Με την ελληνική κρίση χρέους παλεύουν η ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) – αυτή τη φορά όμως δεν αντιμετωπίζουν την Αθήνα, αλλά οι μεν τους δε, για το πότε θα πρέπει να δοθεί στην Ελλάδα ελάφρυνση των μελλοντικών πληρωμών του χρέους της.
Η ευρωζώνη έχει ήδη ξεκινήσει τις συνομιλίες για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αλλά θέλει να αναβάλει την τελική απόφαση έως το 2018. Το ΔΝΤ επιμένει ότι η αποπληρωμή του ελληνικού χρέους είναι μη βιώσιμη και οι επενδυτές χρειάζονται τώρα μια ξεκάθαρη εικόνα.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είναι πιθανόν να καταλήξουν σε ένα προσωρινό σχέδιο κατά τη συνάντησή τους την επόμενη Τρίτη – κάτι που στη γλώσσα των Βρυξελλών είναι γνωστό ως πολιτική συμφωνία. Ωστόσο, η προσφορά τους αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει πολλές προϋποθέσεις, είπαν αξιωματούχοι της ευρωζώνης που προετοιμάζουν τις συνομιλίες.
Η ουσία είναι να βρεθεί ένας τρόπος για να ελαφρυνθεί το βάρος της αποπληρωμής του ελληνικού χρέους χωρίς ουσιαστικά να μειωθεί το ίδιο το χρέος, μέσω του λεγόμενου «κουρέματος». Αντ’ αυτού, θα μπορούσε να υπάρξει μια «αναδιαμόρφωση» του ελληνικού χρέους – χαμηλότεροι τόκοι, μεγαλύτερες ωριμάνσεις, όρια βάσει του ρυθμού ανάπτυξης κ.α.
Στις 9 Μαΐου, οι υπουργοί ζήτησαν από τους υφισταμένους τους να διερευνήσουν τέτοιου είδους συγκεκριμένα μέτρα που θα μπορούσαν να προσφερθούν στην Ελλάδα «εάν είναι απαραίτητο» στα τέλη του προγράμματος το 2018 εάν η Ελλάδα εφαρμόσει όλες τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις.
Η επισήμανση «εάν είναι απαραίτητο» έχει εμφανιστεί σε όλες τις δηλώσεις της ευρωζώνης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από τον Νοέμβριο του 2012, κυρίως λόγω της επιμονής χωρών με προεξάρχουσα τη Γερμανία, η οποία πιστεύει ότι δεν χρειάζεται ελάφρυνση.
Το ΔΝΤ από την πλευρά του δεν έχει τέτοιους ενδοιασμούς. Όπως έχει πει το Ταμείο «προκειμένου να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους… θα απαιτηθεί από τους Ευρωπαίους εταίρους μας αποφασιστική δράση για να δοθεί περαιτέρω ελάφρυνση τους επίσημου χρέους».
Η ευρωζώνη πάντως, έχει να αντιμετωπίσει αντικρουόμενες απόψεις στους κόλπους της, τις οποίες τα μέλη της θα προσπαθήσουν να συγκεράσουν την επόμενη εβδομάδα. Ακόμα κι αν χρησιμοποιηθεί η φράση «εάν είναι απαραίτητο», τόσο η Ελλάδα όσο και οι πιστωτές της ευρωζώνης, σύμφωνα με αξιωματούχους, θα μπορούν να μιλήσουν για μια νίκη.
«Η Ελλάδα μπορεί να πει ότι το Eurogroup αποφάσισε “επί της αρχής” να παράσχει ελάφρυνση χρέους μετά το 2018» δήλωσε ένας αξιωματούχος ενώ ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μπορεί να πει στους Γερμανούς ότι αυτό που θα έχει σημασία είναι η κατάσταση των οικονομικών της Αθήνα μόνο το 2018 και έπειτα.
Ωστόσο, το πρόβλημα σε ό,τι αφορά την επισήμανση «εάν είναι απαραίτητο», βρίσκεται στο ΔΝΤ.
«Το ΔΝΤ είναι απίθανο να αποδεχθεί μια ασαφή υπόσχεση ελάφρυνσης χρέους “εάν είναι απαραίτητο”» δήλωσε αξιωματούχος με γνώση των απόψεων του ΔΝΤ. «Η στάση του ΔΝΤ είναι ότι ο μηχανισμός και το μέγεθος της ελάφρυνσης χρέους χρειάζεται να συμφωνηθούν εκ των προτέρων, πριν το ΔΝΤ ενταχθεί στο πρόγραμμα».
«Η ουσιαστική ελάφρυνση χρέους θα μπορούσε να γίνει σταδιακά σε βάθος χρόνου. Αλλά έως το τέλος του όποιου νέου προγράμματος (διάσωσης), για παράδειγμα το 2018, το ελληνικό χρέος θα πρέπει να έχει κριθεί βιώσιμο, πράγμα που σημαίνει ότι η όποια ελάφρυνση δοθεί στη συνέχεια θα πρέπει να έχει ‘κλειδώσει’», είπε ο αξιωματούχος.
«Η ελάφρυνση χρέους στα επόμενα έτη, μετά το 2018, θα μπορούσε να εξαρτηθεί από την αύξηση του ΑΕΠ, για παράδειγμα, αλλά δεν θα μπορούσε να εξαρτάται από μέτρα πολιτικής, καθώς αυτό υπονοεί ένα ακόμα μελλοντικό πρόγραμμα και ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο μόνο με αυτό το πρόγραμμα», πρόσθεσε.
Αλλά οι υπουργοί της ευρωζώνης δεν θέλουν να “κλειδώσουν” τίποτα τώρα, καθώς φοβούνται ότι εάν το κάνουν αυτό θα χάσουν τον όποιο μοχλό πίεσης προς την Αθήνα.
«Πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι απρόθυμες να ρυθμίσουν την ελάφρυνση χρέους με τέτοιο τρόπο ώστε η ελληνική κυβέρνηση να μην έχει κανένα κίνητρο να συνεχίσει την αυστηρή εφαρμογή του προγράμματος», δήλωσε άλλος αξιωματούχος.