανικού. Κατά συνέπεια το άτομο περιορίζει τις μετακινήσεις ή συχνά χρειάζεται συνοδό όταν βρίσκεται έξω από το σπίτι του. Η ανάγκη να υπάρχει κάποιος συνοδός προκαλεί πίεση και άγχος στο σύντροφο, ο οποίος μπορεί να κληθεί να αναλάβει αυτό το ρόλο, σε κάποιον άλλον από το στενό περιβάλλον του ατόμου. Επίσης, συχνή είναι η αποφυγή συμπεριφορών ή δραστηριοτήτων που μπορούν να προκαλέσουν σωματικά συμπτώματα παρόμοια με αυτά των κρίσεων πανικού, π.χ. η γυμναστική ή ακόμη και η σεξουαλική δραστηριότητα.

Η διαταραχή πανικού είναι από τις συχνότερες διαταραχές, καθώς υπολογίζεται περίπου στο 5% του γενικού πληθυσμού. Η έναρξη των συμπτωμάτων γίνεται ανάμεσα στα 16 με 35 έτη με συνηθέστερη την ηλικία των 20 ετών. Η διαταραχή πανικού με ή χωρίς αγοραφοβία είναι πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες, ενώ συνήθως εμφανίζεται μετά από μία περίοδο στρες.

Το άτομο που παρουσιάζει διαταραχή πανικού εμπλέκεται σε ένα φαύλο κύκλο άγχους, καθώς αρχίζει να παρερμηνεύει καταστάσεις και συμπτώματα. Έτσι, κάθε ερέθισμα μπορεί να εκλαμβάνεται ως απειλή, να προκαλεί άγχος και σωματικά συμπτώματα, τα οποία αν ερμηνευτούν με καταστροφικό τρόπο, αυξάνουν το άγχος και οδηγούν σε κρίση πανικού. Τέλος, το ίδιο το άτομο που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα, αλλά και το περιβάλλον του πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαταραχή πανικού αντιμετωπίζεται με επιτυχία είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε με ψυχοθεραπεία.