Τα τελευταία χρόνια, οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα αυξάνονται ραγδαία, προκαλώντας πίεση στα νοικοκυριά. Σε συνδυασμό με τη γενικότερη ακρίβεια που επικρατεί στην αγορά, δημιουργείται ένα ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010.
Αυτό εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι η Ελλάδα βίωσε τρία μνημόνια, γεγονός που επηρέασε δραματικά την πορεία των τιμών στα ακίνητα αλλά και τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Σύμφωνα με αναλυτές, οι τιμές των ενοικίων στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, αν και όχι με την ίδια ένταση που παρατηρείται σε άλλες χώρες. Αντίθετα, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, οι τιμές έχουν αρχίσει να σταθεροποιούνται ή ακόμα και να μειώνονται.
Από το 2010 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2024, καταγράφεται μια έντονη αύξηση στις τιμές των κατοικιών σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν περισσότερο από τα ενοίκια σε 20 χώρες της Ένωσης. Οι πιο έντονες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Εσθονία (+232%) και στην Ουγγαρία (+218%). Σημαντικές αυξήσεις καταγράφηκαν επίσης στη Λιθουανία (+178%), τη Λετονία (+146%), την Τσεχία (+131%), την Αυστρία (+111%), την Πορτογαλία (+106%), το Λουξεμβούργο (+103%) και τη Βουλγαρία (+102%).
Αυτό το κύμα αυξήσεων αντανακλά σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές σε αυτές τις χώρες, όπως η αυξημένη ζήτηση για στέγαση, οι ξένες επενδύσεις και η γενικότερη ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων. Σε χώρες όπως η Εσθονία και η Ουγγαρία, οι αυξήσεις αντικατοπτρίζουν επίσης αναδιαρθρώσεις που προέκυψαν μετά την οικονομική κρίση του 2008-2010.
Αντίθετα, στην Κύπρο οι τιμές παρέμειναν σταθερές, ενώ στην Ιταλία καταγράφηκε μείωση κατά 5%, κάτι που δείχνει πιο συγκρατημένες τάσεις στην αγορά ακινήτων αυτών των χωρών.
Ενοίκια: Μείωση μόνο στην Ελλάδα
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, σε μια εποχή που οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα αποτελεί την εξαίρεση. Από το 2010 έως το 2024, τα ενοίκια αυξήθηκαν σε 26 από τις 27 χώρες της ΕΕ, με την Εσθονία να καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση (+203%), ακολουθούμενη από τη Λιθουανία (+178%), την Ιρλανδία (+106%) και την Ουγγαρία (+104%).
Στην Ελλάδα, ωστόσο, παρατηρείται μια αντίστροφη πορεία, με τα ενοίκια να έχουν μειωθεί κατά 18%. Αυτή η μείωση αποδίδεται κυρίως στην παρατεταμένη οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα τη δεκαετία του 2010, στην πτώση της αγοραστικής δύναμης και στη μείωση της ζήτησης για κατοικία. Παρά την πρόσφατη ανάκαμψη στην αγορά, τα ενοίκια στην Ελλάδα παραμένουν χαμηλότερα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τιμές κατοικιών το δεύτερο τρίμηνο του 2024
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 1,3% στην Ευρωζώνη και κατά 2,9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Η άνοδος αυτή υποδηλώνει τη συνεχιζόμενη ζήτηση για κατοικίες σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ παράγοντες όπως ο πληθωρισμός και η οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Αν και οι ρυθμοί αύξησης διαφέρουν μεταξύ των κρατών-μελών, η γενική εικόνα δείχνει μια σταθερή ανοδική πορεία στην αγορά ακινήτων.
Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 1,8% στη ζώνη του ευρώ και κατά 1,9% στην ΕΕ. Η αυξανόμενη ζήτηση, ειδικά από ξένους επενδυτές και στον τουριστικό τομέα, συνέβαλε σε αυτήν την ανάκαμψη, ιδιαίτερα στις πιο ελκυστικές περιοχές.
Ετήσιες μεταβολές στις τιμές των κατοικιών
Μεταξύ των κρατών-μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, έξι χώρες κατέγραψαν ετήσια μείωση στις τιμές των κατοικιών το δεύτερο τρίμηνο του 2024, ενώ είκοσι χώρες παρουσίασαν ετήσια αύξηση. Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (-8,3%), τη Φινλανδία (-4,8%) και τη Γαλλία (-4,6%), λόγω οικονομικών πιέσεων και κορεσμού της αγοράς. Αντίθετα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στην Πολωνία (+17,7%), τη Βουλγαρία (+15,1%), τη Λιθουανία (+10,4%) και την Κροατία (+10,0%), γεγονός που αποδίδεται στην αυξημένη ζήτηση και στην περιορισμένη προσφορά νέων κατοικιών.
Για την Ελλάδα, δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο του 2024, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για πιο ολοκληρωμένη καταγραφή και ανάλυση της αγοράς ακινήτων στη χώρα μας.
Τριμηνιαία μεταβολή
Σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των κατοικιών μειώθηκαν σε δύο κράτη-μέλη (Γαλλία και Βέλγιο, -0,2%) και παρέμειναν σταθερές στην Ουγγαρία. Ωστόσο, οι τιμές αυξήθηκαν σε 23 κράτη-μέλη. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Κροατία (+4,3%), την Πορτογαλία (+3,9%) και την Ισπανία (+3,6%). Οι χώρες αυτές συνεχίζουν να παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση για αγορά κατοικιών, κυρίως λόγω της οικονομικής ανάκαμψης και της έντονης δραστηριότητας ξένων επενδυτών, ιδιαίτερα στον τουριστικό τομέα.
