Εκδόθηκε η πολυαναμενόμενη απάντηση από το Υπουργείο Οικονομικών σε μορφή Δελτίου Τύπου, σχετικά με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για όλους τους Έλληνες φορολογούμενους, οι οποίοι μετανάστευσαν στην αλλοδαπή από το 2014 έως και σήμερα, και επιθυμούν να μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νανόπουλος *

Το παραπάνω Δελτίο Τύπου είναι αρκετά περιεκτικό, καθώς αναφέρεται σε ημερομηνίες και σε συγκεκριμένες κινήσεις που πρέπει να ακολουθήσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι και οι οποίες πρέπει να γίνουν με «χειρουργική ακρίβεια», προκειμένου να υπάρξει επιτυχής έκβαση της υπόθεσης, δηλαδή να οριστούν επισήμως ως «κάτοικοι εξωτερικού».

Αρχικές κινήσεις- Συμπλήρωση Ειδικών Εντύπων

Στο πρώτο στάδιο τονίζεται ότι πρέπει να συμπληρωθούν αναλυτικώς με τα στοιχεία του φορολογούμενου τα Ειδικά Έντυπα της φορολογικής αρχής, δηλαδή:

– Μ0: Αίτηση Φορολογούμενου, αναφορά στην χώρα προορισμού

– Μ1: Προσωπικά Στοιχεία Φορολογούμενου

– Μ7: Στοιχεία Φορολογικού Εκπροσώπου-Αντικλήτου στην Ελλάδα, ο οποίος θα λειτουργεί για λογαριασμό του κατοίκου εξωτερικού στην Ελλάδα μέσω

– Εξουσιοδότησης (με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής από Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών) ή Πληρεξουσίου (από συμβολαιογράφο),

Και τα οποία θα πρέπει να κατατεθούν στο Τμήμα Εισοδήματος της αρμόδιας Φορολογικής Αρχής. Τονίζεται σε αυτό το σημείο, ότι όλη η διαδικασία ξεκινάει από τη ΔΟΥ στην οποία ανήκει ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του φορολογούμενου, και όχι στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, στην οποία προσφεύγουν λανθασμένα πολλοί, δίχως όμως να υπάρχει αποτέλεσμα.

Υποβολή αίτησης στην αρμόδια ΔΟΥ δίχως δικαιολογητικά

Κάθε φορολογούμενος, ο οποίος έχει μεταφέρει τη συνήθη ή/και μόνιμη κατοικία του και φορολογείται στην αλλοδαπή, θα πρέπει το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, να καταθέσει στη ΔΟΥ στην οποία υπάγεται τα παραπάνω Ειδικά Έντυπα, προκειμένου να λάβει Αριθμό Πρωτοκόλλου της Αιτήσεώς του, ενώ τα απαραίτητα δικαιολογητικά από το εξωτερικό (δηλαδή και για παράδειγμα το Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας, η Βεβαίωση Διαμονής, η Φορολογική Δήλωση Αλλοδαπής κτλ) θα πρέπει να προσκομιστούν στην συνέχεια και το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Σεπτεμβρίου του έτους αυτού.

Για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος, ο οποίος έφυγε στο εξωτερικό το Φεβρουάριο του 2015, οφείλει να καταθέσει τα Έντυπα Μ0, Μ1 και Μ7 στη ΔΟΥ όπου ανήκει για να λάβει αριθμό Πρωτοκόλλου της Αίτησης Μεταφοράς του στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, έως την Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016, και να καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά από την χώρα στην οποία βρίσκεται έως το αργότερο στις 9 Σεπτεμβρίου 2016, εάν δεν τα είχε συγκεντρώσει μέχρι το Μάρτιο.

Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα του «κλειδώματος» της ημερομηνίας αιτήσεως αλλαγής φορολογικής κατοικίας του φορολογούμενου, έτσι ώστε όταν ο τελευταίος συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από το εξωτερικό, η μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας στο ηλεκτρονικό σύστημα των φορολογικών αρχών να γίνει με βάση την παραπάνω ημερομηνία και όχι την τελευταία της προσκόμισης των δικαιολογητικών.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε όσους φορολογούμενους επιθυμούν να μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό μέσα στο έτος 2014, αλλά δεν έχουν υποβάλει τα ανωτέρω έντυπα έως σήμερα στη ΔΟΥ όπου ανήκουν. Εξαιρετικά για αυτούς επισημαίνεται ως προθεσμία υποβολής των αρχικών εντύπων, η τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Μαΐου 2015, δηλαδή η 8η Μαΐου 2015.

Προθεσμία απάντησης της αρμόδιας ΔΟΥ επί της αιτήσεως

Σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί για το εάν ο φορολογούμενος μπορεί να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία ή όχι μέσα σε δύο (2) μήνες από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών.

Οι παραπάνω διατάξεις και περισσότερο ο ρόλος του «Αριθμού Πρωτοκόλλου» λειτουργεί και χρησιμεύει ως «δικλείδα ασφαλείας» τόσο για τον φορολογούμενο, διότι έτσι:
– «κλειδώνει» την ημερομηνία υποβολής της αίτησής του

– μπορεί να συγκεντρώσει μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα τα δικαιολογητικά που απαιτούνται και να τα προσκομίσει, και

– μπορεί να λάβει απάντηση από την αντίστοιχη φορολογική αρχή πολύ σύντομα, έτσι ώστε να κανονίσει τις μετέπειτα ενέργειές του

– του δίνεται η δυνατότητα «ελέγχου» των πράξεων και της ανταπόκρισης της εκάστοτε ΔΟΥ
αλλά και για την εκάστοτε Φορολογική Αρχή, διότι με αυτόν τον τρόπο:

– μειώνεται αρκετά ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων κατοίκων εξωτερικού, που μπορεί να υπήρχαν για χρόνια συσωρευμένες στα συρτάρια των Τμημάτων,

– υπάρχει συνεχής ροή δικαιολογητικών και αιτήσεων

– δημιουργείται η υποχρέωση απάντησης μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα

– δίνεται η δυνατότητα άμεσου ελέγχου των δικαιολογητικών και δεν σπαταλάται πολύτιμος χρόνος σε ερωταπαντήσεις τεχνικής φύσεως από και προς του υποψηφίους κατοίκους εξωτερικού.

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να τονισθεί ότι αυτό το Δελτίο Τύπου έχει μόνο επιβοηθητικό ρόλο στην διαδικασία αλλαγής φορολογικής κατοικίας, καθώς πρόκειται για μία από τις πιο δύσκολες διαδικασίες ενώπιον των φορολογικών αρχών, και θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να εκδοθεί σύντομα Εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία και θα τονίζει τις λεπτομέρειες της διαδικασίας, οι οποίες δεν έχουν περιγραφεί στην προκειμένη περίπτωση. Μέχρι την έκδοση εγκυκλίου, η οποία θα ερμηνεύει τις διατάξεις του νέου ΚΦΕ (Ν. 4172/2013), λαμβάνονται υπόψη οι ΠΟΛ 1177/14, 1260/14 και 1261/14, αναφορικά με τα δικαιολογητικά και τη διαδικασία αξιολόγησης της εκάστοτε περίπτωσης μετεγγραφής φυσικού προσώπου στη Δ.Ο.Υ. κατοίκων Εξωτερικού.

* Κωνσταντίνος Νανόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της TaxExperts A.E.