Η μεγάλη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας από έναν από τους μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης αιφνιδίασε τη Λισαβόνα σκορπίζοντας φόβο, ακόμη και πανικό, στους επενδυτές, τους πολιτικούς αλλά και τους απλούς πολίτες.

«Πρόκειται για τρομοκρατία», δήλωσε ο πρώην υπουργός Βιομηχανίας Λουίς Μίρα Αμαράλ ενώ η έγκυρη οικονομική εφημερίδα Diario Economico έγραφε στο πρωτοσέλιδό της: «Οίκος αξιολόγησης οδηγεί την Πορτογαλία στη χρεοκοπία».

Ο δείκτης PSI20 του Χρηματιστηρίου της Λισαβόνας έπεσε κατά 2,5% μετά την ανακοίνωση του οίκου Moody’s ότι προχωρά στην υποβάθμιση κατά τέσσερις μονάδες. Οι επενδυτές εμφανίστηκαν περισσότερο νευρικοί από ποτέ ενώ ο αξιοσέβαστος οικονομολόγος Λουίς Ναζάρε έκανε λόγο για “επίθεση” στη χώρα.

Οι Πορτογάλοι πολιτικοί εξέφρασαν την έκπληξή τους για την εξέλιξη αυτή. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Πέδρο Πάσους Κοέλιου, που ανέλαβε καθήκοντα μόλις πριν από δύο εβδομάδες, προσπάθησε να καθησυχάσει τις αγορές.

Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι επιταχύνονται οι ιδιωτικοποιήσεις αλλά και επιβάλλεται και ένας ειδικός φόρος στο δώρο Χριστουγέννων που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, από τον οποίο θα εξοικονομηθούν 800 εκατομμύρια ευρώ.

Το υπουργείο Οικονομικών κατηγόρησε τη Moody’s ότι δεν έλαβε υπόψη του αυτές τις ενέργειες. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι τόνισαν εξάλλου ότι ο οίκος αξιολόγησης αγνόησε το γεγονός πως υπάρχει ευρεία πολιτική συναίνεση για τα μέτρα που λαμβάνει η χώρα.

Μάλιστα, τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα στηρίζουν το πρόγραμμα της κυβέρνησης, όπως και οι επιχειρήσεις. Μέχρι τώρα δεν έχουν σημειωθεί βίαιες διαδηλώσεις στη χώρα.

«Η Πορτογαλία δεν είναι Ελλάδα. Η θέση μας είναι πολύ καλύτερη», έχει υποστηρίξει κατ’ επανάληψη τις τελευταίες ημέρες ο πρόεδρος Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα.

Χάρη στη Moody’s αυτό θα μπορούσε σύντομα να αλλάξει, κυρίως επειδή οι περισσότεροι Πορτογάλοι δεν μπορούν να σφίξουν κι άλλο το ζωνάρι. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει με μισθούς της τάξης των 500-1.000 ευρώ. Οι περικοπές και η άνοδος των φόρων τους τελευταίους 18 μήνες έχουν περιορίσει ακόμη περισσότερο το εισόδημά τους. Η εφημερίδα «I» σε σημερινό δημοσίευμά της κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλοι οι Πορτογάλοι φέτος θα πληρώσουν φόρους υψηλότερους κατά 3,57%.

Όσοι έχουν δουλειά -και επομένως πληρώνουν φόρους- θεωρούνται τυχεροί. Η ανεργία έχει φτάσει στο ποσοστό-ρεκόρ του 12,6% ενώ στους νέους κυμαίνεται γύρω στο 30%.

«Παλιότερα πηγαίναμε διακοπές στη Νέα Υόρκη αλλά πλέον οι γονείς μου ίσα που έχουν την οικονομική δυνατότητα να τρέφουν την οικογένεια», είπε ένας νεαρός που στεκόταν, μαζί με πολλούς άλλους, στην ουρά έξω από ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας.