Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης και η αναπληρώτρια υπουργός Σία Αναγνωστοπούλου παρέδωσαν στη σύνοδο των πρυτάνεων το νέο νομοσχέδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την επαναφορά της συμμετοχής των φοιτητών στη διαδικασία ανάδειξης των πρυτανικών αρχών, την επαναφορά των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών στα μητρώα των πανεπιστημίων, καθώς και την επαναφορά παλαιότερης διάταξης για το άσυλο.

Τα θέματα αυτά είχαν προκαλέσει στο παρελθόν έντονες αντιπαραθέσεις. Το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ανοίγει τον διάλογο για τις νέες ρυθμίσεις στα πανεπιστήμια με τις τοποθετήσεις των Αντώνη Λιάκου, Άννας Διαμαντοπούλου, Θάνου Δημόπουλου, Γιάννη Μυλόπουλου, Γιάννη Βούλγαρη, Βάσως Κιντή, Θόδωρου Φορτσάκη και Γιώργου Μαυρωτά.

Αντώνης Λιάκος, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού διαλόγου για την Παιδεία: Λύνει προβλήματα και εκκρεμότητες: «Το νομοσχέδιο για την ανώτατη εκπαίδευση και την έρευνα λύνει προβλήματα που εκκρεμούν και αφορούν λειτουργικές ανάγκες των πανεπιστημίων και κυρίως αφορά σε διοικητικές και οικονομικές ανάγκες των πανεπιστημίων. Δεν προκαταλαμβάνει σε καμία περίπτωση τη συζήτηση για τον εθνικό διάλογο. Το αποτέλεσμα του διαλόγου θα είναι ένα σχέδιο για την Παιδεία, το οποίο θα χρειαστεί ούτως ή άλλως χρόνο για την υλοποίησή του. Μέχρι τότε, όμως, θα πρέπει τα πανεπιστήμια να λειτουργούν».

Άννα Διαμαντοπούλου, πρώην υπουργός Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων: Ένα «όχι» στην πρόοδο των νέων της χώρας: «Το 2011 σε μια πρωτοφανή για την Ελλάδα στιγμή, 255 Βουλευτές είπαν “ναι” σε μία καλύτερη Παιδεία για τη νέα γενιά και το μέλλον της. Το 2015 η “πρώτη φορά αριστερά” ως κυβέρνηση λέει “όχι” στην πρόοδο των νέων και της χώρας, γυρίζοντας το πανεπιστήμιο πολλά χρόνια πίσω. Το θλιβερό συμπέρασμα είναι ότι όσο το πολιτικό σύστημα παραμένει πελατειακό και ιδεοληπτικά οπισθοδρομικό, δεν πρόκειται να ξεφύγουμε από το αδιέξοδο».

Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών: Χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις: «Οι πρυτάνεις θα τοποθετηθούμε επί του νομοσχεδίου στην έκτακτη σύνοδο που θα πραγματοποιήσουμε στις αρχές του έτους. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πως είναι απαραίτητο να γίνουν νομοθετικές ρυθμίσεις για την καλύτερη λειτουργία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων».

Γιάννης Μυλόπουλος, πρώην πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: Φρένο στον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό της εκπαίδευσης: «Από την πολιτική της λιτότητας αντί της επένδυσης στην Παιδεία, μέχρι τον ισχύοντα σήμερα, αυταρχικό νόμο-παρωδία για τα πανεπιστήμια, η Παιδεία στη χώρα μας απομακρύνθηκε από τις πνευματικές αξίες και εγκατέλειψε τον μορφωτικό της ρόλο, προσκολλημένη στον στόχο της επαγγελματικής εξειδίκευσης. Η σημερινή κατάσταση της Παιδείας δεν οφείλεται στην κρίση. Αντίθετα, οι πρόσφατες “μεταρρυθμίσεις” οδήγησαν σε μια Παιδεία που ανατροφοδοτεί την κρίση. Οι αλλαγές λοιπόν της σημερινής κυβέρνησης είναι σε σωστή κατεύθυνση, γιατί αποκαθιστούν τον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό του εκπαιδευτικού συστήματος. Δεν αρκούν όμως οι νομοθετικές παρεμβάσεις για τη μεγάλη ανατροπή. Αυτό που χρειάζεται πραγματικά η Παιδεία, είναι ένα εκπαιδευτικό κίνημα που να οδηγεί σε μια μορφωτική επανάσταση, ικανή να δρομολογήσει ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης που θα οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την πολύπλευρη κρίση».

Γιάννης Βούλγαρης, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου: Θα παραιτηθεί η Επιτροπή Διαλόγου; «Βρίσκεται σε εξέλιξη μια οπισθοδρόμηση σε ένα Πανεπιστήμιο εξαρτημένο από την κυβέρνηση, τα κόμματα και τη συναλλαγή με τις φοιτητικές παρατάξεις. Σε ένα Πανεπιστήμιο χωρίς κίνητρα αυτοβελτίωσης, χωρίς την αναγκαία ακαδημαϊκή ατμόσφαιρα, μακριά και πάλι από τις διεθνείς εξελίξεις. Το νομοσχέδιο επισπεύδεται σαν εξευμενισμός της πιο δογματικής μερίδας των μελών ΔΕΠ του ΣΥΡΙΖΑ που «ζορίστηκαν» με τη μνημονική στροφή του κόμματος τους. Πρόκειται για μια μερίδα αποδεδειγμένα μειοψηφική στην κοινότητα των πανεπιστημιακών. Όσο για την περιώνυμη Επιτροπή Διάλογου, θα βρει άραγε την ευθιξία να παραιτηθεί;».

Βάσω Κιντή, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: Επιστροφή στον φοιτητοπατερισμό και την κομματοκρατία

«Το νομοσχέδιο συντάχθηκε εν κρυπτώ -ενώ υποτίθεται υπάρχει Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου- και αποκρύβεται από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Δόθηκε στους πρυτάνεις και θα σχολιάσουν μόνο αυτοί σε ασφυκτικά πλαίσια όταν ο διάλογος για τον νόμο Διαμαντοπούλου κράτησε σχεδόν δύο χρόνια. Το πανεπιστήμιο παραδίδεται στις ομάδες που το νέμονται. Επανέρχεται η «ενδογαμία» στις εκλογές καθηγητών, ο φοιτητοπατερισμός και η κομματοκρατία, δεν προβλέπεται καμία εποπτεία και λογοδοσία της διοίκησης. Καμία διασφάλιση για την ολοκλήρωση των εξαμήνων και επιστροφή των αιώνιων φοιτητών».

Θόδωρος Φορτσάκης, τομεάρχης Παιδείας της ΝΔ, πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ: Όπισθεν ολοταχώς: «Πρόκειται για μεγάλο πισωγύρισμα. Εγκαταλείπονται όλα τα σημεία προόδου και συναίνεσης που είχαν επιτευχθεί και που οδηγούσαν στον εκσυγχρονισμό της Παιδείας και υποχωρούν σε έναν λαϊκισμό και κομματισμό. Οδεύουμε όπισθεν ολοταχώς. Είναι φανερό ότι ο διάλογος αποτελεί επίφαση για να καλυφθεί η εφαρμογή μέτρων που έχουν ήδη αποφασιστεί. Το νομοσχέδιο αυτό έχει σαφώς διαφορετικό τόνο από εκείνο του κ. Μπαλτά, ωστόσο η ουσία του πράγματος είναι η ίδια. Όσον αφορά το ζήτημα των “αιώνιων φοιτητών”, έχω εκφράσει την αντίθεσή μου. Κατά την άποψή μου, είναι προτιμότερη μια σταδιακή εκκαθάριση των καταλόγων των φοιτητών, δίνοντας ευκαιρία σε όσους θέλουν σε εύλογο χρονικό διάστημα».

Γιώργος Μαυρωτάς, υπεύθυνος για θέματα Παιδείας του Ποταμιού, αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο: Φέουδα οργανωμένων μειοψηφιών: «Το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ που παρουσιάστηκε καταργεί ουσιαστικά τα συμβούλια ιδρύματος, επαναφέρει το καθεστώς των πολυπληθών Συγκλήτων ξυπνώντας μνήμες αδιοίκητου κι όχι αυτοδιοίκητου, καταργεί το ανώτατο όριο φοίτησης, ενώ στις πρυτανικές εκλογές θα μπορούν να συμμετέχουν κι όσοι φοιτητές έχουν δεκαετίες να πατήσουν στο Πανεπιστήμιο. Πολύ φοβάμαι ότι θα γυρίσουμε σε καταστάσεις του παρελθόντος όπου τα Πανεπιστήμια ήταν φέουδα οργανωμένων μειοψηφιών και εστίες συνδιαλλαγής. Εν ολίγοις, λεφτά για τα πανεπιστήμια δεν υπάρχουν, ας δώσουμε τουλάχιστον υλικό για τα τραπεζάκια των κομματικών παρατάξεων».