Η σημαντική αύξηση των επιτοκίων τα τελευταία δύο χρόνια είχε ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, την απροθυμία των υποψηφίων αγοραστών ακινήτων να προχωρήσουν στην τελική κίνηση, κάτι που φρέναρε τη χορήγηση στεγαστικών δανείων σε μια περίοδο που για την Ελλάδα ο τραπεζικός τομέας έχει ξεκινήσει να επιστρέφει στην κανονικότητα έπειτα από μία μακρά περίοδο πίεσης. Αυτή η κατάσταση οδηγεί στο ενδεχόμενο χαλάρωσης των όρων χορήγησης δανείων, καθιστώντας τα πιο ελκυστικά για τους καταναλωτές, χωρίς να αυξάνουν το ρίσκο για τις τράπεζες.
Υπό αυτήν τη νέα συνθήκη, οι τράπεζες παρουσιάζουν μια γενιά στεγαστικών δανείων που επιτρέπει χρηματοδότηση για αγορά κατοικίας έως και 90%.
Βασική επιδίωξη είναι να ζεσταθεί ξανά η αγορά των στεγαστικών δανείων και να μεγαλώσει ο ανταγωνισμός. Πρόσφατα, η Eurobank ανακοίνωσε μια γρήγορη διαδικασία για την εκταμίευση στεγαστικού δανείου, κίνηση που απαντά και στις πολλές αιτίες που δέχονται οι τράπεζες περί γραφειοκρατίας και πολύπλοκων, χρονοβόρων και επίπονων διαδικασιών. Η Alpha Bank ανακοίνωσε ένα νέο στεγαστικό δάνειο, το οποίο χρηματοδοτεί έως το 90% της αξίας του ακινήτου ανεξάρτητα από την ενεργειακή του κλάση.
Την αρχή έκανε η Εθνική Τράπεζα, που ανακοίνωσε τη διάθεση ενός στεγαστικού δανείου με χρηματοδότηση έως 90% της αξίας του ακινήτου για κατοικίες υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Όπως είναι φυσικό, στη νέα αυτή αγορά, που πάει να δημιουργηθεί, θα συμμετάσχει και η Τράπεζα Πειραιώς και τις επόμενες ημέρες θα παρουσιάσει στην αγορά ένα νέο στεγαστικό δάνειο με ευέλικτους όρους.
Τα προηγούμενα χρόνια, οι τράπεζες ακολούθησαν μια εξαιρετικά συντηρητική πολιτική πιστοδοτήσεων, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις εκταμιεύσεις νέων στεγαστικών δανείων. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), τα στεγαστικά δάνεια που έχουν χορηγήσει οι εμπορικές τράπεζες αντιστοιχούν στο 61,6% της αξίας των κατοικιών, ενώ στο 27,2% των εκταμιεύσεων ο δείκτης ήταν μικρότερος ή ίσος με 50%, δηλαδή οι τράπεζες χρηματοδοτούν λιγότερο από το ήμισυ της αξίας ενός ακινήτου. Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες εξυπηρέτησης των δανείων σε ετήσια βάση, αυτές ήταν μόλις 24,2% του εισοδήματος του δανειολήπτη. Με λίγα λόγια, στεγαστικά δάνεια χορηγούνται μόνο σε υψηλού εισοδηματικού προφίλ δανειολήπτες.
Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την πενταετία 2019 – 2023, που οι χρηματοδοτήσεις έχουν επανέλθει σε θετικό έδαφος, οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε καθαρές χρηματοδοτήσεις προς επιχειρήσεις ύψους 24,57 δισ. ευρώ, ενώ στο ίδιο διάστημα οι καθαρές ροές νέων στεγαστικών δανείων έχουν αρνητικό πρόσημο και διαμορφώνονται σε 6,8 δισ. ευρώ.
Τα ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια που εφάρμοζαν οι τράπεζες προκάλεσαν την αντίδραση της ΤτΕ και σε πρόσφατη παρέμβασή της έθεσε όρια για τις χρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων, τα οποία είναι σχεδόν 50% υψηλότερα από αυτά που εφάρμοζαν οι τράπεζες.
Τέλος, να σημειωθεί ότι πρόσφατα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε ανακοινώσει πως η κυβέρνηση σχεδιάζει ακόμα ένα στεγαστικό πρόγραμμα, που θα απευθύνεται σε άτομα ηλικίας έως 50 ετών και πρόκειται να έχει προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση μέρους του προγράμματος από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσω ανακατεύθυνσης κονδυλίων για άλλη χρήση.
