Μια ακόμη απόφαση της δικαιοσύνης έρχεται να προστεθεί στη μακριά λίστα που μιλά για αντισυνταγματικές ρυθμίσεις. Αυτή τη φορά η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική την επιβολή του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ), αλλά και της έκτακτης εισφοράς ακίνητης περιουσίας στα ακίνητα τα οποία έχουν αναγκαστικά απαλλοτριωθεί. Το δικαστήριο, μάλιστα, διατάσσει την επιστροφή των χρημάτων που έχουν καταβάλει οι φορολογούμενοι.

Στο σκεπτικό απόφασης τους οι σύμβουλοι της Επικρατείας επισημαίνουν ότι στις συγκεκριμένες περιπτώσεις ο συντελεστής πρέπει να είναι μηδενικός και όχι 0,80 επί της αξίας του ακινήτου, όπως προβλέπεται από τη σχετική υπουργική απόφαση που είναι σε ισχύ από το 2008.

Συγκεκριμένα αναφέρουν στις υπ΄ αριθμ. 519 και 520/2014 αποφάσεις τους, ότι η επιβολή ΕΤΑΚ σε ακίνητα που «βρίσκονται υπό ειδικές συνθήκες από άποψη πολεοδομικών βαρών και περιορισμών, όπως είναι εκείνα που έχουν απαλλοτριωθεί, λόγω ρυμοτομίας χωρίς να έχει συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν συντελεστές τέτοιοι που να αποδίδουν, κατά το δυνατόν, την πραγματική επίδραση που έχει η απαλλοτρίωση στην αξία του ακινήτου κατά τα χρόνο της φορολογίας» και συνεχίζουν υπογραμμίζοντας ότι θα έπρεπε να προβλέπεται μηδενικός συντελεστής και «κατ΄ ακολουθίαν, εξαίρεση από το φόρο αφού ουσιαστικά οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τα επίμαχα ακινήτα τους».

Οι σύμβουλοι Επικρατείας τονίζουν στις αποφάσεις τους ότι η «υπαγωγή ενός τέτοιου ακινήτου σε φόρο ακίνητης περιουσίας, όπως είναι το ένδικο ενιαίο τέλος ακινήτων, αφενός μεν θα συνιστούσε υπέρμετρη επιβάρυνση της ιδιοκτησίας κατά παράβαση του άρθρου 17 του Συντάγματος και του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτόκολλου της ΕΣΔΑ, και αφετέρου θα ερχόταν σε αντίθεση με το άρθρο 4 του Συντάγματος, αφού υπό τις συνθήκες αυτές, η κυριότητα του ακινήτου, ως αντικείμενο του φόρου, δεν θα αποτελούσε, για τον ιδιοκτήτη ένδειξη αντίστοιχης φοροδοτικής ικανότητας, όπως θα έπρεπε δηλαδή, τη φορολόγησή του, ανάλογα με τις δυνάμεις του».

Όπως επισημαίνουν οι δικαστές η από 13.8.2008 απόφαση του υπουργού Οικονομίας που προβλέπει για την επίμαχη κατηγορία ακινήτων συντελεστής 0,80 επί της αξίας του ακινήτου, είναι ανίσχυρη, «με συνέπεια τα εν λόγω ακίνητα να εξαιρούνται από το ενιαίο τέλος του νόμου 3634/2008 (ΕΤΑΚ)» και «η εξαίρεση αυτή καταλαμβάνει και την έκτακτη εισφορά του νόμου 3808/2009, αφού και για την εισφορά αυτή εφαρμόζονται οι διατάξεις περί φορολογητέας αξίας που ισχύουν για το ενιαίο τέλος».

Οι δικαστές έκριναν περίπτωση οικοπέδου 1.242 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη το οποίο τέθηκε σε καθεστώς αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Οι ιδιοκτήτες είχαν πληρώσει ΕΤΑΚ και έκτακτη εισφορά για το 2009. Το ΣτΕ, με την απόφαση του ακύρωσε το εκκαθαριστικό σημείωμα με αποτέλεσμα η αρμόδια ΔΟΥ να είναι υποχρεωμένη να επιστρέψει τα ποσά στους φορολογούμενους

Η δεύτερη περίπτωση αφορούσε ακίνητο στο Πυθαγόρειο της Σάμου έκτασης 7.291 τ.μ., στο οποίο επιβλήθηκε ΕΤΑΚ. Το συγκεκριμένο ακίνητο με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος και η απαλλοτρίωση του δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, λόγω της ανεύρεσης των αρχαιοτήτων. Έτσι το ακίνητο είναι δεσμευμένο από την αρχαιολογική υπηρεσία λόγω αρχαιολογικής έρευνας. Οι ιδιοκτήτες ζητούσαν την επιστροφή ΕΤΑΚ αλλά το ΣτΕ, αφού έλυσε το συνταγματικό σκέλος, παρέπεμψε την υπόθεση στο Διοικητικό Πρωτοδικείο.