Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τις προκλητικές δηλώσεις του γιου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Μπιλάλ Ερντογάν, ο οποίος δήλωσε πως «όπως ελευθερώσαμε την Αγιά Σοφιά, θα κάνουμε το ίδιο και με το Αλ Ακσά», αλλά και στις εξελίξεις με το φυσικό αέριο, μίλησε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές», ο Κωνσταντίνος Φίλης, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
Ο κ. Φίλης δήλωσε πως «ο ίδιος ο Ερντογάν έχει αποτελέσει προπομπό όσων ειπώθηκαν από τον γιο του. Και υπάρχει μια συχνότητα τέτοια που δεν νομίζω, πλέον ότι η Τουρκία κρύβει πως έχει βλέψεις. Προφανώς, όταν μιλάμε για την Ιερουσαλήμ, αυτό δεν το περιμένει κανείς. Με άλλα λόγια, δεν περιμένει κανείς ότι η Τουρκία θα κάνει πόλεμο με το Ισραήλ για να καταλάβει την Ιερουσαλήμ, την ιερή πόλη των μουσουλμάνων, Αράβων και ούτω καθεξής, παρότι η ίδια μη αραβική χώρα. Αλλά είναι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας που κάνει η Τουρκία να πείσει τους μουσουλμάνους ότι είναι η μόνη δύναμη στον κόσμο αυτή τη στιγμή, η οποία μπορεί να τους προστατεύσει. Μιλάει για την ισλαμοφοβία στην Ευρώπη, για τα δικαιώματα όχι μόνο των Παλαιστινίων αλλά και άλλων μουσουλμάνων και άλλων Αράβων ανά τον κόσμο.
Μιλάει επίσης και εναντίον του Ισραήλ, εναντίον της Δύσης. Και οι εξελίξεις στη Συρία ενίσχυσαν αυτόν τον μεγαλοϊδεατισμό. Και ξέρετε, εδώ ο κίνδυνος για τον Ερντογάν και για την Τουρκία είναι να την πατήσει όπως το Ιράν. Η Τουρκία λοιπόν, σήμερα, είναι στους κερδισμένους της Συρίας. Γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Όμως, το κατά πόσο αυτή η κατάσταση θα παραμείνει και κατά πόσο η Τουρκία θα μείνει σε αυτή τη νέα συνθήκη αναίμακτα, υπάρχει πολύ μεγάλη συζήτηση (…). Το Ισραήλ είναι ακόμα μεγαλύτερος κερδισμένος από τα γεγονότα των τελευταίων πολλών μηνών στη Μέση Ανατολή από ότι είναι η Τουρκία και προφανώς έχει άλλες απόψεις για το μέλλον της Συρίας από ότι έχει η Τουρκία».
Πιστεύω ότι θα δοκιμαστούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, μέσα στο 2025, στην πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας που θα καταλήγει στην Ευρώπη
Όσο για το που βρίσκεται η Ελλάδα και ο ελληνοτουρκικός διάλογος μέσα σε όλα αυτά, ο κ. Κωνσταντίνος Φίλης, τόνισε: «Κάθε φορά που συναντώνται οι δύο ηγέτες, αυτό γίνεται υπό τις λιγότερο καλές ή αν θέλετε χειρότερες συνθήκες απ’ ότι η προηγούμενη συνάντησή τους. Από αυτό το σημείο όμως, μέχρι να πούμε ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος δεν πρόκειται να συνεχιστεί, ότι δεν υπάρχει πλέον τίποτα να συζητάμε με την Τουρκία, πιστεύω σήμερα που μιλάμε ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά. Τώρα αν η Τουρκία κάνει κάποια κίνηση επιθετική, όπως είναι η απόπειρα να συμφωνήσει με τη Συρία, βέβαια με ποια Συρία να συμφωνήσει; Διότι, στην περίπτωση της συμφωνίας της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης-και επισημαίνω ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης, ήταν αναγνωρισμένη διεθνώς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τον ΟΗΕ, πράγμα που δεν συμβαίνει με τη Συρία (…).
Παρόλα αυτά, αν η Τουρκία κάνει κάποια τέτοιου τύπου επιθετική ενέργεια, είναι προφανές ότι o ελληνοτουρκικός διάλογος θα μπει για τα καλά στον πάγο. Αλλά για την ώρα, ναι μεν τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Ναι μεν η διαπίστωση είναι ότι δεν μπορούμε να πάμε να κάνουμε σοβαρά βήματα παρακάτω, παρά το ότι θα θέλαμε, αλλά η Τουρκία δεν το επιτρέπει με το μαξιμαλισμό των θέσεων που κατά καιρούς έχει εκφράσει και που συνεχίζει δηλαδή να εκφράζει. Πιστεύω ότι θα δοκιμαστούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, μέσα στο 2025, στην πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας που θα καταλήγει στην Ευρώπη».
Φυσικό αέριο: Τι σημαίνει για την Ευρώπη η απόφαση της Ρωσίας
Τέλος, ερωτηθείς για την απόφαση της ρωσικής εταιρείας Gazprom PJSC να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, κ. Κωνσταντίνος Φίλης, υπογράμμισε: «Το πρόβλημα είναι για την Υπερδνειστερία, που είναι ένας θύλακας εντός της Μολδαβίας, ο οποίος ελέγχεται από τη Ρωσία και απ’ ό,τι μαθαίνουμε από εχθές δεν λειτουργεί το ηλεκτρικό, δεν έχουν δηλαδή, οι άνθρωποι πρόσβαση σε ζεστό νερό και ούτω καθεξής. Οι συνθήκες, αντιλαμβανόμαστε όλοι είναι πάρα πολύ δύσκολες όταν φτάνει κανείς σε αυτό το σημείο. Η Ευρώπη λοιπόν, δεν κινδυνεύει. Οι τιμές θα ανέβουν. Έχει προεξοφλήσει η αγορά ότι οι τιμές θα είναι υψηλότερες τον Φεβρουάριο του 2025 από ό, τι ήταν τον Φεβρουάριο του 2024. Αλλά από αυτό το σημείο είναι σημαντικό γιατί δεν σταματάμε να πληρώνουμε. Ειδικότερα στην ενέργεια είχαμε σοβαρά θέματα και στο παρελθόν. Αυτό όμως, από ό, τι φαίνεται δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια. Δεν μπορούμε βέβαια, να το πούμε με βεβαιότητα. Αυτό που μπορούμε να πούμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι ότι η Ευρώπη είναι καλύτερα κατοχυρωμένη για να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα κατάσταση από ότι ήταν πριν από 3, 4 ή 10 χρόνια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν προφανώς και κάποιες αναταράξεις που είναι απόλυτα εύλογες όταν μία σημαντική χώρα, σημαντικός προμηθευτής, όχι τόσο όσο ήταν πριν από τρία χρόνια, γιατί όπως ξέρετε έχει μειωθεί ο βαθμός εξάρτησης, αλλά πάντως σημαντικός, διακόπτει τη ροή μέσω ενός αγωγού που είναι κρίσιμος. Υπάρχει βέβαια η ροή που συνεχίζεται, μέσω Τουρκίας και τροφοδοτεί πολλές από τις ευρωπαϊκές χώρες».
