Στην Ευρώπη αλλά ειδικότερα στις ΗΠΑ όπου η αγάπη για τα αεροπλάνα είναι ιδιαίτερα μεγάλη, μουσεία με αεροπορικά εκθέματα, υπάρχουν σε κάθε πολιτεία. Εκεί εξάλλου είναι και το μουσείο που φιλοξενούνται και οι πιο εντυπωσιακές μηχανές που πέταξαν ποτέ, που δεν είναι άλλο από το Smithsonian Museum.
Του Μαρίνου Γκασιάμη
Βίντεο / Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος
Στην Ελλάδα που γέννησε μέσω του Ίκαρου την ιδέα της πτήσης, μόλις το 1992 έλαβε σάρκα και οστά ένα μουσείο για την Πολεμική Αεροπορία.
Εκεί είναι ο παράδεισος για τους λάτρεις της αεροπορικής ιδέας στην Ελλάδα, μιας και σε αυτό μπορεί να βρει κανένας σχεδόν ότι πέταξε ποτέ στον Ελληνικό χώρο και όχι μόνο. Χαρακτηριστικό έκθεμα αυτής της κατηγορίας, των πτητικών μέσων που δεν πέταξαν ποτέ στον ελληνικό χώρο, είναι το σοβιετικής σχεδίασης MIG-15 που αποκτήθηκε μέσω ανταλλαγής.
Πρόκειται για ένα μουσείο που δυστυχώς δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, μιας και βρίσκεται στο αεροδρόμιο στο Τατόϊ, ομολογουμένως μακριά από τον αστικό ιστό.
Παρά ταύτα οι άνθρωποι της Πολεμικής Αεροπορίας προσπαθούν με μεράκι και ευρηματικότητα, είναι η αλήθεια και έχουν καταφέρει να είναι περήφανοι για τα μέχρι τώρα αποτελέσματα. Το Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας μπορεί να το επισκεφτεί κανείς τα Σαββατοκύριακα χωρίς εισιτήριο. Ναι καλά διαβάσατε είναι δωρεάν!
Ειδικά η συλλογή των τζετ που πέταξαν με τα ελληνικά χρώματα, όπως τα F-84, F-86, είναι εντυπωσιακή, ενώ υπάρχουν και F-86 με τα χρώματα των Αμερικανών άσων του Πολέμου της Κορέας.
Μέσα στο υπόστεγο, θα έχει επίσης ο επισκέπτης, την ευκαιρία να δει και την πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει σε αεροπλάνα που ανασύρθηκαν από την θάλασσα και όχι μόνο, ενώ έξω από αυτό υπάρχει μια πραγματικά πλούσια συλλογή αεροπλάνων που πρόσφατα εμπλουτίστηκε με ένα αεροφωτογραφικό RF-4E.
Ξεχωριστή θέση στην αεροπορική συλλογή του Μουσείου κατέχει το Τ-6G (Harvard, 49-3424), ένα ιστορικό αεροσκάφος μιας και είναι το πρώτο αεροπλάνο στην Ελλάδα που δέχτηκε τη φροντίδα συνεργείου τεχνικών και συντηρητών με σκοπό την αποκατάσταση του σε επίπεδα μουσειακού εκθέματος. Συγκεκριμένα οι εργασίες στο αεροσκάφος με αριθμό 424 άρχισαν το Μάρτιο του 1993 και έφτασαν σε αίσιο πέρας τον Οκτώβριο του ιδίου έτους.
Παρόμοιες εργασίες εκτελούνται σε όλα τα υπό έκθεση ά/φη του Μουσείου. Εκτός από το Τ-6G (Harvard), και τα F-86Ε (Canadair CL-13Mk2) και F-86D ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει και τον εκπρόσωπο των πρώτων ελικοπτέρων που απέκτησε η Ελλάδα, ένα Η-19Β Sikorsky.
Σε αντίθεση με τα F-86D και H-19B που είναι βαμμένα ασημί, το F-86Ε αποκαταστάθηκε με τα εντυπωσιακά χρώματα του ακροβατικού σμήνους Ελληνική Φλόγα (μπλε-άσπρο-πορτοκαλί) πού το χρησιμοποίησε η ΕΒΑ από το 1957 ως το 1964. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το βομβαρδιστικό καθέτου εφόρμησης Helldiver που χρησιμοποιήθηκε στον εμφύλιο.
Η αεροπορική συλλογή του Μουσείου εμπλουτίζεται συνεχώς σε εκθέματα, έτσι ώστε να μπορούν να επιδειχθούν στους επισκέπτες οι περισσότεροι μεταπολεμικοί τύποι αεροσκαφών της ΠΑ. Έχουν αποκτηθεί έως και αεροπλάνα που δεν ανήκαν στη δύναμη της, με σκοπό να υπάρχει μια γενικότερη αντιπροσώπευση της εξέλιξής του σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει επικοινωνία με ξένα μουσεία, προκειμένου να αποκτηθούν αεροπλάνα που δεν πέταξαν μεν στους ελληνικούς ουρανούς, κατέχουν όμως μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της Αεροπορίας. Καρπός μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης με την Ολλανδία, αποτελεί το πολωνικής κατασκευής MiG-15 (Lim-2Rbis) του Μουσείου που πλαισιώνεται από ένα F-86 της ίδιας περιόδου.
Στο υπόστεγο εκθεμάτων μπορεί κανείς να δεί επιπλέον ένα F-84G βαμμένο με τα χρώματα του πρώτου ελληνικού ακροβατικού σμήνους, το F-84F που το διαδέχθηκε, καθώς και ένα εκπαιδευτικό διπλάνο Tiger Moth, και τα επετειακά F-104 G «Τίγρης» και «Όλυμπος».
Επίσης το Μουσείο της Π.Α. διαθέτει δύο αερακάτους έρευνας – διάσωσης –ανθυποβρυχιακού πολέμου HU-16 B Albatross, καθώς και C-47 (Dakota), F-5Aκαι RF-5A.
Στην αεροπορική συλλογή του Μουσείου θα δει κανείς και δύο διθέσια TF–102Α απο τα οποία το ένα διαθέτει την ιδιαίτερα σπάνια παραλλαγή πτερύγων Case ΧΧ.
Επιπλέον αριθμός απο αεροσκάφη Τ-33Α βρήκαν τελευταίο καταφύγιο στο Μουσείο της Π.Α. μετά την απόσυρση του τύπου το 1999.
Συνολικά η αεροπορική συλλογή του Μουσείου ξεπερνά τα σαράντα α/φη και οι προοπτικές για την επαύξησή της είναι ευοίωνες.
Yπάρχει επίσης και είναι άξιο της προσοχής του επισκέπτη ένα πρώιμο Radar 1D (δεκαετίας του΄50), δύο αντιαεροπορικοί προβολείς του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, βοηθητικός εξοπλισμός εδάφους, αντιαεροπορικός οπλισμός, κινητήρες και οπλικά συστήματα α/φών, συσκευές τηλεπικοινωνιών, αεροπορικά κειμήλια, φόρμες χειριστών, στολές προσωπικού και πολλά άλλα.
Ένας από τους πολλούς τομείς στους οποίους το Μ/ΠΑ υπήρξε πρωτοπόρο είναι η ανέλκυση συντριμμιών α/φών του Β΄ Π.Π. Η δραστηριότητα αυτή, η οποία στο εξωτερικό είναι πολύ διαδεδομένη και γνωστή με τον όρο Aviation Archeology (Αεροπορική Αρχαιολογία), διενεργείται τόσο από Μουσείου όσο και από ιδιωτικούς φορείς.
Μικτή ομάδα απαρτιζόμενη από προσωπικό του Μ/ΠΑ και την ειδική ομάδα βατραχανθρώπων της Αεροπορίας (ΜΑΚ/ΚΟΣΥΘΕ), ανέλκυσαν τον Μάιο του 93 τα υπολείμματα ενός βρετανικού βομβαρδιστικού Blenheim Mk.I από τη λίμνη της Μικρής Πρέσπας. Ωστόσο το πιο ολοκληρωμένο σχετικό εγχείρημα (οργανωμένο από τους ίδιους φορείς) ήταν η θεαματική ανέλκυση ενός βρετανικού Blenheim Mk.IV F, που καταρρίφθηκε πριν την Μάχη της Κρήτης, από τα ανοιχτά του Ρεθύμνου τον Ιούλιο του 1996.
Μία άλλη πολύ αξιόλογη πρωτοβουλία του μουσείου της ΠΑ αποτελεί η δημιουργία συλλογής τροχοφόρων οχημάτων μουσειακού χαρακτήρα. Το πιο ενδιαφέρον έκθεμα αυτής της συλλογής αποτελεί ένα σπάνιο νοσοκομειακό όχημα Dodge του Β’ Π.Π., το οποίο ύστερα από επίπονη ανακατασκευή έχει πάρει τη μορφή που είχαν τα οχήματα της Αεροπορίας τη δεκαετία του ’50.
Το νοσοκομειακό πλαισιώνεται από ένα Willys Jeep (τζιπ) και μία μοτοσικλέτα Νorton που χρησιμοποιήθηκε παλιά από την Αερονομία, ένα όχημα Dodge μεταφοράς βομβών καθώς και ένα επίσης όχημα Dodge μεταφοράς προσωπικού. Υπάρχουν επίσης ένα τεθωρακισμένο Μ8, ένα επιτελικό Scout, ένα πυροσβεστικό Unimog και ένας γαλλικής κατασκευής τράκτορας.
Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα μουσείο που πρέπει κανείς να επισκεφτεί οπωσδήποτε.