Ταμείο Ανάκαμψης: Νέο αίτημα εκταμίευσης 3,1 δισ. ευρώ καταθέτει η Ελλάδα στην Κομισιόν

Ένα νέο πλάνο για την εκταμίευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εισαγάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο την εξισορρόπηση μεταξύ δανείων και επιχορηγήσεων. Αυτή η κίνηση, που επηρεάζει σημαντικά τη χρηματοδότηση και της χώρας μας, αποσκοπεί στη διασφάλιση ομοιόμορφης προόδου σε όλα τα κράτη – μέλη έως την ολοκλήρωση τον αποπληρωμών, τον Αυγούστου 2026.

Η Ελλάδα, η οποία αποτελεί μια από τις πιο ενεργές χώρες στην απορρόφηση κονδυλίων, ετοιμάζεται να καταθέσει το πέμπτο αίτημα πληρωμής την ερχόμενη Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου. Το ποσό ανέρχεται σε 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, με 1,3 δισ. ευρώ να προορίζονται για επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ για δάνεια – ποσό χαμηλότερο από τα αρχικά προγραμματισμένα 2,3 δισ. ευρώ.

Αναθεωρημένος σχεδιασμός για τις δόσεις των δανείων

Η απόφαση για τη μείωση του αιτούμενου ποσού δανείων συνδέεται με έναν νέο σχεδιασμό, που στοχεύει στην ισορροπημένη κατανομή χρηματοδότησης έως το τέλος του προγράμματος. Όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, το τελικό αίτημα πληρωμής της Ελλάδας, τον Αύγουστο του 2026, θα είναι το μεγαλύτερο, ενισχύοντας την ολοκλήρωση κρίσιμων έργων που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει εκταμιεύσει συνολικά 21,3 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 65% των συνολικών διαθέσιμων πόρων, ύψους 36 δισ. ευρώ. Από αυτά, οι επιχορηγήσεις έχουν φτάσει τα 8,59 δισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια ανέρχονται στα 9,62 δισ. ευρώ.

Καθυστερήσεις και προσαρμογές στους στόχους

Το πέμπτο αίτημα πληρωμής σχεδιαζόταν αρχικά να υποβληθεί τον Οκτώβριο, αλλά καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση συγκεκριμένων προαπαιτούμενων ανάγκασαν την κυβέρνηση να το μεταθέσει για τον Δεκέμβριο. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια ήταν η μη επίτευξη του απαιτούμενου αριθμού αιτήσεων στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ Επιχειρώντας».

Το συγκεκριμένο ορόσημο, που μεταφέρθηκε από το τέταρτο στο πέμπτο αίτημα, τελικά προσαρμόστηκε, καθώς ο στόχος για 9.700 αιτήσεις από επιχειρήσεις αποδείχθηκε ανέφικτος. Αντί αυτού, αυξήθηκε ο προϋπολογισμός του προγράμματος AntiNero, του προγράμματος δηλαδή που εστιάζει στην αναδάσωση, την αποκατάσταση και την πρόληψη των πυρκαγιών.

Συνολικά, 32 ορόσημα περιλαμβάνονται στο πέμπτο αίτημα πληρωμής, έναντι 30 που είχαν αρχικά προγραμματιστεί. Ανάμεσα στα νέα ορόσημα είναι η ένταξη του προγράμματος «Σπίτι μου 2», που στοχεύει στη στέγαση νέων, καθώς και έργα που αφορούν τη βελτίωση των διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων, την επιτάχυνση των επιστροφών ΦΠΑ, τη δημιουργία σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και την ολοκλήρωση του κτηματολογίου, που πλέον έχει καλύψει το 85% της επικράτειας.

Πόροι και πραγματική οικονομία

Η διοχέτευση των κονδυλίων στην πραγματική οικονομία προχωρά με βραδύτερους ρυθμούς, παρά τις καλές επιδόσεις στην εκταμίευση. Από τα 2,7 δισ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί σε επιχειρήσεις και έργα, άλλα 600 εκατ. ευρώ βρίσκονται στο στάδιο της διάθεσης. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η απορρόφηση θα φτάσει τα 3,3 δισ. ευρώ το 2024, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό.

Παρά τις προκλήσεις, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να θεωρεί το Ταμείο Ανάκαμψης στρατηγικό εργαλείο για τη στήριξη της οικονομίας. Η επίτευξη των στόχων, ωστόσο, απαιτεί ταχύτερη υλοποίηση έργων και καλύτερη απορρόφηση πόρων, ειδικά καθώς απομένουν μόλις 18 μήνες για την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Η πέμπτη δόση αναμένεται να εγκριθεί από το Συμβούλιο Οικονομικών Υποθέσεων (ECOFIN) τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 2024. Στη συνέχεια, η Ελλάδα θα χρειαστεί να υποβάλει αιτήματα για τα υπόλοιπα 14,7 δισ. ευρώ μέχρι τον Αύγουστο του 2026, μια πρόκληση που απαιτεί αδιάλειπτη συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης, επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης.