Η πρόκληση που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό σύστημα είναι σημαντική και πολυπλοκότερη από ποτέ, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Οι δύο βασικές αιτίες που δημιουργούν αυτήν την κρίση είναι η συνεχής γήρανση του πληθυσμού και η μείωση του αριθμού των εργαζομένων.

Η νέα αυτή πραγματικότητα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με νέες παρεμβάσεις οι οποίες δεν θα είναι ανώδυνες, αφού σύμφωνα με εκθέσεις από διάφορους οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η κατάσταση αυτή προβλέπεται να επιδεινωθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια και ως εκ τούτου η αδράνεια δεν αποτελεί «φάρμακο» για την επίλυση του προβλήματος.

Η συνεχιζόμενη αύξηση του μέσου όρου ηλικίας του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο έχει σοβαρές συνέπειες στη βιωσιμότητα του συστήματος ασφάλισης. Με τη γήρανση του πληθυσμού, αυξάνεται το ποσοστό των συνταξιούχων, ενώ παράλληλα μειώνεται ο αριθμός των εργαζομένων, δημιουργώντας οικονομικές πιέσεις στο σύστημα ασφάλισης.

Η απάντηση σε αυτήν την κρίση απαιτεί νέες παρεμβάσεις και στρατηγικές, όπως τουλάχιστον αναφέρεται σε εκθέσεις και μελέτες από ειδικούς και οργανισμούς. Σύμφωνα με αυτές, πρέπει να εξεταστεί η χρηματοδότηση του συστήματος με πρόσθετους πόρους, είτε μέσω της αύξησης των εισφορών από εργαζομένους και εργοδότες είτε με άλλους μηχανισμούς χρηματοδότησης.

Τα νέα μέτρα στο τραπέζι και ο μεγάλος κίνδυνος

Η εναλλακτική λύση είναι να ληφθούν μέτρα σοκ, όπως η αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης, η μείωση των συντάξεων και η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.

Αν και αυτά τα μέτρα είναι δύσκολα και πολλές φορές επώδυνα για τους πολίτες, είναι αναγκαία για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, όπως τουλάχιστον αναφέρεται στις σχετικές αναφορές.

Ο μεγάλος κίνδυνος είναι, όπως τουλάχιστον σημειώνεται, εάν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, το σύστημα να κινδυνεύσει με κατάρρευση, κάτι που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική σταθερότητα και την προστασία των πολιτών.

Το καθήκον της κυβέρνησης και των αρμόδιων φορέων, όπως σημειώνεται, είναι να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης και την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας. Μόνον έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η παροχή δίκαιων συντάξεων και ασφαλιστικών παροχών στους πολίτες και να προστατευθεί η κοινωνική ευημερία.

Σε δύο άξονες οι παρεμβάσεις

Κοινή συνισταμένη των προτάσεων που γίνονται από τους ειδικούς ώστε να αντιμετωπιστεί το θέμα αυτής της νέας κρίσης που βρίσκεται προ των πυλών, είναι οι παρεμβάσεις σε δύο άξονες.

Η πρώτη επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση του συστήματος με πρόσθετους πόρους ύψους 0,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω επιπλέον εισφορών από τους εργαζόμενους και τους εργοδότες ή με άλλους μηχανισμούς χρηματοδότησης.

Η δεύτερη λύση, μάλλον είναι απευκταία, αφού περιλαμβάνει τα μέτρα σοκ, τα οποία μπορεί να είναι πιο ακραία αλλά κρίνονται απολύτως απαραίτητα προκειμένου να έλθει εξισορρόπηση του συστήματος σε βάθος χρόνου.

Η αναλογία μεταξύ συνταξιούχων και εργαζομένων είναι μια από τις βασικές παραμέτρους που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Με τη συνεχή γήρανση του πληθυσμού, η αυξημένη αναλογία συνταξιούχων σε σχέση με τους εργαζόμενους αποτελεί πρόκληση για τη χρηματοδότηση των συντάξεων και των ασφαλιστικών παροχών.

Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα. Η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να επιδείξουν πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος στο μέλλον. Μόνον έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η παροχή δίκαιων συντάξεων και ασφαλιστικών παροχών στους πολίτες και να προστατευθεί η κοινωνική συνοχή και σταθερότητα.