Τα χειρότερα έπονται για την Ελλάδα, όπου η πίστη στις οικονομικές προοπτικές των επιχειρήσεων είχε υποστεί μια πολύ ελαφρά προσαρμογή μεταξύ 2008 και 2009, σε σχέση με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, λέει η Παγκόσμια Ένωση Ορκωτών Ελεγκτών-Λογιστών, ACCΑ.
Εντούτοις, από το τελευταίο τρίμηνο του 2009 και μετά αυτή η κατάσταση έχει αναστραφεί, με την εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις να επιδεινώνεται περαιτέρω στο δεύτερο τρίμηνο του 2010. Το ΑCCA τονίζει ότι η επιδείνωση αυτή θα συνεχιστεί έως ότου οι επιχειρήσεις εμπεδώσουν στο σύνολό τους τις συνέπειες των μέτρων λιτότητας που συμφώνησαν η Ελληνική κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ.
Οι Έλληνες ορκωτοί λογιστές που συμμετείχαν στην οικονομική έρευνα του ACCA ήταν πιο αισιόδοξοι για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας γύρω στα τέλη του 2009 – αρχές του 2010. Εκείνη την εποχή οι οικονομίες της Ευρώπης φαίνονταν να εξέρχονται από την ύφεση σε όρους ΑΕΠ, και οι αρχικές δεσμεύσεις της Ευρώπης για ενίσχυση της Ελλάδας (οι οποίες τότε ήταν πιο γενικόλογες και έθεταν πολύ λιγότερο επαχθείς όρους) προσέφεραν σε κάποιους την ελπίδα ότι οι διεθνείς πιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να καθησυχαστούν χωρίς περαιτέρω θυσίες.
Πριν από αυτό το σύντομο διάλειμμα αισιοδοξίας και μετά από αυτό, κανείς από τους ορκωτούς λογιστές που συμμετείχαν στην έρευνα δεν διατύπωσε την εκτίμηση ότι οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία βαίνουν προς βελτίωση – ούτε καν την μετριοπαθέστερη εκδοχή της, ότι «τα χειρότερα έχουν περάσει και οι προοπτικές είναι μάλλον θετικές».
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης διχάζει ολοένα και περισσότερο τους ορκωτούς λογιστές-μέλη του ACCA. Θετικά σχόλια γι αυτήν διατυπώθηκαν για πρώτη φορά μόλις τα τελευταία δύο τρίμηνα, αλλά και οι αρνητικές εκτιμήσεις συνεχίζουν να πληθαίνουν (εις βάρος των μετριοπαθών ή ουδέτερων). Αυτό που είναι πλέον σαφές είναι ότι οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού έχουν περιοριστεί ταχύτερα απ’ ότι είχαν προβλέψει σε προηγούμενες έρευνες οι ορκωτοί λογιστές – οι οποίοι είχαν αμφισβητήσει τη βιωσιμότητα ακόμη και ενός πιο ήπιου προγράμματος προσαρμογής. Το ACCA συμπεραίνει από αυτές τις ενδείξεις, ότι οι επιπτώσεις της (αναπόφευκτης πλέον) δημοσιονομικής προσαρμογής στις προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας θα είναι πολύ σημαντικές.
Το ACCA τονίζει βέβαια ότι το δείγμα της έρευνας στην Ελλάδα είναι πολύ μικρό για να εξαχθούν λεπτομερή συμπεράσματα σχετικά με το πώς βιώνουν την ύφεση οι επιχειρήσεις. Εντούτοις, όπως εξηγεί, διαφαίνεται στα στοιχεία της έρευνας μια βαθιά αδυναμία στις νέες παραγγελίες, με την πτώση της ζήτησης να ανακόπτεται μόλις στο τελευταίο τρίμηνο – ενδεχομένως και με τη βοήθεια του σημαντικά φθηνότερου Ευρώ. Οι συντάκτες της έρευνας επισημαίνουν ότι κανείς από τους επαγγελματίες που συμμετείχαν στην έρευνα από την αρχή του 2009 και μετά δεν έχει ακόμη αναφέρει αύξηση των επενδύσεων στο προσωπικό (λ.χ. μέσω εκπαίδευσης), ούτε στον δικό τους οργανισμό αλλά ούτε και μεταξύ των πελατών τους.
Αυτό για το οποίο είναι βέβαιο το ACCA είναι ότι το ενδιαφέρον των μελών του στην Ελλάδα για την συγκεκριμένη έρευνα έχει αυξηθεί κατακόρυφα από τότε που η χώρα εισήλθε για τα καλά στην παρούσα φάση της οικονομικής κρίσης . Οι τρεις τελευταίες τριμηνιαίες έρευνες βρήκαν πολύ μεγαλύτερη ανταπόκριση στην Ελλάδα – όπως και σε άλλες Ευρωπαϊκές οικονομίες που συνεχίζουν να δοκιμάζονται από την κρίση, όπως η Ιρλανδία. Το ACCA χαιρετίζει αυτήν την τάση, τονίζοντας ότι όσο οι ορκωτοί λογιστές συνεχίζουν να ζουν από πρώτο χέρι τις συνέπειες της κρίσης για τις επιχειρήσεις, φυσικό είναι να ζητούν απαντήσεις για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας και να νοιώθουν την ανάγκη να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με τους συναδέλφους τους ανά τον κόσμο.
Σύμφωνα με τον κύριο Μάνο Σχίζα, Σύμβουλο Πολιτικής του ACCA στα πλαίσια της παγκόσμιας αυτής έρευνας: «Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ανεπτυγμένος και αναπτυσσόμενος κόσμος ανταποκρίθηκε στην πρόκληση της οικονομικής κρίσης. Οι ερωτηθέντες στις αναπτυσσόμενες χώρες εντοπίζουν όλο και περισσότερο ευκαιρίες προστιθέμενης αξίας για τους οργανισμούς ή τους πελάτες τους, ενώ αντίθετα οι συνάδελφοί τους στον αναπτυγμένο κόσμο εντοπίζουν ολοένα και περισσότερο ευκαιρίες για μείωση του κόστους».
«Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι διάφοροι τομείς της παγκόσμιας οικονομίας έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν με διαφορετικούς ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εμπιστοσύνη των λογιστών στα οικονομικά των δημοσίων οργανισμών μειώνεται, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες, στις οποίες ουσιαστικά ποτέ δεν ανέκαμψε από την οικονομική κρίση του 2008-9, και τώρα το ίδιο συμβαίνει και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου οι ανησυχίες αυξάνονται καθώς η οικονομική ανάκαμψη χάνει ρυθμό».
Συνολική εικόνα της παγκόσμιας έρευνας του ACCA
Αν και τα περισσότερα μέλη σε όλο τον κόσμο είναι πλέον αισιόδοξοι για τις οικονομικές προοπτικές, η πλειοψηφία των 2.200 χρηματοοικονομικών επαγγελματιών που ανταποκρίθηκε στην έρευνα συνεχίζουν να έχουν αμφιβολίες σχετικά με την εμφανή βελτίωση.
Ο κύριος Μάνος Σχίζας, Σύμβουλος Πολιτικής του ACCA, δήλωσε: «Σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των ερωτηθέντων αναφέρουν σήμερα προβλήματα με την αύξηση του λειτουργικού κόστους, με τις μικρές επιχειρήσεις και τους μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς να πλήττονται περισσότερο. Αυτές οι πιέσεις κόστους είναι πιο έντονα αισθητές στην Αφρική, τη Νότια Ασία και τον Ειρηνικό».
«Η έρευνα δείχνει επίσης ότι «οι πρώτες θέσεις της ανάκαμψης» στην ταχύτερα αναπτυσσόμενες παγκόσμιες οικονομίες κάνουν όλο και πιο ανήσυχους τους λογιστές».
«Η επιβράδυνση στην Ασία συνεχίστηκε για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, και στην Αφρική, η οποία είχε καλές επιδόσεις μέχρι πρόσφατα, τώρα φαίνεται να ακολουθεί παρόμοια πορεία. Το ACCA πιστεύει ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της επιβράδυνσης οφείλεται σε μια αδύναμη ανάκαμψη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και στη νομισματική συστολή στην Κίνα, η οποία διαρκεί ήδη δύο τέταρτα στη σειρά».
Η ανάκαμψη της Δυτικής Ευρώπης, η οποία είχε παγώσει στις αρχές του 2010, έχει πλέον αντιστραφεί, καθώς οι φόβοι σχετικά με το κυρίαρχο χρέος και το μέλλον της ζώνης του Ευρώ επηρεάζουν αρνητικά τους επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα.
Αν και η επένδυση εξακολουθεί να είναι χαμηλή, οι επενδύσεις των επιχειρήσεων επέστρεψαν πάλι ταχύτερα κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους από ό, τι οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά την αρχή της ύφεσης, οδηγούμενες τόσο από την εμφάνιση των επικερδών επενδυτικών ευκαιριών καθώς και τη βελτίωση της προσφοράς της χρηματοδότησης.
Όμως, η έρευνα δείχνει ότι ο χρόνος μπορεί να εξαντλείται για την ευκαιρία των επιχειρηματιών να αξιοποιήσουν τις συνθήκες που δημιουργούνται από την ύφεση – με τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που εμφανίζονται να έχουν κορυφωθεί κατά το τρίτο τρίμηνο του 2009.
«Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι διάφοροι τομείς της παγκόσμιας οικονομίας έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν με διαφορετικούς ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εμπιστοσύνη μειώνεται ανάμεσα στους λογιστές του δημόσιου τομέα, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου ποτέ πραγματικά η εμπιστοσύνη δεν ανακτήθηκε από την οικονομική κρίση του 2008-9, και τώρα το ίδιο συμβαίνει και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου οι ανησυχίες αυξάνονται καθώς η ανάκαμψη χάνει ρυθμό».
