Το ριζοσπαστικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να πληρώνει ουσιαστικά τις τράπεζες τις οποίες δανείζει είναι ενδεικτικό της πρόθεσής της να ενισχύσει την πιστωτική επέκταση και τον πληθωρισμό, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στην πραγματική οικονομία και όχι τόσο στις χρηματοοικονομικές αγορές, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Financial Times.
Ωστόσο, η ιδέα που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα προκάλεσε επιφυλάξεις στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με πολλά εξ αυτών να αμφιβάλλουν κατά πόσο τα τελευταία μέτρα της Φρανκφούρτης θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Μια σειρά από δημοπρασίες που σχεδιάζει η ΕΚΤ στην ουσία θα επιδοτήσουν τον δανεισμό προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές σε όλη την ευρωζώνη – που μέχρι στιγμή βασιζόταν πολύ στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο τώρα αυξήθηκε στα 80 δισ. ευρώ ανά μήνα. Η ΕΚΤ θεωρεί ότι η παροχή επιδοτούμενων δανείων είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσει ότι τα μέτρα της ωφελούν τις εταιρίες, τους πολίτες καθώς και τις αγορές.
Στη χειρότερη περίπτωση, οι τράπεζες της ευρωζώνης δεν θα πληρώσουν τίποτα για να λάβουν ένα τετραετές δάνειο από την κεντρική τράπεζα. Εάν επεκτείνουν τα χαρτοφυλάκια δανείων τους, η ΕΚΤ θα τους καταβάλει τόκο έως και 0,4% κατ’ έτος. Το ποσοστό αυτό συμβαδίζει με το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ που βρίσκεται στο -0,4% – το οποίο σύμφωνα με τις τράπεζες διαβρώνει τα κέρδη τους.
Η ΕΚΤ πιστεύει ότι τα επιδοτούμενα δάνεια θα δώσουν κίνητρα στις τράπεζες για να αυξήσουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Οι δημοπρασίες αυτές θα γίνονται μια φορά κάθε τρίμηνο, από τον Ιούνιο ως τον Μάρτιο του 2017.
Οι τράπεζες, όμως, έχουν διαφορετική άποψη. Το οικονομικό και χρηματοπιστωτικό κλίμα, λένε οι τράπεζες, σημαίνει ότι ακόμα και ο επιδοτούμενος δανεισμός δεν θα αλλάξει το παιχνίδι. Ενώ τα δάνεια αυτά – γνωστά ως TLTRO – θα διοχετεύσουν πρόσθετη ρευστότητα στη σύστημα, οι τράπεζες λένε ότι δεν αντιμετωπίζονται οι άλλες δυσκολίες στους ισολογισμούς τους.
Ο Ουαλίντ Ελ-Αμίρ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος στην ιταλική τράπεζα UniCredit, δήλωσε: «Για τις περισσότερες τράπεζες το πρόβλημα δεν είναι η ρευστότητα αλλά τα κεφάλαια. Και επίσης η ποιότητα των δανείων».
Σύμφωνα με τον Κρίστοφ Ρίγκερ, επικεφαλής επιτοκίων και πιστοληπτικής ανάλυσης στην γερμανική Commerzbank, αυτό «θα βοηθήσει ξεκάθαρα κάποιες τράπεζες, αντικαθιστώντας περισσότερο ακριβές μορφές χρηματοδότησης». «Αλλά οι περισσότερες, ιδιαίτερα οι τράπεζες που επικεντρώνονται στις βασικές τους δραστηριότητες, έχουν άφθονη ρευστότητα. Δεν αντιμετωπίζουν περιορισμούς από την έλλειψη ρευστότητας, αλλά κυρίως από την έλλειψη κεφαλαίων», δήλωσε ο Ρίγκερ.
Οι δημοπρασίες των επιδοτούμενων δανείων θα συμβαδίζουν με τις προσφάτως ανακοινωθείσες από την ΕΚΤ αγορές εταιρικού χρέους, στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Οι τραπεζίτες λένε ότι ο συνδυασμός αγοράς εταιρικών ομολόγων και της επιδότησης του δανεισμού αναμένεται να ενισχύσει λίγο την παροχή δανείων. Αλλά οι αγορές εταιρικού χρέους, σύμφωνα τουλάχιστον με τους τραπεζίτες, θα αντισταθμίσουν κάποια από τα οφέλη των TLTRO. Η είσοδος της ΕΚΤ στην αγορά εταιρικού χρέους θα οδηγήσει σε χαμηλότερες αποδόσεις των ομολόγων, που σημαίνει ότι οι εταιρίες θα πληρώνουν λιγότερα για την έκδοση τίτλων. Οι τράπεζες ίσως χρειαστεί να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους για τα δάνεια στις επιχειρήσεις προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές. Έρευνες που έχει κάνει η ΕΚΤ ανάμεσα στις τράπεζες της ευρωζώνης δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις θέλουν περισσότερα δάνεια. Αλλά οι τραπεζίτες λένε ότι ο κόσμος είναι τόσο επιφυλακτικός σε σχέση με το οικονομικό περιβάλλον που δεν θέλει να πάρει άλλα δάνεια ανεξάρτητα από το πόσο φθηνά είναι.
