Προϋπολογισμό που αποτυπώνει τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που περνά η Κύπρος χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2014, ο οποίος προβλέπει σημαντική εξοικονόμηση δαπανών 626 εκατ. ευρώ και εγκρίθηκε σήμερα από το υπουργικό συμβούλιο.
Ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι «δεν θα μπορούσε σε μια εποχή όπου οι συμπολίτες μας, τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις περνούν δύσκολες μέρες και μειώνουν δαπάνες, να μην ισχύσει το ίδιο και για το κράτος».
Επισήμανε ότι με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που εγκρίθηκε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο και πρόκειται να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη βουλή «υπερκαλύπτουμε τις παραμέτρους που καθορίζονται στο μνημόνιο» και αφορούν τόσο το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα όσο και το συνολικό έλλειμμα.
Ταυτόχρονα, ο κ. Γεωργιάδης εξήγγειλε «πρόσθετα μέτρα που θα τεθούν ως εισήγηση ενώπιον της βουλής μαζί με τον προϋπολογισμό» και τα οποία αφορούν, μεταξύ άλλων, τον περαιτέρω εξορθολογισμό παρεμφερών επιδομάτων (υπερωρίες, επιδόματα βάρδιας: εξοικονόμηση 18 εκατ. ευρώ), τη συνεισφορά για σκοπούς σύνταξης του συνόλου του εκτάκτου προσωπικού της Δημόσιας Υπηρεσίας ύψους 3%, τον συνυπολογισμό της σύνταξης χηρείας στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα (8 εκατ. ευρώ) και τη μείωση της συνολικής δαπάνης για την κοινωνική σύνταξη κατά 10 εκατ. ευρώ, στα 50 εκατ. ευρώ, μέσω στόχευσης.
Υπενθυμίζοντας ότι ο στόχος ήταν η εξοικονόμηση δαπανών ύψους 700 εκατ. ευρώ, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι η κυβέρνηση έχει επιτύχει, μέσω του προϋπολογισμού, εξοικονομήσεις ύψους 626 εκατ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό είπε πως καλύπτεται «από επιπρόσθετα έσοδα που προκύπτουν από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι σήμερα» και τα οποία προέρχονται «από κάποια μέτρα τα οποία προτείνουμε όσο και από την αύξηση του ποσοστού χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ».
Ο προϋπολογισμός του 2014 είναι ο πρώτος που έχει υποβληθεί στην τρόικα για αξιολόγηση ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο συνάδει με τους δημοσιονομικούς στόχους του προγράμματος και ότι επιτυγχάνεται το ύψος της ελάχιστης ετήσιας διόρθωσης του πρωτογενούς δημοσιονομικού ισοζυγίου.
Οι συνολικές δαπάνες, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, δαπανών για τόκους, αποθεματικά και πληρωμές προηγούμενων ετών, προϋπολογίζονται στα 5,599 δισεκ. ευρώ, από σύγκριση με 6,225 δισεκ. ευρώ το 2013, σημειώνοντας μείωση 10% ή 626 εκατ. ευρώ
Οι δαπάνες προσωπικού αναμένεται να μειωθούν κατά 1,5%.
Μείωση 12,4% προβλέπεται στις μεταβιβαστικές πληρωμές που αποτελούνται κυρίως από τις κοινωνικές παροχές, τις χορηγίες προς τους ημικρατικούς οργανισμούς και τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και τη συνεισφορά προς τα ΤΚΑ και τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Στις κοινωνικές παροχές στόχος είναι να γίνουν εξοικονομήσεις 127 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπονται χαμηλότερες χορηγίες προς ημικρατικούς οργανισμούς και αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές προβλέπονται στα 836 εκατ. ευρώ, από 962 εκατ. τον προηγούμενο χρόνο. Μείωση 10% προβλέπεται στις αναπτυξιακές δαπάνες. Μείωση 12% προβλέπεται στις λειτουργικές δαπάνες και τις κεφαλαιουχικές δαπάνες.
Τα συνολικά έσοδα, εξαιρουμένων των δανείων, προϋπολογίζονται στα 5,39 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με (αναθεωρημένα) έσοδα 5,638 δισεκ. ευρώ το 2013.
Τα φορολογικά έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,4% το 2014 λόγω των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης που λήφθηκαν.
Τα μη φορολογικά έσοδα αναμένεται να μειωθούν κατά 13% λόγω της μη διατήρησης των προσωρινών εσόδων του 2013.
Οι εκτιμήσεις για την πορεία της κυπριακής οικονομίας
Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 8,7% το 2013 σε πραγματικούς όρους με βάση το κεντρικό μακροοικονομικό σενάριο που περιλήφθηκε στο μακροοικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής ενώ το ποσοστό ανεργίας εκτιμάται να ανέλθει στο 17%. Για το 2014, αναμένεται να αναρριχηθεί στο 19,5% και το 2015 να μειωθεί στο 18,7%.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, εκτιμάται να μειωθεί στο 1% από 3,1% το 2012 ενώ το 2014 να αυξηθεί στο 1,3% λόγω των αυξημένων φόρων κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή καθώς και αύξησης του κανονικού και του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ κατά μία μονάδα.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών υπολογίζεται ότι θα μειωθεί στο 2,7% του ΑΕΠ έναντι ελλείμματος 6,5% το 2012 λόγω μείωσης των εισαγωγών.
Για τα δημοσιονομικά, αναφέρεται ότι παρουσιάζεται θετική απόκλιση 2,7% ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμάται να ανέλθει στο 7% το 2013 λόγω των αποζημιώσεων που θα δοθούν στα ταμεία προνοίας και συντάξεων που διέθεταν καταθέσεις στην πρώην Λαϊκή Τράπεζα. Εξαιρουμένου του κόστους αυτού, το έλλειμμα υπολογίζεται στο 5,5% του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2014, ο στόχος για επίτευξη πρωτογενούς ελλείμματος 4,25% το 2014 διασφαλίζεται.
Το δημόσιο χρέος εκτιμάται να ανέλθει στο 114% του ΑΕΠ το 2013 έναντι 85,8% το 2012 λόγω της ανακεφαλαιοποίησης των ΣΠΙ καθώς και της μείωσης του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές.
Στον προϋπολογισμό, αναφέρεται ότι οι προοπτικές της οικονομίας μεσοπρόθεσμα αναμένεται να βελτιωθούν με την εξυγίανση και αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, την αναμενόμενη άρση των περιορισμών που υποβλήθηκαν στη διακίνηση κεφαλαίων και την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση του συνολικού τραπεζικού τομέα το τρίτο τρίμηνο του 2013, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των προσδοκιών όσον αφορά τις προοπτικές που διανοίγονται στον τομέα της ενέργειας.
Η οικονομία αναμένεται να αρχίσει να ανακάμπτει και να καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2015 και μετά.
Στον προϋπολογισμό, επισημαίνεται οι αβεβαιότητες για την οικονομία που αφορούν τον τραπεζικό κλάδο και τις συνθήκες πιστωτικής στενότητας, τις προοπτικές του τομέα κατασκευών και ακινήτων, την περαιτέρω επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος και την έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή.