Οι σχέσεις αμοιβαίας δυσπιστίας και τριβής μεταξύ φορολογουμένων και φορολογικής διοίκησης αποτελούν εδώ και δεκαετίες εμπόδιο στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους.
Του Κωνσταντίνου Μίχαλου*
Το πρόβλημα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι έχουμε ένα δαιδαλώδες, πολύπλοκο φορολογικό σύστημα, το οποίο απαιτεί υψηλό κόστος συμμόρφωσης, δημιουργεί κενά ερμηνειών, αλλά και μεγάλα περιθώρια αυθαιρεσίας εκ μέρους των φορολογικών αρχών.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι θετική η κινητοποίηση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στο πεδίο της διοικητικής επίλυσης των φορολογικών διαφορών. Σύμφωνα με στοιχεία της αρμόδιας Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, η εξέταση των σχετικών υποθέσεων έχει επιταχυνθεί, με το ποσοστό των ενδικοφανών προσφυγών που συζητούνται και ελέγχονται να φθάνει στο 90%. Εξίσου θετική, για την ενίσχυση της διαφάνειας, είναι και η αιτιολογημένη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων.
Ωστόσο, το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των ενδικοφανών προσφυγών που γίνονται αποδεκτές. Κι αυτό παραπέμπει σε δύο βασικά προβλήματα.
Πρώτον, στον λανθασμένο συχνά υπολογισμό φόρων και προστίμων και δεύτερον σε έναν υπερβάλλοντα ζήλο εκ μέρους του ελεγκτικού μηχανισμού στην προσπάθεια να βεβαιωθούν υψηλά ποσά φόρου και να επιτευχθούν οι υπηρεσιακοί στόχοι.
Ταυτόχρονα, λοιπόν, με την επιτάχυνση της εξέτασης υποθέσεων, χρειάζεται και αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών.
Το να ξεκινούν οι έλεγχοι με στόχο να καταλογισθούν συγκεκριμένα ποσά, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, δεν είναι μόνο άδικο για το φορολογούμενο, αλλά και αντιπαραγωγικό, καθώς βεβαιώνονται ληξιπρόθεσμα χρέη και πρόστιμα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δεν πρόκειται να εισπραχθούν.
Είναι καιρός να οικοδομηθεί και στην Ελλάδα ένα σταθερό και σαφές φορολογικό πλαίσιο, το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για μια πιο ισότιμη σχέση μεταξύ κράτους και φορολογουμένου. Μια σχέση όπου τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των δύο πλευρών οριοθετούνται με σαφήνεια και διαφάνεια.
*Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του ΕΒΕΑ
