Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τον μεγαλύτερο κίνδυνο ύφεσης μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, λόγω κορονοϊού. Η αγωνία των οικονομολόγων για «σοκ» στην αγορά.
Ο κόσμος ακινητοποιείται όσο εξαπλώνεται ο νέος κορονοϊός: αεροσκάφη καθηλώνονται στο έδαφος, σχολεία κλείνουν και οι δημόσιες συγκεντρώσεις απαγορεύονται σε ορισμένες χώρες, όπως στην Ελβετία.
«Αν εξαιρέσουμε, εν μέρει, τη βουβωνική πανώλη στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα, κάθε μεγάλη πανδημία ακολουθείται από μια οικονομική ύφεση», παρατήρησε ο καθηγητής Ρόμπερτ Ντίνγκουολ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Τρεντ του Νότιγχαμ.
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει καλός λόγος να θεωρούμε ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά», πρόσθεσε σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ.
Ακόμη και πριν ξεσπάσει η επιδημία, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποιούσε ότι η παγκόσμια ανάκαμψη θα ήταν «ασθμαίνουσα», «εύθραυστη» και δεκτική σε κλονισμούς με τον παραμικρό κίνδυνο. Οι οικονομολόγοι φοβούνται ότι ο κορονοϊός θα μπορούσε να είναι ένα μεγάλο «εξωτερικό σοκ».
Μολονότι η λίστα των ριζοσπαστικών μέτρων για τη συγκράτηση του Covid-19 μακραίνει καθημερινά, ο ιός που ξεκίνησε από την ηπειρωτική Κίνα εξαπλώνεται σε όλες τις ηπείρους. Από τον Ιανουάριο, τα εργοστάσια παραγωγής διέκοψαν τη λειτουργίας τους στην Κίνα και ολόκληρες πόλεις μπήκαν σε καραντίνα. Σήμερα, το εμβληματικό Σαλόνι Υψηλής Ωρολογοποιίας της Βασιλείας αναβλήθηκε και το Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης ματαιώθηκε. Η Σαουδική Αραβία δεν δέχεται πλέον προσκυνητές στη Μέκκα. Και οι ποδοσφαιρικοί αγώνες στην Ιταλία διεξάγονται χωρίς θεατές.
Αβεβαιότητα υπάρχει επίσης για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο, τον Ιούλιο.
«Οι αντιδράσεις μπορεί να είναι ακραίες»
Συνολικά 83.670 άνθρωποι έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό σε όλον τον κόσμο. Από αυτούς οι 2.865 πέθαναν, σύμφωνα με τον απολογισμό του Γαλλικού Πρακτορείου, που βασίζεται σε στοιχεία από επίσημες πηγές.
Τα βλέμματα όλων έχουν πλέον στραφεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, που μέχρι στιγμής δεν έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την επιδημία. Ωστόσο, οι αμερικανικές υγειονομικές αρχές εκτιμούν ότι θα υπάρξει εξάπλωση και εκεί. Και η αρχή των υπερβολικών προφυλάξεων θα μπορούσε να αποδειχθεί μοιραία για την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Αν υπάρξει μια εξάπλωση, «οι αντιδράσεις μπορεί να είναι ακραίες», σχολίασε ο Γκρέγκορι Ντέικο, επικεφαλής οικονομολόγος του Oxford Economics. «Κάτι τέτοιο θα είχε πολύ, πολύ αρνητικές συνέπειες. Η οικονομία θα έπεφτε αμέσως σε ύφεση» δεδομένου ότι σε τέτοιες κρίσεις «οι χρηματαγορές λειτουργούν σαν καταλύτες του αισθήματος πανικού».
Εκτός από το σταμάτημα της παραγωγής, το κλείσιμο των σχολείων και τους υπαλλήλους θα κληθούν να εργάζονται από το σπίτι τους, η κατανάλωση, που συνιστά το 70% της δραστηριότητας στις ΗΠΑ, θα σταματούσε απότομα.
Μολονότι δεν υπάρχει ακόμη επιδημία, η καχυποψία είναι εμφανής σε κάθε γωνιά του δρόμου: στην Ουάσινγκτον, οι άνθρωποι αποφεύγουν τις χειραψίες, οι επιβάτες του μετρό περιεργάζονται με ανησυχία τους διπλανούς τους όταν ξεροβήχουν. Οι Αμερικανοί ακυρώνουν τα ταξίδια τους.
Εάν η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έπεφτε σε ύφεση, όλος ο υπόλοιπος κόσμος θα επηρεαζόταν.
Λαμβάνοντας υπόψη του τις συνέπειες στην Κίνα, το ΔΝΤ έχει ήδη αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη φέτος. Όμως αυτή η εκτίμηση έγινε πριν από την εξάπλωση στον υπόλοιπο κόσμο.
«Υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που αγνοούμε», συνόψισε την Πέμπτη ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ετήσιες, εαρινές σύνοδοι του Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στα μέσα Απριλίου, στις οποίες συμμετέχουν κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι, αναμφίβολα δεν θα μπορούσαν να διεξαχθούν υπό τη συνήθη μορφή τους.
Ο φόβος είναι πιο επικίνδυνος από τον ιό
Απέναντι στις προφανείς οικονομικές επιπτώσεις «χρειαζόμαστε μια σαφή επαγγελματική και πολιτική ηγεσία, αξιόπιστη και ενωμένη, κάτι που είναι πάντα δύσκολο να υλοποιηθεί σε μια χώρα όπου η ευθύνη για τη δημόσια υγεία είναι τόσο αποκεντρωμένη όσο στις ΗΠΑ», σημείωσε ο Ρόμπερτ Ντίνγκουολ.
Ο Μπάρι Γκλάσνερ, Αμερικανός κοινωνιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Η κουλτούρα του φόβου», υπογραμμίζει από την πελυρά του ότι «τα έθνη και τα μεμονωμένα πρόσωπα χρειάζεται να λαμβάνουν προφυλάξεις απέναντι στον φόβο που εξαπλώνεται εξίσου γρήγορα με τον ίδιο τον ιό».
Ο φόβος «είναι δυνητικά πιο επικίνδυνος επειδή υπό το καθεστώς του ο πληθυσμός και οι κυβερνήσεις συχνά παίρνουν μέτρα λιγότερο ορθολογικά».
Αν οι εκπαιδευτικοί δεν ασθενούν, το κλείσιμο των σχολείων είναι ένα αμφισβητούμενο μέτρο, που μπορεί να επιφέρει το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον καθηγητή Ντίνγκουολ. Και αυτό γιατί σημαίνει ότι πολλοί γονείς θα αναγκαστούν να απουσιάσουν από τη δουλειά τους, όπου θα μπορούσαν να ήταν χρήσιμοι. Όσο για τους μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας, αν δεν πηγαίνουν στο σχολείο πολύ απλά μπορεί να συχνάζουν σε δημόσιους χώρους όπου θα είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στην επιδημία.
