ΙΟΒΕ: Βελτίωση του οικονομικού κλίματος, με μικρή υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης

Βελτιώθηκε τον Μάιο το οικονομικό κλίμα, με τον σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις 111 μονάδες από 108,8 μονάδες τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ.

Η βελτίωση, όπως επισημαίνεται, προέρχεται από τους επιχειρηματικούς τομείς, ενώ ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχωρεί. Έτσι, σε τομεακό επίπεδο σημειώνεται σημαντική βελτίωση κυρίως στις Κατασκευές και στο Λιανικό Εμπόριο και ηπιότερη στη Βιομηχανία ενώ στις Υπηρεσίες σημειώνεται επιδείνωση, με εξαίρεση τον τομέα του Τουρισμού όπου οι προσδοκίες είναι πολύ αισιόδοξες.

Τα έως τώρα στοιχεία και οι λοιπές ενδείξεις για τον εισερχόμενο τουρισμό είναι ιδιαίτερα θετικά, εξέλιξη που αναμένεται ότι θα συνεισφέρει με αισιόδοξες προοπτικές όχι μόνο στους πιο στενούς τουριστικούς κλάδους αλλά και σε όσους συσχετίζονται με αυτούς ευρύτερα στην οικονομία.

Η μικρή επιβράδυνση στους ρυθμούς μεγέθυνσης της οικονομίας και η «ακρίβεια» που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος των νοικοκυριών για καταναλωτικά αγαθά και δαπάνες στέγασης, μέσα σε ένα ευμετάβλητο ευρωπαϊκό περιβάλλον και με ανοικτές συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, δεν έχει οδηγήσει σε επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, το οποίο κινείται γενικά θετικά ιδίως ως προς τις επιχειρηματικές προσδοκίες.

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν το οικονομικό κλίμα, ιδίως εάν συνολικά στο ευρωπαϊκό επίπεδο διαφανεί δυσχέρεια συντονισμένης αντιμετώπισης των προκλήσεων που συσσωρεύονται για την ευρωπαϊκή οικονομία και ενταθούν τα ερωτήματα για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της.

Αναλυτικότερα:

• στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε ήπια, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα εξασθένισαν ελαφρά ενώ οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν.
• στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν ήπια.
• στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται ελαφρά και τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων να ενισχύονται ήπια.
• στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν ελαφρά, ενώ παράλληλα ενισχύονται οριακά οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης να εξασθενούν σημαντικά.
• στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύθηκαν, ενώ παρέμειναν σταθερές οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση. Αντίθετα, βελτιώθηκαν ήπια οι προβλέψεις για μείζονες αγορές ενώ ενισχύθηκε αισθητά η πρόθεση για αποταμίευση.

Βιομηχανία

Μικρή ενίσχυση προσδοκιών λόγω ήπιας βελτίωσης των προβλέψεων των παραγγελιών και της ζήτησης και αποκλιμάκωσης των αποθεμάτων. Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία ενισχύθηκε ελαφρά τον Μάιο, στις 109,2 μονάδες, από 108,7 μονάδες τον Απρίλιο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση περιορίστηκε, ενώ το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες εξασθένισε ελαφρά, όπως και το ύψος των αποθεμάτων. Αναλυτικά:

α) Το αρνητικό επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, υποχώρησε ήπια στις -8 (από – 11) μονάδες τον Μάιο με το 23% των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 15% (από 12%) να αναφέρει το αντίθετο.

β) Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο υποχώρησε (+32 μονάδες από +38 μονάδες), όμως το 40% (από 46%) των επιχειρήσεων προβλέπει αύξηση της παραγωγής του το επόμενο τρίμηνο και μόλις 8% μείωσή της.

γ) Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το σχετικό ισοζύγιο εξασθενεί ελαφρά (+8 από +11 μονάδες), με το 1/5 σχεδόν των επιχειρήσεων να αναφέρει διογκωμένα αποθέματα.

δ) Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφηκαν μικτές τάσεις: οι προβλέψεις για τις εξαγωγές τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν έντονα στις +2 (από +22) μονάδες, ενώ αντίθετα οι έντονα αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού περιορίστηκαν σημαντικά (-12 από -20 μονάδες).

ε) Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση περιορίστηκε στις +1 από τις +6 μονάδες τον Απρίλιο, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης να εξασθενεί στο 14% (από 16%), και το 14% (από 10%) να αναμένει μείωσή της.

στ) Το ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών ενισχύθηκε ελαφρά, με το 17% από 11% τον προηγούμενο μήνα, να αναμένει αύξησή τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αβεβαιότητα για το οικονομικό περιβάλλον υποχωρεί ελαφρά, καθώς στην ερώτηση που αφορά στην ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της επιχείρησης, τον Μάιο το 42% των επιχειρήσεων θεώρησαν ότι αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, έναντι 45% τον Απρίλιο.

Σε επίπεδο βασικών τομέων, ο δείκτης προσδοκιών στα Καταναλωτικά αγαθά ενισχύθηκε ελαφρά στις 112,6 μονάδες (από 108,5 μον.). Σημειώθηκε μικρή υποχώρηση στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες, ενώ αντίθετα οι ήπια αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες στράφηκαν θετικές και τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν. Στα Κεφαλαιουχικά αγαθά ο δείκτης υποχώρησε αισθητά στις 116,8 μονάδες, από 119,6 τον προηγούμενο μήνα. Η υποχώρηση του δείκτη οφείλεται στις έντονα πτωτικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες με τα αποθέματα να αποκλιμακώνονται οριακά και τις παραγγελίες να βελτιώνονται ήπια. Μικρή υποχώρηση παρουσίασε ο δείκτης στα Ενδιάμεσα αγαθά, στις 104,4 (από 106,0) μονάδες, με τις αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση να διατηρούνται αμετάβλητες, την παραγωγή τους προσεχείς μήνες να εξασθενεί οριακά και τα αποθέματα να διατηρούνται στα ίδια επίπεδα.

Κατασκευές

Αισθητή βελτίωση των προσδοκιών στις Κατασκευές, λόγω όμως των Ιδιωτικών
έργων. Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Μάιο, στις 148,1 μονάδες (από 137,6 μον. τον Απρίλιο), σε επίπεδο ωστόσο χαμηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (156,6 μονάδες). Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της έντονης βελτίωσης των προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές, με τα Δημόσια έργα να εξασθενούν ήπια.

Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν. Αναλυτικά, ο αρνητικός δείκτης στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε στις -18 από -29 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, με μόλις το 11% των επιχειρήσεων να διατυπώνει αισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο.

Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις +28 (από +23) μονάδες, με το 33% (από 27%) των ερωτηθέντων να προβλέπει αύξηση των θέσεων εργασίας στον τομέα και ένα 6% να εκτιμά μείωσή τους. Στα υπόλοιπα στοιχεία, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών ενισχύονται σημαντικά και διαμορφώνονται στις +21 (από -10) μονάδες, ενώ παράλληλα στο πεδίο των τιμών, οι πληθωριστικές προσδοκίες εντείνονται (+21 από +6 μον. ο δείκτης). Τέλος, το 15% των επιχειρήσεων αναφέρει απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία. Οι περισσότερες επιχειρήσεις (31%) επισημαίνουν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία τους, ένα 11% την ανεπαρκή χρηματοδότηση, αλλά και ένα 17% τη χαμηλή ζήτηση.

Οριακή βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος σε ΕΕ και Ευρωζώνη

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Μάιο ενισχύθηκε οριακά τόσο στην ΕΕ, όσο και στην Ευρωζώνη. Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα της ενίσχυσης των προσδοκιών σε Υπηρεσίες και Καταναλωτές με εκείνες σε Κατασκευές και Λιανικό εμπόριο να υποχωρούν, ενώ οι προσδοκίες στη Βιομηχανία διατηρήθηκαν αμετάβλητες.

Πιο συγκεκριμένα, στη Βιομηχανία ο δείκτης μεταβλήθηκε οριακά τον Μάιο (-0,1), με τις εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση να ενισχύονται σημαντικά και τις προσδοκίες για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες να αντισταθμίζουν την αύξηση αυτή, ενώ παράλληλα τα αποθέματα διατηρούνται αμετάβλητα.

Στις Υπηρεσίες οι προσδοκίες βελτιώθηκαν (+0,7), ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης των εκτιμήσεων για την τρέχουσα και μελλοντική ζήτηση, καθώς οι εκτιμήσεις της τρέχουσας κατάστασης παρέμειναν σταθερές. Το Λιανικό εμπόριο εξασθένισε (-0,9), ως επακόλουθο των απαισιόδοξων εκτιμήσεων της τρέχουσας κατάστασης σε αντιστάθμισμα των αισιόδοξων προσδοκιών για την μελλοντική κατάσταση, καθώς τα αποθέματα παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα.

Στις Κατασκευές, ο αντίστοιχος δείκτης μετά από τρεις μήνες σταθερότητας, εξασθένισε αισθητά τον Μάιο, ως αποτέλεσμα της σημαντικής υποχώρησης των προσδοκιών του επιπέδου παραγγελιών, με τις προβλέψεις για την απασχόληση να διατηρούνται στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα. Τέλος όσον αφορά την καταναλωτική εμπιστοσύνη, αυτή ενισχύθηκε ελαφρά (+0,5) με τις εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την τρέχουσα και την μελλοντική τους κατάσταση να διατηρούνται αμετάβλητες, ενώ οι προθέσεις τους για μείζονες αγορές ενισχύονται ελαφρά και ακόμη περισσότερο οι εκτιμήσεις τους για την γενικότερη κατάσταση της χώρας. Σε ότι αφορά τις τάσεις στις έξι μεγαλύτερες οικονομίες, ο δείκτης ενισχύθηκε αισθητά στην Γαλλία (+1,5) και στην Ολλανδία (+1,1), ηπιότερα στην Γερμανία και στην Ιταλία (+0,8), ενώ υποχώρησε σημαντικά στην Ισπανία (- 3,2) και την Πολωνία (-1,5).