Στην εφαρμογή του μοντέλου της υποχρεωτικής τηλεργασίας για ένα συγκεκριμένο ποσοστό εργαζόμενων στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα με στόχο τον περιορισμό του συνωστισμού στους εργασιακούς χώρους για την ανάσχεση της εξάπλωσης της πανδημίας προχωρά η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες το μέτρο που αναμένεται να ισχύσει από τις 3 Ιανουαρίου προβλέπει ότι οι εργοδότες θα είναι υποχρεωμένοι να απασχολούν εξ αποστάσεως ποσοστό τουλάχιστον 20% του προσωπικού τους και να δηλώνουν το ωράριο τηλεργασίας καθώς και την αναλογία τηλεργασίας και εργασίας με φυσική παρουσία στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» προκειμένου να ελέγχεται η συμμόρφωση τους με τη νέα ρύθμιση. Για τους ακριβείς όρους και τις προυποθέσεις εφαρμογής του μέτρου θα εκδοθεί υπουργική απόφαση
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι τα νέα δεδομένα με την ταχεία εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον καθιστούν αναγκαία την διεύρυνση του οπλοστασίου για την κοινωνική αποστασιοποίηση στο οποίο περιλαμβάνεται και η τηλεργασία προσθέτοντας ότι οι οριστικές αποφάσεις για το ακριβές ποσοστό των εργαζομένων που θα ενταχθούν στο μέτρο θα ληφθούν την ερχόμενη εβδομάδα ανάλογα και με τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι υπάρχουν και εισηγήσεις το κατώφλι της υποχρεωτικότητας να είναι υψηλότερο από το 20% και να ισχύσει για τουλάχιστον ένα μήνα.
Σημειώνεται ότι η υποχρεωτικότητα της τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα στο πρώτο κύμα της πανδημίας ορίστηκε στο 50% των εργαζομένων στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στη συνέχεια περιορίστηκε στο 20% και καταργήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου οπότε το ποσοστό των εργαζομένων με τηλεργασία ανήκει στη δικαιοδοσία του εκάστοτε εργοδότη.
Πάντως παρα το γεγονός ότι η τηλεργασία δεν είναι υποχρεωτική αρκετές επιχειρήσεις εφαρμόζουν το μέτρο καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι το Νοέμβριο στον ιδιωτικό τομέα εργάστηκαν εξ αποστάσεως περίπου 250.465 εργαζόμενοι σε σύνολο περίπου 2,4 εκατομμυρίων με το μεγαλύτερο ποσοστό να εντοπίζεται στην Αττική (88%) και να ακολουθεί ο Νομός Θεσσαλονίκης
Το Newsbeast παρουσιάζει ένα αναλυτικό οδηγό για τις προυποθέσεις, τις διαδικασίες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων καθώς και για το ύψος των αμοιβών και των πρόσθετων αποζημιώσεων για την τηλεργασία με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο
Ποιες είναι οι αποζημιώσεις για τους τηλε-εργαζόμενους
Το ελάχιστο ύψος της μηνιαίας αποζημίωσης που οφείλουν να καταβάλουν οι εργοδότες στους εργαζόμενους που απασχολούνται με τηλεργασία, για την κάλυψη του κόστους του εξοπλισμού, των τηλεπικοινωνιών και της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας ανέρχεται σε 28 ευρώ και αναλύεται ως εξής:
- Για τη χρήση του οικιακού χώρου εργασίας: 13 ευρώ
- Για την κάλυψη του κόστους επικοινωνιών: 10 ευρώ
- Για τη συντήρηση του εξοπλισμού: 5 ευρώ
Η αποζημίωση για το κόστος των επικοινωνιών δεν καταβάλλεται αν ο εργοδότης το καλύπτει απ’ ευθείας, μέσω χωριστής σύμβασης με τον πάροχο διαδικτύου – κινητής και σταθερής τηλεφωνίας. Αντίστοιχα, δεν καταβάλλεται η αποζημίωση για τη συντήρηση του εξοπλισμού αν οι συσκευές παρέχονται από τον εργοδότη. Η αποζημίωση δεν επιτρέπεται να καταβάλλεται αντί αμοιβής του εργαζόμενου καθώς αποτελεί δαπάνη.
Αν η τηλεργασία παρασχεθεί για λιγότερες από 22 ημέρες ανά μήνα, τότε θα καταβάλλεται στον εργαζόμενο το 1/22 των δαπανών ανά ημέρα τηλεργασίας.
Τι ισχύει για τις συμβάσεις εργασίας
Η τηλεργασία συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Εφόσον η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, η τηλεργασία μπορεί να εφαρμόζεται:
- Μετά από απόφαση του εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η συνδρομή των οποίων διαπιστώνεται με απόφαση του υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί.
- Μετά από αίτηση του εργαζόμενου, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός. Σε περίπτωση που ο εργοδότης διαφωνεί, ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί την επίλυση της διαφοράς από την Επιθεώρηση Εργασίας
Το καθεστώς εργασίας και το ωράριο
Η συμφωνία περί τηλεργασίας δεν θίγει το καθεστώς απασχόλησης και τη σύμβαση εργασίας του τηλεργαζομένου ως πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής απασχόλησης, αλλά μεταβάλλει μόνο τον τρόπο, με τον οποίο εκτελείται η εργασία. Η τηλεργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.
Οι τηλεργαζόμενοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις με τους συγκρίσιμους εργαζομένους εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης, ιδίως, σε σχέση με τον όγκο εργασίας, τα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης, τις επιβραβεύσεις, την πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν στην επιχείρηση, την κατάρτιση και επαγγελματική τους εξέλιξη, τη συμμετοχή σε σωματεία, τη συνδικαλιστική τους δράση και την απρόσκοπτη και εμπιστευτική επικοινωνία τους με τους συνδικαλιστικούς τους εκπροσώπους.
- Ο εργοδότης ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο, που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου.
- Ο εργοδότης πληροφορεί τον τηλεργαζόμενο για την πολιτική της επιχείρησης, όσον αφορά στην υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, η οποία περιλαμβάνει ιδίως τις προδιαγραφές του χώρου τηλεργασίας, τους κανόνες χρήσης οθονών οπτικής απεικόνισης, τα διαλείμματα, τα οργανωτικά και τεχνικά μέσα της παρ. 10 και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο. Ο τηλεργαζόμενος υποχρεούται να εφαρμόζει τη νομοθεσία για την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία και να μην υπερβαίνει το ωράριο εργασίας του. Κατά την παροχή τηλεργασίας από τον τηλεργαζόμενο τεκμαίρεται, ότι ο χώρος τηλεργασίας πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές και ότι ο τηλεργαζόμενος τηρεί τους κανόνες περί υγιεινής και ασφάλειας.
Το δικαίωμα αποσύνδεσης
Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης. Τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης τηλεργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση. Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας, τα μέσα του προηγούμενου εδαφίου καθορίζονται από τον εργοδότη και γνωστοποιούνται από αυτόν σε όλους τους εργαζόμενους.
Οι υποχρεώσεις του εργδότη
Κατά την τηλεργασία, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας, ήτοι το κόστος του εξοπλισμού, εκτός εάν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών. Παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του και αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης.
Η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη του ως άνω κόστους, καθώς και του κόστους, σε μηνιαία βάση, της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου.
Εντός 8 ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, περιλαμβανομένου και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους όρους εργασίας που διαφοροποιούνται λόγω της τηλεργασίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα ακόλουθα:
- Το δικαίωμα αποσύνδεσης
- Την ανάλυση του πρόσθετου κόστους, με το οποίο επιβαρύνεται περιοδικώς ο τηλεργαζόμενος από την τηλεργασία, ιδίως, το κόστος τηλεπικοινωνιών, του εξοπλισμού και της συντήρησής του και τους τρόπους κάλυψής του από τον εργοδότη.
- Τον αναγκαίο για την παροχή τηλεργασίας εξοπλισμό, τον οποίο διαθέτει ο τηλεργαζόμενος ή του παρέχει ο εργοδότης και τις διαδικασίες τεχνικής υποστήριξης, συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του εξοπλισμού αυτού.
- Οποιουσδήποτε περιορισμούς στη χρήση του εξοπλισμού ή εργαλείων πληροφορικής, όπως το διαδίκτυο και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους.
- Συμφωνία περί τηλετοιμότητας, τα χρονικά όρια αυτής και τις προθεσμίες ανταπόκρισης του εργαζομένου.
- Τους όρους υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και τις διαδικασίες αναγγελίας εργατικού ατυχήματος, που ο τηλεργαζόμενος τηρεί
- Την υποχρέωση για προστασία των επαγγελματικών δεδομένων, καθώς και των προσωπικών δεδομένων του τηλεργαζομένου και τις ενέργειες και διαδικασίες που απαιτούνται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής.