Η όραση είναι λίγο τεμπέλικη αίσθηση και, ενδεχομένως, μας εγκλωβίζει στην πρώτη ματιά. Στην πρώτη εντύπωση. Δίχως να δίνει χώρο και χρόνο στο να αναλύσουμε ερεθίσματα, λεπτομέρειες και όμορφες προσκλήσεις και προκλήσεις, που φέρνουν οι άλλες αισθήσεις. Ο Βαγγέλης Αυγουλάς μάς προσκαλεί να βλέπουμε λίγο παραπάνω με κλειστά μάτια. Όχι επειδή ο ίδιος δεν έχει δει ποτέ, αλλά γιατί μπορούμε να αντιληφθούμε περισσότερα.
Ο σημερινός καλεσμένος στο podcast του Newsbeast γεννήθηκε τυφλός και είναι ένας από τους 30.000 ολικά τυφλούς στην Ελλάδα. «Δεν έχω δει ποτέ τίποτα. Φτιάχνω εικόνες με τον δικό μου τρόπο. Για μένα, “βλέπω” σημαίνει να ακουμπήσω κάτι, να δω πώς είναι», μου λέει. «Να μυρίσω, να δοκιμάσω κάτι ή να ακούσω· όχι μόνο απευθείας, αλλά να ακούσω εσένα να μου περιγράφεις τι βλέπεις εσύ· να μου δανείζεις εσύ την όρασή σου, με τα δικά σου μάτια», προσθέτει. «Το δικό μου χώρο τον έχω φτιάξει, έτσι ώστε να με βολεύει, να ξέρω το ύψος των αντικειμένων, τις διαστάσεις τους, πώς είναι τοποθετημένα. Μπορεί να μην έχω δει ποτέ τα χρώματα ή τα πρόσωπα των δικών μου ανθρώπων, μα φτιάχνω εικόνες για έναν άνθρωπο ανάλογα με το ύψος του, το άρωμά του, τον ήχο της φωνής του, τη χειραψία. Από το πώς είπαμε ένα “χαίρω πολύ”, τι ενέργεια πήραμε από όλα αυτά».
Ο Β. Αυγουλάς αν και νιώθει πως είναι σε ένα κόσμο φτιαγμένο για βλέποντες μόνο –«περισσεύουμε τα τυφλά άτομα ή ενοχλούμε με την παρουσία μας» σημειώνει ο ίδιος- ασκεί σήμερα τη δικηγορία και είναι ο πρώτος τυφλός δικηγόρος, που εκλέγεται στη διοίκηση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Έχει υπάρξει επιστημονικός Συνεργάτης στα υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ενώ έχει πλούσιο βιογραφικό στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είναι ο εμπνευστής και ιδρυτής της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Με Άλλα Μάτια», οι δράσεις της οποίας στοχεύουν σε μία πολυσυλλεκτική κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως στην Ελλάδα, εκτός των 30.000 ολικά τυφλών, υπάρχουν γύρω στους 300.000 με σοβαρά προβλήματα όρασης. Τα ανάπηρα άτομα, δε, αποτελούν περίπου το 15% του πληθυσμού, όπως ο κύριος Αυγουλάς. Δηλαδή πάνω από 1 εκατομμύριο συμπατριώτες μας.
Στην έρευνα που έκανα πριν μπούμε στο στούντιο, έπεσα σε ένα ιατρικό κείμενο που εξηγούσε αν οι τυφλοί βλέπουν όνειρα. Να τι μου απάντησε ο κ. Αυγουλάς. «Οι τυφλοί βλέπουν όνειρα. Εγώ, που έχω γεννηθεί τυφλός, δε βλέπω όνειρα με εικόνα και ξαναξυπνάω τυφλός. Αν πω, για παράδειγμα, ότι είδα τα αδέλφια μου στον ύπνο μου, σημαίνει ότι άκουσα τη φωνή τους και τα γνώρισα. Αν κάποιος έχασε το φως του αργότερα στη ζωή του, αυτός έχει κρατήσει οπτική ανάμνηση. Άρα μπορείς να του μιλήσεις για χρώματα και να τα φτιάξει εικόνα στο μυαλό του, μπορεί να δει και όνειρα με εικόνα – ποικίλλει αυτό. Η αναπηρία δε σε συναντά μόνο στη γέννησή σου. Μια ασθένεια ή ένα ατύχημα μπορούν ανά πάσα στιγμή να φέρουν κάποιον στη δική μας θέση. Μόνιμα ή προσωρινά. Γι’ αυτό ζητάμε από όλες και όλους να κάνουν σκέψεις και κινήσεις προσβασιμότητας και συμπερίληψης, πριν έρθουν σε επαφή με το πρόβλημα. Πριν το ζήσουν».
–Η σημασία και ο ρόλος της διαφορετικότητας.
«Δεν υπάρχουν λάθος ερωτήσεις από τα παιδιά, υπάρχουν λάθος συμπεριφορές από τους μεγάλους. Πολλές φορές τα παιδιά με συναντούν στο δρόμο με το λευκό μου μπαστούνι, πάνε να ρωτήσουν “Μαμά/μπαμπά, γιατί είναι έτσι τα μάτια του;” και η απάντηση του γονιού εκείνη την ώρα είναι “Σσσ…” Πολύ λάθος αυτό. Γιατί εγώ δε στεναχωριέμαι όταν ακούω το παιδί να με παρατηρεί. Το θέλω σύμμαχό μου. Θέλω να του εξηγήσουμε για τη διαφορετικότητα εκείνη την ώρα. Γιατί αν δεν εξηγήσεις τη διαφορετικότητα στα παιδιά, μεγαλώνοντας μπορεί να γίνουν εν δυνάμει δολοφόνοι του Αντώνη Καρυώτη – όπως είδαμε το προηγούμενο καλοκαίρι. Συγγνώμη, αν είναι σκληρό αυτό, αλλά αυτά ζούμε.
Δείτε το σχετικό απόσπασμα του Podcast στο Instagram του Newsbeast
-Ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα έφερνε προς ψήφιση ο Β. Αυγουλάς, αν του δινόταν η ευκαιρία, για να κάνει καλύτερη την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία.
«Θα επέβαλα να γίνουν ομάδες εργασίας που θα κοστολογήσουν ακριβώς το έξτρα κόστος ζωής για κάθε κατηγορία αναπηρίας και για κάθε κλίμακα μέσα σε αυτή την κατηγορία. Έτσι θα δούμε τη συμπεριφορά του Κράτους ως προς τις αντικειμενικές ευθύνες. Φτάνουν τα προνοιακά επιδόματα για το λογαριασμό που καλούμαστε να πληρώσουμε χωρίς να φταίμε. Πρέπει να κάνει παραπάνω πράγματα; Μήπως του χρωστάμε εμείς;».
-Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
«Έχει ανοίξει ένα βαθύς και ειλικρινής διάλογος και από την Πολιτεία και από το αναπηρικό κίνημα, που λέει ότι είναι ένας οδικός χάρτης. Ένα στρατηγικό πλάνο: τι πρέπει να κάνει κάθε υπουργείο και κάθε εποπτευόμενος φορέας υπουργείου σε όλη τη χώρα, στα επόμενα χρόνια για τα ανάπηρα άτομα. Ήρθε, όμως, η ώρα μετά από δύο γεμάτα χρόνια ύπαρξής του να δούμε την αναθεώρησή του. Τι πρέπει ν’ αλλάξει, τι πρέπει να διευκρινιστεί, τι πρέπει να γίνει πιο αυστηρό, διότι όταν η Πολιτεία βάζει στον εαυτό της χρονοδιαγράμματα, αλλά δε βάζει κυρώσεις, τότε είναι πολύ πιο εύκολο να παραβιαστούν κάποια πράγματα».
Ακούστε τη συζήτηση με τον Βαγγέλη Αυγουλά για τα προβλήματα ενός ανάπηρου ατόμου:
