Το ράλι στις τιμές των καυσίμων και οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα αδειάζουν τις τσέπες των καταναλωτών και εξανεμίζουν τα όποια οφέλη από την αύξηση του κατώτατου μισθού, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τις παρεμβάσεις για το ενεργειακό κόστος. Το σπιράλ ακρίβειας κυρίως στα τρόφιμα και τα καύσιμα, προκαλεί ασφυκτικές συνθήκες στα νοικοκυριών, που αλλάζουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες προσπαθώντας να βάλουν τον μήνα.
Οι τιμές στα καύσιμα έχουν πάρει φωτιά. Το ντίζελ από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία έχει αυξηθεί κατά 17,5% ενώ η αμόλυβδη κατά περίπου 15%. Οι τιμές στην περιφέρεια καταγράφουν εξωπραγματικές αυξήσεις με το οικονομικό επιτελείο να σκέφτεται να παρατείνει την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης και μετά τον Ιούνιο αλλά και να επαναλάβει το μέτρο με την κάρτα καυσίμων (fuel pass). Τα σενάρια που υπάρχουν πάνω στο τραπέζι θα ενεργοποιηθούν εφόσον οι υψηλές τιμές των καυσίμων διατηρηθούν και το επόμενο χρονικό διάστημα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μέχρι στιγμής οι αιτήσεις για το fuel pass έχουν ήδη ξεπεράσει τα 2,3 εκατομμύρια ενώ έχουν εκδοθεί περισσότερες από 390.000 ψηφιακές κάρτες καυσίμων.
Τα αρμόδια στελέχη αν και εκτιμούν ότι από τα μέσα του καλοκαιριού θα υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης του φαινομένου δεν κρύβουν το προβληματισμό τους για τις πληγές που ανοίγει στην οικονομία η πληθωριστική έξαρση υπογραμμίζοντας ότι ουδείς είναι σε θέση να προβεί σε ασφαλή πρόβλεψη για το τελικό ύψος της ζημιάς στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις καθώς το σκηνικό παραμένει ρευστό και όπως δείχνει η μέχρι στιγμής εμπειρία όλες οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των τιμών αναθεωρήθηκαν επί τα χείρω.
Το μείζον πρόβλημα σε περίπτωση που δεν επαληθευτεί το σενάριο για ανακοπή του κύματος ακρίβειας από το καλοκαίρι και απαιτηθούν νέα αντισταθμιστικά μέτρα έχει να κάνει με τις περιορισμένες έως μηδενικές ταμειακές αντοχές του δημοσίου για άνοιγμα της στρόφιγγας των χρηματοδοτήσεων.
Βέβαια η κυβέρνηση διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους όσο καίει η πληθωριστική φωτιά θα ενεργοποιούνται «πυροσβεστικά μέτρα». Με βάση τη δέσμευση αυτή και με υπόθεση ότι η πληθωριστική καταιγίδα θα συνεχιστεί για πολλούς μήνες ακόμα διενεργούνται ασκήσεις επί χάρτου για το πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος που θα προκαλούσε τυχόν επέκταση και διεύρυνση των μέτρων στήριξης.
Νέο πακέτο στήριξης
Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, στο υπουργείο Οικονομικών ψάχνουν δημοσιονομικό χώρο για νέο πακέτο μέτρων που θα αναπληρώνει τις πρόσθετες εισοδηματικές απώλειες που προκαλούνται από την ένταση των αυξήσεων στα τρόφιμα και τα καύσιμα.
Στο τραπέζι εξακολουθεί να βρίσκεται το σχέδιο για μειωμένο ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής.
Η «ταμειακή σανίδα σωτηρίας» μπορεί να έρθει από την Ε.Ε., εφόσον στη σύνοδο του Μαΐου αποφασιστεί κοινή και συντονισμένη δράση για την κατάσβεση της πληθωριστικής φωτιάς με παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας για το φρενάρισμα των τιμών και ενεργοποίηση πρόσθετων πόρων για την απόσβεση των ζημιών στα εισοδήματα και στην αγορά, που δεν θα μετράνε στο δημοσιονομικό ισοζύγιο των χωρών.
Πάντως όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι ο πληθωρισμός θα τρέξει με υψηλές ταχύτητες έως το τέλος Ιουνίου ενώ όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς οι τιμές θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ακόμα και μέσα στο 2023.
Κύμα ακρίβειας
Προ των πυλών βρίσκεται ένα νέο κύμα αυξήσεων έως 20% στα τρόφιμα, το οποίο σε συνδυασμό με τις υψηλές πτήσεις στα καύσιμα θα κλιμακώσει τις πληθωριστικές πιέσεις και θα επιτείνει την οικονομική αιμορραγία των νοικοκυριών. Σημειώνεται ότι ο δείκτης τιμών σε αυτή την ομάδα κατέγραψε τον Απρίλιο αύξηση υψηλότερη από το πληθωρισμό με 10,9% έναντι 10,2%.
Ανεξέλεγκτες διαστάσεις προσλαμβάνουν και οι αυξήσεις κατά 35,2% στην κατηγορία της στέγασης, με την επίπτωση στον τιμάριθμο να φτάνει τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες καθώς μεγαλώνει το κύμα των ιδιοκτητών ακινήτων που ζητούν μεγαλύτερα μισθώματα από ενοίκια λόγω του υψηλού πληθωρισμού, πέραν των χτυπημάτων που δέχονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τους λογαριασμούς-σοκ στο ρεύμα. Τον Απρίλιο τι τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα χτύπησαν κόκκινο με αύξηση 88,8% σε ετήσια βάση και ακολούθησαν το πετρέλαιο θέρμανσης με 65,1%, τα καύσιμα και λιπαντικά με 29%.
