Ο τρόπος μαγειρέματος επηρεάζει την θρεπτική σύσταση των τροφίμων και συχνά αναρωτιόμαστε αν το ψήσιμο στα κάρβουνα είναι πιο υγιεινό από το τηγάνισμα. Η απάντηση στο παραπάνω δίλημμα προκύπτει αν αναλογιστούμε την επεξεργασία που υφίσταται το τρόφιμο σε καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις.
Ψήσιμο στα κάρβουνα: οι περισσότεροι θεωρούν ότι με το ψήσιμο χάνεται το μεγαλύτερο ποσοστό λίπους με αποτέλεσμα να αυξάνεται η διατροφική αξία του τροφίμου και ταυτόχρονα να μειώνονται οι θερμίδες (κατά 25%) και η περιεκτικότητά του σε λίπος.
Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν ότι το ψήσιμο διαφόρων ειδών κρέατος, χοιρινού, αρνίσιου, βοδινού, πουλερικών και ψαριών στη σχάρα, στα κάρβουνα, στη σούβλα, προκαλεί τη δημιουργία διαφόρων ειδών καρκινογόνων ουσιών (ετεροκυκλικές αμίνες).
Οι συγκεκριμένες ενώσεις παράγονται από την αλληλεπίδραση των αμινοξέων των πρωτεϊνών και της κρεατίνης του κρέατος, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας κατά το ψήσιμο. Επίσης, ο αυξημένος χρόνος ψησίματος στα κάρβουνα ενισχύει τη δημιουργία των ετεροκυκλικών αμίνων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι διάφοροι τύποι καρκίνου όπως είναι ο καρκίνος στομαχιού, παχέος εντέρου, παγκρέατος και μαστού έχουν συνδεθεί με την παραγωγή ετεροκυκλικών αμινών από το ψήσιμο στα κάρβουνα διαφόρων ειδών κρεάτων ψημένων σε ψηλές θερμοκρασίες.
Γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω θα αναρωτηθείτε αν θα πρέπει να σταματήσετε να τρώτε ψητό κρέας… Η απάντηση είναι ότι υπάρχει τρόπος να απολαύσετε τις αγαπημένες σας μπριζόλες ή παϊδάκια ψητές στα κάρβουνα, χωρίς να επιβαρυνθείτε ιδιαίτερα από τις ετεροκυκλικές αμίνες αρκεί να έχετε υπόψιν σας τα εξής:
1. Μαρινάρετε το κρέας πριν το ψήσιμο. Για το μίγμα χρησιμοποιήστε τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά όπως το ελαιόλαδο, ο χυμός πορτοκαλιού/λεμονιού, η μουστάρδα ή διάφορα μυρωδικά (φασκόμηλο, δενδρολίβανο, θυμάρι) τα οποία εξουδετερώνουν μεγάλο ποσοστό των καρκινογόνων ουσιών (ετεροκυκλικές αμίνες), που παράγονται κατά το ψήσιμο.
2. Το κρέας να είναι κομμένο σε ψηλές φέτες, έτσι ώστε να ψηθεί γρήγορα εσωτερικά και εξωτερικά χωρίς να καεί.
3. Μετά το ψήσιμο ραντίστε το κρέας με λεμόνι, που είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτική βιταμίνη C, η οποία απενεργοποιεί τις ετεροκυκλικές αμίνες.
4. Γυρίζετε συχνά το κρέας που ψήνετε στα κάρβουνα: Η μέθοδος αυτή μπορεί να μειώνει μέχρι 100% τις ετεροκυκλικές αμίνες, διότι διατηρεί χαμηλότερες τις εσωτερικές θερμοκρασίες του κρέατος.
5. Συνοδεύετε πάντα τα ψητά με σαλάτα: τα αντιοξειδωτικά των λαχανικών σας προστατεύουν από τις καρκινογόνες ουσίες που παράγονται κατά το ψήσιμο στα κάρβουνα.
6. Όσον αφορά τα ψητά ψάρια, καλό είναι να τα βάζετε στη φωτιά, αφού τα χαράξετε στην επιφάνειά τους διαγώνια σε 2-3 μεριές, έτσι ώστε να ψηθούν γρήγορα και να μειωθεί ο χρόνος έκθεσης στα κάρβουνα.
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
[email protected]