Ένας ολόκληρος θησαυρός από ιστορικά αρχειακά τεκμήρια που παρέμεναν επί δεκαετίες στο σκοτάδι των αποθηκών του υπουργείου Εσωτερικών, ήρθε στο φως μετά από επίπονη εργασία δύο ετών και μια πρώτη παρουσίαση πραγματοποιήθηκε σήμερα σε συνέδριο στο Μέγαρο Μουσικής με συνδιοργανωτές, εκτός από το ΥΠΕΣ, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης επισήμανε ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα και διάθεση δημοσιοποίησης και ανοίγματος των αρχείων και επαναπροσέγγισης της ελληνικής ιστορίας. Ανέφερε ότι μέσα σε δωμάτιο της Βουλής που δεν είχε ανοιχτεί τα τελευταία 44 χρόνια, βρέθηκαν εκατοντάδες φάκελοι με σημαντικό αρχειακό υλικό από την περίοδο της δικτατορίας, ενώ σε άλλο κτίριο του κοινοβουλίου ανακαλύφθηκαν όλα τα αυθεντικά πρακτικά της δίκης των πρωταιτίων της δικτατορίας. Τα αρχεία αυτά -όπως είπε- θα αξιολογηθούν και θα δημοσιοποιηθούν.

Για τον φάκελο της Κύπρου με το σύνολο του υλικού που αφορά στη σχετική εξεταστική επιτροπή της Βουλής της περιόδου 1986 – 1988, ο κ. Βούτσης επισήμανε ότι επί συνόλου 32 τόμων έχουν εκδοθεί έως σήμερα οι πέντε πρώτοι, ενώ θα συμπεριληφθεί και τα άκρως απόρρητα αρχεία που αποχαρακτηρίστηκαν (το 40% του συνόλου).

Ο υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης υπογράμμισε ότι η σημασία του αρχείου δεν αφορά μόνο το περιεχόμενό του, αλλά ταυτόχρονα συμβάλλει σε αναστοχασμό σχετικά με τη σχέση μας με πτυχές της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, οι οποίες ακόμη και στις μέρες μας προκαλούν αντιπαραθέσεις. «Με την ανάδειξη των ιστορικών αρχείων του υπουργείου Εσωτερικών βάζουμε ένα ακόμη λιθαράκι στη μεγάλη προσπάθεια για τη συγκρότηση της εθνικής αυτογνωσίας, η οποία θα βασίζεται στα πραγματικά γεγονότα, απέναντι σε όσους επιχειρούν να διαιρέσουν τους έλληνες σε πατριώτες και εθνομηδενιστές», τόνισε ο κ. Χαρίτσης.

Το αρχείο του υπουργείου Εσωτερικών αποτελείται από:

Α. Το «Αρχείο Ειδικών Εκδόσεων Τοπικής Αυτοδιοίκησης» και το «Αρχείο Διοικητικών Ορίων Δήμων και Κοινοτήτων», όπου περιλαμβάνονται οι μεταβολές στο θεσμικό επίπεδο (μεταβολές στο είδος και τον αριθμό των διοικητικών φορέων, π.χ. Νομοί, Γενικές Διοικήσεις, Περιφέρειες, για την Αποκέντρωση, και Δήμοι, Κοινότητες, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση), τη διοικητική γεωγραφία (μεταβολές στα όρια), τη διοικητική ονοματοθεσία (μεταβολές στα τοπωνύμια).

Β. Τα πρόσωπα της Αποκέντρωσης: Το «Αρχείο Μετακλητών Νομαρχών. Με το αρχείο αυτό μπορεί να σκιαγραφηθεί το διαχρονικό προφίλ του Έλληνα νομάρχη, ιδίως μέσα από την παρουσίαση χαρακτηριστικών περιπτώσεων από διάφορες ιστορικές περιόδους και περιοχές της χώρας.

Γ. Τα εκλογικά κουκιά: Το «Αρχείο Εκλογικών Αποτελεσμάτων» και το «Αρχείο Εκλογικών Εγκυκλίων», που ξεκινάει από το 1928 και καλύπτει όλη την εκλογική ιστορία της χώρας.

Δ. Η πρακτική των αφαιρέσεων ιθαγένειας μέσα το ιστορικό αρχείο της Δ/νσης Ιθαγένειας και αφορά στην αφαίρεση της Ιθαγένειας των «αντεθνικώς δρώντων» κομμουνιστών κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (π.χ. του ιστορικού γραμματέα του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη και όλων των μελών της «Κυβέρνησης του Βουνού»).

Ε. Το «Αρχείο Παττακού» με καταδοτικές επιστολές των πληροφοριοδοτών του δικτατορικού καθεστώτος. Το 1967 ο πρώτος υπουργός Εσωτερικών της νεοσύστατης δικτατορικής κυβέρνησης, ζήτησε από τους νομάρχες, καθώς και από τους κατά τόπους διοικητές τους Χωροφυλακής και του Στρατού, αναλυτικά στοιχεία για τα φρονήματα και την πολιτική δράση των αιρετών της Αυτοδιοίκησης, δηλαδή, των δημάρχων, κοινοταρχών, καθώς και των δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων σε όλη την επικράτεια. Στο συγκεκριμένο αρχείο συγκεντρώθηκαν οι απαντήσεις που δόθηκαν.

Ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου επισήμανε ότι η δημοσιοποίηση αρχείων συμβάλει στον επαναπροσδιορισμό της δημόσιας ιστορίας που διδάσκεται στα σχολεία, η οποία «ενέχει απίστευτα ιδεολογικά και μεταφυσικά στοιχεία», ενώ προανήγγειλε ότι σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης σημείωσε από την πλευρά του ότι τα επόμενα βήματα αφορούν στην ψηφιοποίηση σημαντικού μέρους αυτών των αρχείων προκειμένου μετά τη σάρωση και την ηλεκτρονική ταξινόμησή τους, το υλικό αυτό να καταστεί προσβάσιμο σε ερευνητές και απλούς πολίτες. Όπως είπε έχει ήδη ολοκληρωθεί το έργο ψηφιοποίησης των διοικητικών ορίων προκαποδιστριακών δήμων και κοινοτήτων και των οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης από το 1920 έως σήμερα, ενώ τους επόμενους δύο μήνες αναμένεται να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του αρχειακού υλικού της Διεύθυνσης Εκλογών, που περιλαμβάνει το σύνολο των εκλογικών αποτελεσμάτων του ελληνικού κράτους (βουλευτικών, αυτοδιοικητικών, ευρωεκλογών) αλλά και όλων των δημοψηφισμάτων από το 1928 έως σήμερα.