«Επιχειρηματικές ευκαιρίες και προοπτικές ανάπτυξης των διμερών εμπορικών και επιχειρηματικών σχέσεων της Αλβανίας με την Ελλάδα, ιδίως σε τομείς όπου η χώρα μας διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα αναμένεται να υπάρξουν, στο άμεσο μέλλον, αρκεί να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της αγοράς».

Αυτό υπογραμμίζεται στην έκδοση υπό τον τίτλο «Οδηγός Επιχειρείν στην Αλβανία» του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων της πρεσβείας μας στα Τίρανα και προστίθεται ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, οι εκτιμήσεις για σταθερή αναπτυξιακή οικονομική πορεία τα επόμενα χρόνια, καθώς και ο σχεδιασμός για ανάπτυξη υποδομών, ενισχύουν τις προσδοκίες στον επιχειρηματικό κόσμο για περαιτέρω ανάπτυξη επιχειρηματικών ευκαιριών.

Υπενθυμίζεται στον οδηγό ότι το Πρόγραμμα Οικονομικής Μεταρρύθμισης της Αλβανίας για την περίοδο 2016-2018, περιέχει τις βασικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες θα επικεντρωθεί η κυβέρνηση όπως, η περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών, η εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας για την κατασκευή και αναβάθμιση του Διαδρόμου Αδριατικής – Ιονίου, η βελτίωση των υποδομών στο λιμάνι του Δυρραχίου, η βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου για τα ευρυζωνικά δίκτυα, ο αναδασμός της γεωργικής γης, η τυποποίηση του τουριστικού τομέα, η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου για τη μείωση των επισφαλών δανείων στο τραπεζικό σύστημα, η μείωση των εμποδίων για τις επιχειρήσεις και η διευκόλυνση του εμπορίου, η εφαρμογή των πρόσφατων νομικών αλλαγών για την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων κ.α.

«Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, τα προσεχή χρόνια αναμένεται να υλοποιηθούν μεγάλα έργα υποδομής, καλύπτοντας σε σημαντικό βαθμό το έλλειμμα υποδομών της χώρας, καθώς και διάφορα προγράμματα, με τη συγχρηματοδότηση τόσο της ΕΕ, όσο και Διεθνών Οργανισμών, καθώς και λοιπών φορέων Αναπτυξιακής Συνεργασίας, δημιουργώντας παράλληλα αντίστοιχες επιχειρηματικές ευκαιρίες, σε τομείς όπως: κατασκευές, ενέργεια, αγροτικός τομέας, μεταποίηση τροφίμων, ύδρευση, δίκτυα μεταφορών, τουρισμός, περιβάλλον, ψηφιακές τεχνολογίες, εκπαίδευση και άλλα» σημειώνεται σχετικά στον οδηγό.

Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι στις άμεσες προτεραιότητες της αλβανικής κυβέρνησης είναι η ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και του τομέα του τουρισμού, οι οποίοι βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, καθώς επίσης και η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης, γεγονός που αναμένεται να δημιουργήσει προοπτικές ανάπτυξης επιχειρηματικών συνεργασιών.

Μια επίσης βασική πρόκληση είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, όσον αφορά στις δεξιότητες, τις ικανότητες και τα προσόντα σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, γεγονός που δημιουργεί περαιτέρω επιχειρηματικές ευκαιρίες στον τομέα της παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών.

Συνεπώς, στο άμεσο μέλλον, αναμένεται να υπάρξουν επιχειρηματικές ευκαιρίες και προοπτικές ανάπτυξης των διμερών εμπορικών και επιχειρηματικών σχέσεων με την Ελλάδα, ιδίως σε τομείς όπου η χώρα μας διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα, αρκεί να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της αγοράς.

Υπενθυμίζεται ότι οι διμερείς οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών χαρακτηρίζονται από μια αυξανόμενη δυναμική με πολλές προοπτικές βελτίωσης, τόσο στον εμπορικό τομέα όσο και στις επενδύσεις.

Το διμερές οικονομικό και εμπορικό θεσμικό πλαίσιο μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας καλύπτει ένα σημαντικό εύρος τομέων, γεγονός που διευκολύνει την ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών και υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Αλβανίας και τον πρώτο ξένο επενδυτή.

Για τις ελληνικές επιχειρήσεις που επιδιώκουν να δραστηριοποιηθούν στη γειτονική αλβανική αγορά υπάρχουν σημαντικές προοπτικές.

Η γειτνίαση των δύο χωρών, η εύκολη πρόσβαση οδικώς και το μεταναστευτικό ρεύμα Αλβανών πολιτών προς την Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν προς την κατεύθυνση ενίσχυσης επιχειρηματικών συνεργασιών μεταξύ των δυο χωρών.

Συγκεκριμένα, το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα των προηγούμενων ετών προς την Ελλάδα, έχει δημιουργήσει ένα πληθυσμό μεγαλύτερο του ενός εκατομμυρίου, ο οποίος έχει κατά καιρούς, ζήσει, εργασθεί ή σπουδάσει στην Ελλάδα και ως εκ τούτου έχει εξοικειωθεί με τις ελληνικές καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες, καθώς και γενικότερα με τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, τις οποίες θα επέλεγε να καταναλώνει και στη χώρα του, εφ’ όσον μπορεί να εντοπίσει στην τοπική αγορά. Πρόκειται για ένα δυνητικό καταναλωτικό κοινό για τις ελληνικές επιχειρήσεις, που επιθυμούν να εξάγουν στην Αλβανία. Η χρήση της ελληνικής γλώσσας είναι πολύ διαδεδομένη, ιδίως στη Νότια Αλβανία και αυτό βοηθάει στην επικοινωνία και την εξοικείωση με τον δυνητικό συνεργάτη.

Η εγγύτητα των δύο χωρών σε συνδυασμό με τη χαμηλή φορολογία και το φθηνό εργατικό δυναμικό (ο βασικός μηνιαίος μισθός είναι περίπου 155 ευρώ) αποτελούν επίσης, σημαντικά κριτήρια για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων στην Αλβανία από ελληνικές επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι η ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού χαρακτηρίζεται από υψηλό ποσοστό ατόμων σε παραγωγική ηλικία. Βεβαίως, στα ανωτέρω, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η σταθερή αναπτυξιακή οικονομική πορεία της Αλβανίας, η οποία τα επόμενα έτη εκτιμάται ότι θα αναπτύσσεται με ρυθμούς γύρω στο 3%, παρά την οικονομική κρίση, που πλήττει τις γειτονικές της χώρες και δυο από τους σημαντικότερους εμπορικούς της εταίρους, την Ιταλία και την Ελλάδα.

Ιδιαιτερότητες της αγοράς

Επισημαίνεται ότι στην Αλβανία δεν εκδίδονται αξιόπιστοι επαγγελματικοί – επιχειρηματικοί οδηγοί, ενώ και η χρήση διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου παραμένει περιορισμένη, ιδιαίτερα εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων. Επιπλέον, δεν είναι υποχρεωτική η εγγραφή των επιχειρήσεων στα Επιμελητήρια, ενώ είναι σύνηθες το φαινόμενο, το αντικείμενο της δραστηριότητας των αλβανικών επιχειρήσεων, κατά την εγγραφή τους στο Εμπορικό Μητρώο, να εμφανίζεται αρκετά ευρύ. Είναι σύνηθες επίσης, αρκετές αλβανικές επιχειρήσεις να εισάγουν και να εμπορεύονται ευρεία γκάμα προϊόντων, τα οποία ενδέχεται να μην εντάσσονται στην ίδια γενική κατηγορία, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τον εντοπισμό των κατάλληλων εταιρειών.

Τα ανωτέρω δυσχεραίνουν την ανεύρεση πιθανών συνεργατών. Επίσης, δεν υφίσταται επίσημος φορέας για την άντληση πληροφοριών ως προς την οικονομική κατάσταση και τη φερεγγυότητα των αλβανικών εταιρειών, δεδομένου ότι δεν επιβάλλεται η υποχρέωση δημοσίευσης των ισολογισμών μιας εταιρείας.

Για την επικοινωνία χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά η κινητή τηλεφωνία, η διείσδυση της οποίας ανέρχεται σε ποσοστό σχεδόν 200%, έναντι 10% μόνο της σταθερής τηλεφωνίας. Ο αριθμός των συνδρομών κινητών τηλεφώνων στη χώρα εκτιμάται σήμερα σε 5,3 εκατ., δηλαδή μεγάλο ποσοστό διαθέτει πάνω από ένα κινητό. Διαπιστώνονται συχνές αλλαγές στα στοιχεία επιχειρήσεων (δ/νσεις, αριθμούς τηλεφώνων, ιδιοκτήτες – αρμόδιους κ.λπ.), για τις οποίες οι εταιρείες δεν ενημερώνουν το Εθνικό Κέντρο Εγγραφής (QKR).

Συνιστάται σε κάθε περίπτωση επιτόπια επίσκεψη και γνωριμία με εισαγωγείς και δυνητικούς συνεργάτες, αφού προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία, κατά προτίμηση στην αλβανική γλώσσα, για καθορισμό συνάντησης.

Όσον αφορά στο προφίλ του Αλβανού καταναλωτή, θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια ταχεία αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά του αλβανικού πληθυσμού και του τρόπου ζωής λόγω της οικονομικής ανάπτυξης, της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, της γρήγορης αστικοποίησης, που συνέβαλε στη δημιουργία καταναλωτών αστικής τάξης μεσαίου εισοδήματος. Ειδικότερα, η σταδιακή ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου, η εμφάνιση αλυσίδων μεγάλων σουπερμάρκετ και εμπορικών κέντρων, συνέβαλαν στην αλλαγή καταναλωτικών προτιμήσεων με κριτήριο την ποιότητα και τη μόδα για τα μεσαία εισοδήματα και τη χαμηλή τιμή για τα χαμηλά εισοδήματα.