Η ανάγκη για επείγουσες δράσεις στο πεδίο της στέγασης φαντάζει επιτακτική όσο ποτέ, αφού και έλλειψη κατοικίας υπάρχει και οι τιμές είναι υψηλές για τη μέση οικογένεια. Η ανασφάλεια που προκαλείται από τις αυξανόμενες τιμές των ακινήτων, σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί πολίτες, καθιστά τη στεγαστική πολιτική προτεραιότητα για την κυβέρνηση.
Στόχος είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε προσιτές και ποιοτικές κατοικίες, ειδικά για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά και να ενισχυθεί η αγορά ακινήτων μέσω κίνητρων για ανακαινίσεις και την αξιοποίηση αδόμητων χώρων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται το 2024 και το 2025 αναμένεται να επηρεάσουν σε έναν βαθμό θετικά τόσο το στεγαστικό τοπίο όσο και την οικονομία γενικότερα. Μέσω σειράς προγραμμάτων που συνδυάζουν χρηματοδοτικά εργαλεία, φορολογικές ελαφρύνσεις και ενισχυτικά μέτρα για τις ανακαινίσεις, η κυβέρνηση στοχεύει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της βιώσιμης ανάπτυξης στον τομέα της στέγασης.
Το πακέτο των παρεμβάσεων που υλοποιούνται περιλαμβάνονται στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Συγκεκριμένα:
Παρεμβάσεις του 2024
Το 2024 αποτελεί ένα κομβικό έτος για την υλοποίηση σημαντικών προγραμμάτων, που ενισχύουν τη δυνατότητα των πολιτών να αποκτήσουν ή να ανακαινίσουν την κατοικία τους.
Ορισμένα από τα βασικά προγράμματα περιλαμβάνουν:
- Πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου»: Παράλληλα με την ενίσχυση της νέας γενιάς και των ζευγαριών 25-39 ετών, προσφέρονται χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια για την αγορά πρώτης κατοικίας, με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ.
- Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους»: Αφορά τη χορήγηση κινήτρων για ενεργειακές παρεμβάσεις και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα ενισχύει τη βιωσιμότητα των κατοικιών μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των πολιτών.
- Πρόγραμμα «Κάλυψη»: Από τον ΟΠΕΚΑ και τη ΔΥΠΑ, αξιοποιούνται ιδιωτικές κατοικίες για τη στέγαση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην κοινωνική αλληλεγγύη, δίνοντας στέγη σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη.
- Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»: Παρέχει επιδοτήσεις για την ανακαίνιση κενών διαμερισμάτων με στόχο την αύξηση της προσφοράς ενοικιαζόμενων κατοικιών για μακροχρόνιες μισθώσεις.
- Φορολογικές Ελαφρύνσεις και Μέτρα για Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Με την πλήρη αφαίρεση φόρου για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων και την επιβολή ΦΠΑ 13% στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, στόχος είναι η ενίσχυση της αγοράς ακινήτων και η αντιμετώπιση της υπερβολικής προσφοράς για τουριστικούς σκοπούς.
- Αυστηροποίηση των Κριτηρίων για Χορήγηση Golden Visa: Η κυβέρνηση προχωρά σε αυξήσεις των ορίων επένδυσης για τις περιοχές υψηλής ζήτησης (Αττική, Θεσσαλονίκη, Μύκονος, Σαντορίνη κ.ά.) με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς και την εξισορρόπηση της ζήτησης.
Παρεμβάσεις του 2025
Οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν το 2025 επεκτείνονται και καλύπτουν τόσο τις οικονομικές ενισχύσεις όσο και τη βελτίωση των συνθηκών στέγασης μέσω νέων κίνητρων. Ορισμένες από τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις είναι:
- Νέο Πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου ΙΙ»: Με προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, το νέο πρόγραμμα παρέχει ευνοϊκά δάνεια για την αγορά πρώτης κατοικίας σε ευρύτερο ηλικιακό και εισοδηματικό φάσμα. Το επιτόκιο θα είναι μειωμένο κατά 50%, ενώ το ποσό που χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ θα είναι άτοκο. Το πρόγραμμα καλύπτει φυσικά πρόσωπα και ζευγάρια ηλικίας 25-50 ετών με εισοδήματα από 10.000 έως 28.000 ευρώ.
- Πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου»: Δίνεται η δυνατότητα ενεργειακής αναβάθμισης παλαιών κατοικιών με άτοκα δάνεια έως 25.000 ευρώ. Στόχος είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών με προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ.
- Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για Μακροχρόνιες Μισθώσεις: Παράταση απαλλαγής από τον φόρο για ενοικιάσεις ακινήτων με έκταση έως 120 τ.μ. που θα εκμισθωθούν για τουλάχιστον τρία χρόνια.
- Απαγόρευση Νέας Βραχυχρόνιας Μίσθωσης στο Κέντρο της Αθήνας: Από το 2025, διαμερίσματα σε συγκεκριμένα δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας δεν θα μπορούν να εκμισθώνονται βραχυχρόνια, προκειμένου να περιοριστεί η έλλειψη κατοικιών για μόνιμους κατοίκους.
- Αύξηση του Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση για Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Το τέλος για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα αυξηθεί κατά τους καλοκαιρινούς και χειμερινούς μήνες, με σκοπό την ενίσχυση των δράσεων για την κλιματική προστασία.
- Διπλασιασμός Επιδότησης στο Πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»: Το ποσό της επιδότησης θα αυξηθεί από 4.000 ευρώ σε 8.000 ευρώ, ενισχύοντας την υποστήριξη των ιδιοκτητών που ανακαινίζουν και νοικιάζουν κατοικίες για μακροχρόνια μίσθωση.
- Παράταση Αναστολής ΦΠΑ στις Νέες Οικοδομές: Η αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές θα συνεχιστεί για ακόμα ένα έτος, με στόχο την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών στην αγορά.
- Αξιοποίηση Δημόσιων Ακινήτων: Μέσω του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή», το Δημόσιο θα εκμεταλλεύεται τα ακίνητά του, παρέχοντας παράλληλα δυνατότητα στέγασης σε οικονομικά αδύναμους πολίτες.
- Αύξηση Επιδομάτων Στέγασης: Το επίδομα στέγασης θα αυξηθεί, με ποσά που θα φτάνουν τα 125 ευρώ, ενώ εισάγονται νέα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια.
Με αυτές τις παρεμβάσεις, η κυβέρνηση ευελπιστεί να καλύψει τις ανάγκες της κοινωνίας για στέγαση, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών, να ενισχύσει την αγορά ακινήτων και να προάγει τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω ενεργειακής αναβάθμισης και κοινωνικής υποστήριξης.
