«Οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ελλάδα, σε συνδυασμό με τη συνεχή στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του σχεδίου κατά του καρκίνου, μπορούν να αναδειχτούν ως ένα ισχυρό μέσο για την επίτευξη ελπιδοφόρων αποτελεσμάτων στη μάχη κατά της ασθένειας», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, κεντρικός ομιλητής στο 8ο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), που τελείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας.

Ο κ. Σχοινάς, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, εξέφρασε ικανοποίηση για την εφαρμογή του Εθνικού Ετήσιου Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου Υγείας για το 2024, στο οποίο η πρόληψη είναι στο επίκεντρο της εθνικής προσπάθειας – με εμβληματικά προγράμματα όπως το «Εθνικό πρόγραμμα για πρόληψη του καρκίνου του μαστού» που φέρει το όνομα της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά και περιλαμβάνει προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου και με δράσεις πρόληψης σε ευπαθείς ομάδες.

«Η παραπάνω στρατηγική προσέγγιση με έμφαση στον τομέα της πρόληψης και η ενεργή συμμετοχή σε προγράμματα και δράσεις της Ένωσης είναι ενδείξεις της σοβαρότητας και της δέσμευσης της χώρας μας προς την υγεία των πολιτών της», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.

Η νόσος σε αριθμούς

Μιλώντας με αριθμούς, είπε ότι ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου για τους Ευρωπαίους πολίτες.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε, το 2020 υπολογίζεται πως υπήρξαν πάνω από 60.000 νέες διαγνώσεις καρκίνου.

Στην ΕΕ, 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν διάγνωση για καρκίνο ετησίως, ενώ 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους λόγω της ασθένειας.

Εάν δεν ληφθούν περαιτέρω μέτρα, ο αριθμός των ατόμων με νέα διάγνωση υπολογίζεται πως θα αυξηθεί σε περισσότερα από 3,24 εκατομμύρια άτομα έως το 2040.

Στο σημείο αυτό ο Μ.Σχοινάς επισήμανε ότι η αντιμετώπιση του καρκίνου αποτελεί «κύρια προτεραιότητα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία πριν από τρία χρόνια έθεσε τον καρκίνο ως βασική συνιστώσα τής «Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας» και ενέκρινε «το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου».

Το ευρωπαϊκό σχέδιο κατά του καρκίνου

Το σχέδιο αυτό δομείται γύρω από τέσσερις βασικούς πυλώνες: την πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση, τη διάγνωση και τη θεραπεία και, τέλος, τη διασφάλιση αξιοπρεπούς ποιότητας ζωής για τους ασθενείς και τους θεραπευθέντες.

Ακολούθησαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, με σημαντική χρηματοδότηση από την ΕΕ (4 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για το ευρωπαϊκό σχέδιο καταπολέμησης του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων 1,25 δισεκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα EU4Health.)

Ως ορόσημα, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε

  • την ίδρυση του Κέντρου Γνώσης για τον Καρκίνο το 2021 που έχει συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της φροντίδας για τον καρκίνο.
  • το σχέδιο δράσης SAMIRA, που υποστηρίζει την ασφαλή και αξιόπιστη χρήση της ραδιολογικής και πυρηνικής τεχνολογίας στην υγειονομική περίθαλψη.
  • την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Απεικόνιση του Καρκίνου που συγκέντρωσε κλινικούς γιατρούς, ερευνητές του καρκίνου και προγραμματιστές Τεχνητής Νοημοσύνης από 76 οργανισμούς σε 14 κράτη μέλη για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στην προώθηση της διάγνωσης και της θεραπείας του καρκίνου.

Πρόληψη και εμβολιασμοί κατά του καρκίνου

Ο κ. Σχοινάς έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, μέρος της οποίας, όπως τόνισε, είναι τα εμβολιαστικά προγράμματα, καθώς κάποια είδη καρκίνων είναι ιογενούς χαρακτήρα. Η πρόληψη, είπε, είναι πάντα προτιμότερη από τη θεραπεία καθώς 40% των καρκίνων μπορεί να αποφευχθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δρομολογήσει πολλές και σημαντικές δράσεις, όπως ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου – με 12 απλές και προσιτές συμβουλές για το πώς κάθε πολίτης της Ένωσης μπορεί να συμβάλει στη μείωση του προσωπικού του κινδύνου. Οι συστάσεις αυτές μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα στην καθημερινή ζωή και αφορούν στη διατροφή, την άσκηση, το κάπνισμα, τον ήλιο, το αλκοόλ, τους ελέγχους υγείας και τις εμβολιαστικές πρακτικές. Για τις εμβολιαστικές πρακτικές, τόνισε ότι υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη για επιπλέον μέτρα καθώς: Α) Γνωρίζουμε ότι ορισμένα είδη καρκίνου οφείλονται σε λοιμώξεις. Β) Ξέρουμε επίσης ποιοι ιοί προκαλούν αυτές τις λοιμώξεις (ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων -HPV) και ο ιός της ηπατίτιδας Β -HBV). Και Γ) Διαθέτουμε ήδη εμβόλια για την προστασία των πολιτών από αυτούς. Μάλιστα εξέφρασε την ικανοποίησή του καθώς πριν από λίγες ημέρες «η Επιτροπή ενέκρινε μια νέα σύσταση ακριβώς για την ενίσχυση του εμβολιασμού κατά του καρκίνου». Πρέπει ωστόσο να «εμβολιαστούμε» και κατά της παραπληροφόρησης, προσέθεσε και ζήτησε τη βοήθεια των επαγγελματιών υγείας.

Η ενδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν επισήμανε ότι η αντιμετώπιση του καρκίνου εντάσσεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID (στο οποίο η χώρα μας είχε καταλυτική συμμετοχή) αλλά και το μεγαλύτερο εμβολιαστικό πρόγραμμα στην ιστορία του πλανήτη. Πέραν όμως των πυροσβεστικών μέτρων, αναφέρθηκε και στα κύρια θεμέλια που μπήκαν για μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας:

  • ενδυνάμωση φορέων, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων,
  • δημιουργία νέων οργανισμών, όπως η Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA),
  • δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου ψηφιακών δεδομένων για την υγεία,
  • επικαιροποίηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας, και βέβαια
  • το πρώτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ένωσης συγκεκριμένα για την υγεία -το EU4Health- με κονδύλια της τάξεως των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Συνολικά, μπορούμε να πούμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας είναι ήδη ένα πραγματικό success story (ιστορία επιτυχίας), είπε συνοψίζοντας ο Μ.Σχοινάς. Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι «ο καρκίνος δεν αρχίζει με την εμφάνιση της ασθένειας και δεν τελειώνει με την καταπολέμησή της» και «δεν περιορίζεται στα πλαίσια των πολιτικών υγείας, αλλά θα πρέπει να αποτελεί μέρος τής διαβούλευσης και για πολιτικές εργασίας, στέγασης, κοινωνικής πρόνοιας, εκπαίδευσης» .