Η αιφνιδιαστική κατάρρευση της τράπεζα Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ σήμανε παγκόσμιο συναγερμό, ξυπνώντας μνήμες από το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers και τη διεθνή οικονομική κρίση. Βάσει των εκτιμήσεων των οικονομικών αναλυτών, οι ανησυχίες είναι δικαιολογημένες, όμως ο πραγματικός κίνδυνος ενός αντίστοιχου «ντόμινο» είναι περιορισμένος, συγκριτικά με ό,τι συνέβη στο παρελθόν.
Ωστόσο τα αίτια της κατάρρευσης της Sillicon Valley Bank, η οποία διαχειριζόταν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια καταθέσεων κυρίως εταιρειών και φυσικών προσώπων που σχετίζονταν με τη σύγχρονη βαριά βιομηχανία της τεχνολογίας, προκαλούν ακόμη πολλά ερωτήματα.
Καθώς οι ρυθμιστικές αρχές του τραπεζικού τομέα στις ΗΠΑ ξεκινούν την «ιατροδικαστική» έρευνα για τα αίτια «θανάτου» της Sillicon Valley Bank, ορισμένοι παραπέμπουν στις αγορές κρυπτονομισμάτων, αναδεικνύοντας μια ακόμη πτυχή της υπόθεσης, που προβληματίζει τους ειδικούς.
«Κρυπτο-πανδημία»
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, ήταν η κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων τον περασμένο χρόνο που άφησε απελπιστικά εκτεθειμένη την τράπεζα. Η συμβατική θεωρία υποστήριζε μέχρι σήμερα την «αυτοαναφορικότητα» του χώρου των κρυπτονομισμάτων – ένας ανεξάρτητος κόσμος που δεν επηρεάζεται και δεν επηρεάζει όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη οικονομία. Υποστήριζε επίσης πως η όποια εγγενής αστάθειά του εν λόγω χώρου μπορεί να περιοριστεί.
Όμως η νέα θεωρία της «μεταδοτικότητας» ανατρέπει τους παραπάνω ισχυρισμούς, υπογραμμίζοντας πως υπάρχουν αρκετοί «δεσμοί» ώστε μια ακραία αναταραχή να διαχυθεί, όπως ένας ιός μπορεί να μεταπηδήσει, ορισμένες φορές, από το ένα είδος στο άλλο.
Αυτό συνέβη σύμφωνα με τον Μπάρνεϊ Φράνκ, πρώην βουλευτή των ΗΠΑ που προώθησε τους σαρωτικούς νέους τραπεζικούς κανόνες μετά την τραπεζική κρίση του 2008 και εντάχθηκε εν συνεχεία, το 2015, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου στη φιλική προς τα κρυπτονομίσματα Signature Bank, που επίσης κατέρρευσε λίγο μετά την πτώχευση της Silicon Valley Bank.
«Πιστεύω πως αν δεν υπήρχε η κατάρρευση της FTX (σ.σ. ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων) και η νευρικότητα που ακολούθησε στο χώρο των κρυπτονομισμάτων, τίποτα από τις τελευταίες εξελίξεις δεν θα είχε συμβεί», ανέφερε, προσθέτοντας πως «αυτό δεν ήταν κάτι που θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί από τις ρυθμιστικές αρχές».
Της κατάρρευσης του FTX, το Νοέμβριο, ακολούθησε μια περίοδος έντονης αναταραχής στις αγορές κρυπτονομισμάτων, με τους επενδυτές να αποσύρουν μαζικά κεφάλαια, ιδιαίτερα από τις πιο ριψοκίνδυνες επιχειρήσεις. Ο «χειμώνας των κρυπτονομισμάτων» έριξε κατακόρυφα την αξία του κλάδου, κατά 2/3 από το ανώτατο όριο των 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, όπως αναφέρει το Politico, έσπευσαν να καθησυχάσουν το κοινό πως η αστάθεια στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, οφείλεται σε «απατεώνες» και «τσαρλατάνους», οι οποίοι προσπάθησαν να επωφεληθούν από το φόβο των επενδυτών, και φυσικά «θα περιοριστούν». Με την κατάρρευση της SVB, αυτός ο ισχυρισμός τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Ο «Ασθενής Μηδέν»
Σύμφωνα με τη θεωρία «μετάδοσης», ως «ασθενής μηδέν» θα μπορούσε να αναγνωριστεί το TerraUSD, το αλγοριθμικό πρότζεκτ κρυπτονομισμάτων για μια σταθερή ισοτιμία με το δολάριο. Παρουσιαζόταν ως το «ασφαλές καταφύγιο» για τους επενδυτές που ήθελαν να αποφύγουν τις αναταράξεις στην αγορά κρυπτονομισμάτων, ωστόσο κατέρρευσε με πάταγο τον Μάιο του 2022.
Η εν λόγω εξέλιξη ήταν καταστροφική και για ένα μεγάλο hedge fund κρυπτογράφησης, το «Three Arrows Capital» (3AC). Ακολούθησε ένα «ντόμινο» μεγάλων απωλειών με θύματα επιχειρήσεις δανεισμού κρυπτονομισμάτων και επενδυτές. Όταν δε «έσκασε» και η υπόθεση της FTX για απάτη, τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα και εξαπλώθηκαν σταδιακά, σύμφωνα με την ανάλυση του Politico, και στον τραπεζικό τομέα.
«Μετάδοση» στις τράπεζες
Η Silvergate Bank και η Signature Bank, δύο μικρότερες τράπεζες που πτώχευσαν την περασμένη εβδομάδα, ήταν πολύ εκτεθειμένες στα κρυπτονομίσματα, έχοντας μάλιστα σχέσεις και την FTX. Μάλιστα η τράπεζα κρυπτογράφησης Silvergate προσπάθησε να υποβαθμίσει την έκθεσή της στην FTX, αλλά κατέληξε να ανακοινώσει ζημία 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022, αφού οι επενδυτές απέσυραν περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταθέσεις.
Η Silicon Valley Bank δεν είχε άμεση σύνδεση με την FTX, όμως δεν είχε και «ανοσία» στην μετάδοση. Οι καταθέτες της, μεταξύ των οποίων πολλές startups τεχνολογίας, εταιρείες κρυπτογράφησης και επενδυτές στον εν λόγω χώρο, άρχισαν να καίνε τα αποθέματα μετρητών τους, τραβώντας τις καταθέσεις τους για να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους, οι οποίες μετά από την αλματώδη ανάπτυξη στα χρόνια των lockdown της πανδημίας, πέρασαν σε φάση ύφεσης.
Η ίδια η τράπεζα αναζήτησε κεφάλαια για να εξυπηρετήσει τους πελάτες της, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να διαχειριστεί τις μεγάλες απώλειες από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια που αποφάσισε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED). Όταν οι πληροφορίες άρχισαν να έρχονται στο φως, οι αναλήψεις μετατράπηκαν σε ένα ξέφρενο «bank run» και η τράπεζα, βασιζόμενη σχεδόν εξολοκλήρου στον τεχνολογικό τομέα, έσκασε όπως μια «κρύπτο – φούσκα».
