Κούρεμα μέχρι και 50% στα κόκκινα αγροτικά δάνεια προαναγγέλλει ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Βαγγέλης Αποστόλου, μέσα από τη συνέντευξή του στο ένθετου του Ελεύθερου Τύπου «Αγροτικός Τύπος».
Παράλληλα, εξηγεί τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για τις επιλέξιμες βοσκήσιμες γαίες που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, σημειώνοντας ότι εκτάσεις 51 εκατ. στρεμμάτων θα χαρακτηριστούν επιλέξιμες, εκ των οποίων 30 εκατ. στρέμματα θα μοιραστούν στους κτηνοτρόφους.
Όσον αφορά στη νέα ΚΑΠ, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην κτηνοτροφία και τα παραδοσιακά προϊόντα μέσω των συνδεδεμένων ενισχύσεων. Επιπλέον, ο κ. Αποστόλου, αναφερόμενος στο συνεργατισμό, τόνισε ότι η βασική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να «στηθούν» πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί κατά κλάδο και ομάδες παραγωγών κατά προϊόν.
Κύριε υπουργέ, ο κτηνοτροφικός κόσμος είναι ανάστατος μετά το θέμα που έχει προκύψει με τις επιλέξιμες βοσκήσιμες γαίες, καθώς απειλείται με κούρεμα των επιδοτήσεων. Εσείς, από την άλλη, έχετε ανακοινώσει ότι είναι έτοιμο νομοσχέδιο για την επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων. Τι προβλέπει λοιπόν αυτό και πότε αναμένεται να κατατεθεί;
Το βασικό χαρακτηριστικό του νομοσχεδίου είναι ότι ορίζει τις βοσκήσιμες γαίες με παραδεκτές από την Ε.Ε. διαδικασίες και όρους, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι συγκεκριμένες εκτάσεις θα διέπονται από τη δασική νομοθεσία και ταυτόχρονα θα υπάρχει η δασοπολιτική επιτήρησή τους. Θα κατατεθεί μέσα στην εβδομάδα, οπότε μέχρι τα μέσα Μαΐου θεωρώ ότι θα έχει ψηφιστεί.
Πρωταρχικός στόχος του νομοσχεδίου είναι να κατοχυρώσουμε τις ενισχύσεις που δικαιούται ο κτηνοτροφικός κόσμος, όπως η εξισωτική και η ενιαία ενίσχυση. Για να το καταφέρουμε αυτό όμως πρέπει να ξεπεράσουμε το μεγάλο πρόβλημα της επιλεξιμότητας των εκτάσεων που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εμείς είπαμε λοιπόν ότι θα λύσουμε αυτό το πρόβλημα ξεκινώντας από μια προσέγγιση. Στη χώρα μας οι εκτάσεις που βόσκονται είναι δεδομένες. Πάνω από 50 εκατ. στρέμματα εκτάσεων χορτολιβαδικού και δασικού χαρακτήρα βόσκονται. Από αυτές λοιπόν τις εκτάσεις, εφόσον εμείς τις καταγράψουμε, θα δούμε ποιες καλύπτουν τις ανάγκες για επιλεξιμότητα και ταυτόχρονα γίνονται αποδεκτές από την Ε.Ε.
Ισχυρότατο επιχείρημά μας σε αυτή τη διαδικασία είναι ότι η δική μας ποιότητα των προϊόντων ζωικής παραγωγής (γάλα, κρέας κ.λπ.) οφείλεται σε αυτό το υπόβαθρο, σε αυτή τη βλάστηση, την οποία εμείς θέλουμε να εντάξουμε στις επιλέξιμες εκτάσεις. Πώς θα το κάνουμε; Αφού λοιπόν έχουμε αποτυπώσει αυτές τις εκτάσεις, θα προχωρήσουμε στη σύνταξη προσωρινών -για το πρώτο διάστημα- σχεδίων διαχείρισης αυτών. Κάθε σχέδιο θα φτάνει θα έλεγα κυρίως σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας και μέσα σε αυτό το θα αρχίσει να γίνεται η κατανομή των αντίστοιχων εκτάσεων στους κτηνοτρόφους. Βασικός μας στόχος σε βάθος χρόνου δεν είναι μόνο η επιλεξιμότητα, αλλά κυρίως η δυνατότητα αυτών των εκτάσεων να παρέχουν αυτές τις ζωοτροφές, τις οποίες μπορούν να έχουν ανάγκη αντίστοιχα οι εκμεταλλεύσεις που έχουν ενταχθεί σε αυτό το διαχειριστικό σχέδιο.
Ενώ μέχρι τώρα μιλάμε για βοσκοφόρτωση, πόσα δηλαδή ζώα μπορούν να αντιστοιχούν σε μια συγκεκριμένη έκταση, δεν υπολογίζουμε τη βοσκοϊκανότητα, δηλαδή πόσα ζώα εκεί μέσα μπορούν πραγματικά να βόσκουν. Να φτάσουμε δηλαδή σε ένα σημείο που θα έχουμε τέτοια παραγωγή ζωοτροφών από την έκταση που αντιστοιχεί σε κάθε εκμετάλλευση λύνοντας έτσι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει ο κτηνοτροφικός κλάδος. Μάλιστα, τώρα θα δώσουμε μάχη για να λάβουμε από την Κομισιόν παράταση 2-3 μηνών που θα αφορά στις διορθώσεις που θα μπορούν να γίνουν στις δηλώσεις του ΟΣΔΕ, η προθεσμία των οποίων λήγει στις 15 Ιουνίου.
Πόσο εύκολο είναι όμως μέσα σε διάστημα τριών μηνών να δώσετε λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα, όπως αυτό της επιλεξιμότητας των βοσκήσιμων γαιών;
Προλαβαίνουμε να ανταποκριθούμε, καθώς θα αξιοποιήσουμε ήδη υπάρχοντα υπόβαθρα που μέχρι σήμερα έμειναν αναξιοποίητα, ενώ απαιτούσαν μόνο μια διασταύρωση. Με το υπόβαθρο που έχουν ο ΟΠΕΚΕΠΕ, η ΕΚΧΑ και το ΥΠΕΚΑ -που βέβαια δεν έχει κυρωθεί ακόμα- οι λεγόμενοι δασικοί χάρτες μάς δίνουν μια εικόνα. Τα υπόβαθρα αυτά έχουν γίνει για λόγους χαρακτηρισμού και χρήσης των εκτάσεων, αλλά και για λόγους κυριότητας. Εμείς δεν θα μπούμε σε θέματα κυριότητας, αλλά θα ασχοληθούμε με τη νομή τους, τη χρήση τους και αυτή είναι η βόσκηση. Κι εκεί θα προκύψει ένα συμβολικό τίμημα -μέσα από διαδικασίες που προβλέπονται από τη νομοθεσία χρήσης αυτών- που θα πληρώνει ο κτηνοτρόφος.
Οι ανάγκες της χώρας μας είναι γύρω στα 23 εκατ. στρέμματα για να καλύψουμε το σύνολο των κτηνοτρόφων με βάση το ζωικό κεφάλαιό τους. Με το νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε θα δημιουργηθούν 51 εκατ. στρέμματα βοσκήσιμων γαιών που θα προσπαθήσουμε να τα κάνουμε επιλέξιμα. Το πρόβλημα είναι ότι ενώ οι ανάγκες μας είναι 23 εκατ. στρέμματα, μέχρι σήμερα οι επιλέξιμες βοσκήσιμες γαίες ήταν μόλις 15 εκατ. στρέμματα. Μας λείπουν επομένως αυτά τα 8 εκατ. στρέμματα για να μπορέσουμε να «νομιμοποιήσουμε» τις επιδοτήσεις που δικαιούνται οι κτηνοτρόφοι. Από αυτά θα δώσουμε στους κτηνοτρόφους γύρω στα 30 εκατ. στρέμματα για να υπάρχει ένα απόθεμα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως για παράδειγμα μια πυρκαγιά ή ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως προστατευόμενης (Natura).
Αλλαγές στο φάκελο της νέας ΚΑΠ θα κάνετε ή θα προχωρήσετε με βάση τα όσα είχε σχεδιάσει η προηγούμενη κυβέρνηση;
Μέχρι τα μέσα του 2017 είναι δύσκολο να κάνουμε αλλαγές. Πλην ελαχίστων περιπτώσεων που αφορούν στις συνδεδεμένες ενισχύσεις για κάποια προϊόντα που εμείς κρίνουμε ότι πρέπει να ενισχυθούν. Από τη στιγμή που θέλουμε να ενισχύσουμε την κτηνοτροφία, δεν πρέπει να δώσουμε ένα ιδιαίτερο βάρος στα ψυχανθή; Αυτός που θα καλλιεργήσει ζωοτροφές, θα καλλιεργήσει με την προϋπόθεση ότι θα έχει ένα ανάλογο εισόδημα με αυτό που έχει καλλιεργώντας άλλα είδη. Εξετάζουμε ήδη την περίπτωση να συνδέσουμε ψυχανθή φυτά με μια ενίσχυση τέτοια. Από εκεί και πέρα, στη διαδικασία αναθεώρησης που θα υπάρξει αρχές του 2016 οπωσδήποτε θα καταθέσουμε προτάσεις.
Στόχος μας είναι, πρώτον, οι προτάσεις μας να μας δώσουν τη δυνατότητα της ευελιξίας τα ποσά να τα διαχειριζόμαστε σύμφωνα με τις ανάγκες που έχουμε ως χώρα. Ιδιαίτερο βάρος θέλουμε να δώσουμε στην κτηνοτροφία, στο σύνολό της. Από τις ζωοτροφές μέχρι τη μεταποίηση. Δεύτερον, θέλουμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με τα παραδοσιακά μας προϊόντα. Για παράδειγμα, η σταφίδα υφίσταται μεγάλες απώλειες. Να δούμε πώς μπορούμε να στηρίξουμε ένα παραδοσιακό προϊόν που έχει δυνατότητες στην αγορά, για παράδειγμα μέσω της συνδεδεμένης ενίσχυσης. Πρέπει να δώσουμε προστιθέμενη αξία στα γεωργικά προϊόντα. Και αυτό γίνεται με δύο τρόπους. Ο ένας είναι να τυποποιήσεις το προϊόν ώστε να το κάνεις πιο ελκυστικό και ο άλλος η ονομασία προέλευσης, οι γεωγραφικές ενδείξεις, αυτό που, συνδεδεμένο με τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας, κάνει ένα προϊόν ξεχωριστό.
Έχετε προαναγγείλει μείωση του κόστους παραγωγής. Πώς θα το επιτύχετε αυτό;
Κύριο μέλημά μας είναι να μειώσουμε το κόστος παραγωγής εξαιτίας του υψηλού κόστους ενέργειας στη φυτική παραγωγή και του υψηλού κόστους ζωοτροφών στη ζωική παραγωγή. Όσο και αν σας φαίνεται παράξενο, πάνω από 500 εκατ. ευρώ πληρώνουμε το χρόνο για την εισαγωγή σόγιας. Μια παρέμβαση που θα γίνει στο κόστος ενέργειας είναι η μείωση του ΕΦΚ πετρελαίου για τον αγροτικό κόσμο, εφόσον βέβαια επιτευχθεί συμφωνία με τους εταίρους μας.
Ο αγροτικός χώρος έχει μια ιδιαιτερότητα που δεν έχει άλλος κλάδος της οικονομίας. Αφενός, στηρίζεται σε τοπικά πλεονεκτήματα και, αφετέρου, έχει εισροές (ενισχύσεις) και τουλάχιστον την περίοδο κρίσης, παρά τις απώλειες που καταγράφει, το πρόσημό του ήταν θετικό. Για να δώσουμε λοιπόν ώθηση στον κλάδο, το πετρέλαιο πρέπει να έρθει σε τιμή όσο είναι σήμερα στην ευρωζώνη, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει ο ΕΦΚ να μειωθεί κατά 50%. Ωστόσο, μείωση πρέπει να υπάρξει και στο ρεύμα. Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν να λυθεί το θέμα της ρευστότητας, να λήξει το μαρτύριο της σταγόνας και να έχουμε μπει σε μια αναπτυξιακή τροχιά.
Με τα κόκκινα αγροτικά δάνεια τι σκοπεύετε να κάνετε;
Υπάρχει ένα θέμα γενικότερα με τα κόκκινα δάνεια και θα γίνει άμεσα παρέμβαση. Στο πλαίσιο αυτό θα ενταχθούν και τα κόκκινα δάνεια των αγροτών. Επισημαίνω όμως μια ιδιαιτερότητα με τους αγρότες. Υπάρχουν δάνεια που έχουν μείνει στη λεγόμενη κακή τράπεζα που στο σύνολό τους -συνεταιριστικά και ιδιωτών- ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ, όπου εκεί επιχειρούμε να κάνουμε μια πιο γενναία παρέμβαση με κούρεμα μέχρι και 50%. Αυτό είναι ένα ζητούμενο που συζητάμε με τον Εκκαθαριστή. Για να γίνει βέβαια αυτό θα πρέπει να δούμε ποιες από αυτές τις δραστηριότητες μέσα από ένα τέτοιο κούρεμα μπορούν να λειτουργήσουν. Δηλαδή, κούρεμα που να προϋποθέτει την άμεση καταβολή του 20% του υπολοίπου του δανείου δεν μπορεί να γίνει. Πρέπει να το δούμε σε μια λογική που να μπορεί να «περπατήσει». Μην ξεχνάτε ότι έχουμε καταλογισμούς ύψους 460 εκατ. ευρώ από ρυθμίσεις δανείων από συνεταιρισμούς-φαντάσματα που δεν έχουν καμία δυνατότητα να πληρώσουν.