Χρυσάφι πληρώνει τα δημόσια έργα ο Έλληνας φορολογούμενος. Συμπληρωματικές συμβάσεις και απευθείας αναθέσεις, κυρίως σε οδικά και λιμενικά έργα, αυξάνουν τουλάχιστον κατά 90% το κόστος τους.

Τις υπερβάσεις δεν πληρώνουν τα κοινοτικά ταμεία, καθώς θεωρούνται αντικανονικές, και επιβαρύνουν τον κρατικό κορβανά εκτοξεύοντας έλλειμμα και χρέος.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» η μέση υπερκοστολόγηση των έργων της προηγούμενης δεκαετίας υπολογίζεται στο 90%, ενώ τουλάχιστον 8-10 χρόνια κάνει να ολοκληρωθεί ένα έργο αντί για 6 το μέγιστο με βάση τον αρχικό σχεδιασμό.

Το πρόβλημα αφορά κυρίως οδικά και λιμενικά έργα υποδομής, μικρά και μεγάλα, και πλέον οδηγεί σε αδιέξοδο την κυβέρνηση.

Αυτό συμβαίνει διότι σύμφωνα με το αναθεωρημένο Μνημόνιο, που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, η Ελλάδα καλείται να κόψει εκ νέου το 2012 το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων στο εθνικό σκέλος του.

Μόνο που είναι αυτό το οποίο «τροφοδοτεί» τις απευθείας αναθέσεις και τις συμβάσεις για να ολοκληρωθούν τα μεγάλα έργα υποδομής.

Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια ημερίδας των τεχνοκρατών του Δημοσίου που «τρέχουν» επί σειρά ετών τα κοινοτικά προγράμματα στην Ελλάδα, δηλαδή των 1.200 υπαλλήλων της ΜΟΔ Α.Ε., οι υπερβάσεις προϋπολογισμού, οι συμπληρωματικές συμβάσεις και οι απευθείας αναθέσεις δεν καλύπτονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έτσι βαρύνουν εξ ολοκλήρου το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ.

Πώς προκύπτει η τεράστια αυτή «τρύπα»: σύμφωνα με μελέτη, που παρουσίασαν αρμόδια στελέχη, για ένα έργο αξίας 1.000.000 ευρώ που χρηματοδοτείται κατά 50% από την Ε.Ε., πρώτα πληρώνει το Δημόσιο το σύνολο του ποσού, δίνει τα τιμολόγια στις Βρυξέλλες και μετά λαμβάνει πίσω τα 500.000 ευρώ από τα κοινοτικά ταμεία.

Στην πράξη όμως, μετά την πρώτη σύμβαση, ακολουθούν συνεχείς παρατάσεις και υπερβάσεις που, όπως ειπώθηκε, δεν καλύπτονται από την Ε.Ε., καθώς «ανατίθενται σε αναδόχους – εργολάβους με αδιαφανείς διαδικασίες ή κατάχρηση των διαδικασιών που προβλέπονται».

Έτσι το κράτος δαπανά τελικά, ειδικά σε λιμενικά και οδικά έργα, στο προηγούμενο παράδειγμα, τα διπλάσια λεφτά, δηλαδή κατά μέσο όρο 2.000.000 ευρώ, τρεις φορές πιο πολλά από αυτά που θα πάρει από την Ε.Ε.


Μόνο 10% για απαλλοτριώσεις

Ειδική μνεία έγινε για το «υπέρογκο κόστος» των απαλλοτριώσεων, το οποίο καλύπτεται από το ΕΣΠΑ μόνο έως το 10% του κόστους του έργου, ποσοστό που πάντα στην πράξη ξεπερνιέται κατά πολύ.

Άλλος σημαντικός παράγοντας είναι οι συστηματικές υπερβάσεις χρόνου που ειδικά σε αυτοκινητόδρομους είναι στην καλύτερη περίπτωση 8-10 έτη, τη στιγμή που κάθε κοινοτικό πακέτο έχει μέγιστη διάρκεια 6 έτη.

Μεγάλη ευθύνη για τις καθυστερήσεις έχουν οι καταγγελίες υποψήφιων αναδόχων για μη τήρηση των κανόνων κατά την ανάθεση.

Σημειώνεται ότι ανάλογα ευρήματα είχε πιστοποιήσει προ ετών και έρευνα της Ε.Ε. σε συγκεκριμένα έργα υποδομής ανά την Ευρώπη και βρήκε ότι οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι ήταν οι πιο ακριβοί πανευρωπαϊκά.