«Επενδύοντας στην ψυχική υγεία» είναι το θέμα του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας που έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και των δημόσιων φορέων, απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ψυχικά ασθενείς.

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Ψυχική Υγεία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών. Σκοπός της είναι να προωθήσει ανοικτές συζητήσεις, σχετικά με τις ψυχικές ασθένειες και να προσεγγίσει επενδύσεις στον τομέα της πρόληψης και της θεραπείας.

Οι διανοητικές διαταραχές βρίσκονται σε άνοδο στην Ε.Ε. ενώ η κατάθλιψη είναι ήδη το επικρατέστερο πρόβλημα υγείας σε πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε.

Η αυτοκτονία παραμένει μια σημαντική αιτία θανάτου.

Σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανέρχονται σε παγκόσμιο επίπεδο, τα άτομα που πάσχουν από ψυχικές, νευρολογικές και συμπεριφορικές διαταραχές. Οι ψυχικές διαταραχές επηρεάζουν σχεδόν το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επιπλέον, το 10% των μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας ξεκινούν από ψυχικές ή συναισθηματικές αιτίες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα άτομα που έπασχαν από κατάθλιψη το 2002 ήταν 154.000.000, τα άτομα με σχιζοφρένεια 25.000.000, ενώ 95.000.000 έπασχαν από διαταραχές σχετιζόμενες με κατάχρηση αλκοόλ.

Σύμφωνα πάντοτε με την ίδια πηγή, υπολογίζεται ότι περίπου 877.000 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο και 1 στους 4 ασθενείς που επισκέπτονται κάποια υπηρεσία Υγείας, πάσχει από τουλάχιστον μία ψυχική, νευρολογική ή σχετιζόμενη με τη συμπεριφορά διαταραχή. Οι πιο συνηθισμένες ψυχικές διαταραχές στην Ε.Ε. είναι οι φοβίες και η κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη το 2020 δεύτερη σημαντική αιτία ανικανότητας προς εργασία.

Η κατάθλιψη είναι η συχνότερη ψυχική διαταραχή και τα στοιχεία που μας παρέχει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι ανησυχητικά: Υπολογίζει ότι ως το 2020 η κατάθλιψη, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα είναι η δεύτερη σημαντική αιτία ανικανότητας προς εργασία. Μία στις πέντε γυναίκες και ένας στους οκτώ άνδρες αναπτύσσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή της ζωής τους, σύμφωνα με τα υπάρχοντα διεθνή στοιχεία, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 25% των ανδρών (περίπου 850.000 Έλληνες) και το 33% των γυναικών (περίπου 1,1 εκατ. Ελληνίδες) πάσχουν από ήπια έως σοβαρή κατάθλιψη.

Το 25% των Ευρωπαίων πολιτών θα βιώσει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας στη διάρκεια της ζωής του. Το 27% του πληθυσμού των ενηλίκων της Ευρώπης -δηλαδή 93.000.000 άτομα- πλήττεται από προβλήματα ψυχικής υγείας. Όσο για το κόστος, στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα φθάσει τα 240 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ το κόστος στην παραγωγικότητα ανέρχεται στα 136 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και των αναρρωτικών αδειών.

Η κακή ψυχική υγεία συγκαταλέγεται ανάμεσα στους τρεις κυριότερους λόγους απουσίας από την εργασία, ενώ αποτελεί σημαντική αιτία για πρόωρη συνταξιοδότηση ή αναπηρική σύνταξη. Δημιουργεί, επίσης, σημαντικές δαπάνες, καθώς, σύμφωνα με μελέτες, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι πολυδιάστατες επιπτώσεις των ψυχικών διαταραχών στοιχίζουν περίπου το 3 με το 4% του ΑΕΠ.

Δυστυχώς η ψυχική νόσος παραμένει ο φτωχός συγγενής των διαφόρων συστημάτων Υγείας, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες ψυχικής Υγείας να παρουσιάζουν σοβαρή έλλειψη πόρων – ανθρώπινων και οικονομικών. Κατά συνέπεια, δεν δίδεται προτεραιότητα στις πολιτικές για την ψυχική Υγεία, τη σχετιζόμενη νομοθεσία και τις μονάδες κοινοτικής φροντίδας και αντιμετώπισης των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Οι ψυχικές διαταραχές είναι στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίσιμες εφ’ όσον γίνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών. Ωστόσο, η αντιμετώπιση καθίσταται δύσκολη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε δεν γίνεται σωστή διάγνωση της σοβαρότητας της διαταραχής, είτε δεν κατανοούνται σωστά τα οφέλη που προκύπτουν από τις υπηρεσίες θεραπείας των ψυχικών ασθενειών με αποτέλεσμα 60 – 65% απ’ αυτούς που υποφέρουν, δεν λαμβάνουν ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.