Συντελεστές ΦΠΑ: Σε  ποια αγαθά και υπηρεσίες παραμένουν χαμηλοί – Πού αυξάνονται

Στη σκιά της ακρίβειας, η οποία επιμένει και ροκανίζει τα εισοδήματα των νοικοκυριών, η κυβέρνηση αποφάσισε,  να μονιμοποιήσει τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στις μεταφορές, το τουριστικό πακέτο τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, να παρατείνει για έξι μήνες το μειωμένο ΦΠΑ στον καφέ και τα κόμιστρα των ταξί αλλά και να επαναφέρει τα αναψυκτικά και υπόλοιπα μη αλκοολούχα ποτά στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%.  

Με τη μονιμοποίηση και την 6μηνη παράταση του ΦΠΑ για συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες οι καταναλωτές θα κερδίσουν το επόμενο έτος 382 εκατ. ευρώ ενώ με την επαναφορά των μη αλκοολούχων ποτών στο ΦΠΑ 24% το δημόσιο θα έχει όφελος 37 εκατ. ευρώ. Πάντως η «μετακόμιση» των αναψυκτικών στο ΦΠΑ 24% έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους  εκπροσώπους της εστίασης οι οποίοι διαμηνύουν πως δεν αντέχουν να απορροφήσουν άλλες αυξήσεις και κάνουν λόγο για αιφνιδιασμό της αγοράς.

Υπενθυμίζεται ότι η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες  έγιναν την περίοδο της πανδημίας πριν ακόμη ξεκινήσει ο εφιάλτης του πληθωρισμού. Από την 1^η Ιανουαρίου 2024, εάν δεν αλλάξει κάτι,  ένα αναψυκτικό που σήμερα με το μειωμένο ΦΠΑ κοστίζει 1,13 ευρώ, θα έχει νέα τιμή 1,24 ευρώ.  Η αύξηση αφορά τα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπύρες χωρίς αλκοόλ, συσκευασμένοι χύμοι κα.) και όχι αυτά που πωλούνται σε σούπερ μάρκετ, καταστήματα τροφίμων, περίπτερα κ.α.

Τι ισχύει για τα αναψυκτικά

Όπως προκύπτει από εγκύκλιο της ΑΑΔΕ  η αύξηση του ΦΠΑ στα αναψυκτικά αφορά:

1. Νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μεταλλικά και τα αεριούχα νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:

α) Τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα (τα προϊόντα αυτά, όταν παρουσιάζονται χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ούτε είναι αρωματισμένα κατατάσσονται στην κλάση 2201, οπότε έχουν ΦΠΑ 13% ούτως ή άλλως).

β) Ποτά όπως λεμονάδα, πορτοκαλάδα, λεμονίτα, βυσσινάδα, ποτά τύπου κόλα, γκαζόζα, ice-tea κ.λπ. Τα προϊόντα αυτά αποτελούνται από συνηθισμένο πόσιμο νερό, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών, αρωματισμένα με χυμούς φρούτων ή αποστάγματα ή σύνθετα εκχυλίσματα, στα οποία προστίθενται μερικές φορές κιτρικό οξύ ή τρυγικό οξύ. Συχνά έχουν προσθήκη αέριου διοξειδίου του άνθρακα και γενικά παρουσιάζονται σε φιάλες ή άλλα αεροστεγή δοχεία. Τα συγκεκριμένα ποτά μπορεί να περιέχουν αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, σταθεροποιητές ή κινίνη.

2. Μπύρα χωρίς αλκοόλη. Διευκρινίζεται ότι στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται μόνο τα προϊόντα χωρίς προσθήκη αλκοόλης σε οποιοδήποτε αναλογία. Συνεπώς, εάν ποτό με την ονομασία μπύρα έχει προέλθει από διαδικασία στην οποία απόκτησε αλκοολικό τίτλο με βαθμό μεγαλύτερο του μηδενός και, σύμφωνα με τα ανωτέρω κατατάσσεται στην ΔΚ ΕΧ 2202, τότε ο συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόζεται είναι 24%

3.  Άλλα μη αλκοολούχα ποτά, με εξαίρεση τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς φρούτων ή λαχανικών .

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:

α) Ο καφές έτοιμος προς πόση (π.χ. ελληνικός, φραπέ κ.λπ.), το τσάι έτοιμο προς πόση, άλλα αφεψήματα έτοιμα προς πόση (π.χ. χαμομήλι, μέντα, φασκόμηλο κ.λπ.), τα ποτά με βάση τη σόγια που χρησιμοποιούνται κυρίως ως υποκατάστατα του γάλακτος, άλλα υποκατάστατα του γάλακτος (π.χ. «γάλα» αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας, βρώμης, κάσιους κ.λπ.), οι φρουτοχυμοί και το νέκταρ χυμών (που διαφοροποιούνται από τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς της κλάσης 2009 λόγω, κυρίως, της προσθήκης νερού) κ.λπ.

β) Ορισμένα άλλα ποτά έτοιμα για κατανάλωση, όπως αυτά με βάση το γάλα και το κακάο (π.χ. σοκολατούχο γάλα).

γ) Τα τονωτικά παρασκευάσματα που μπορούν να καταναλωθούν απευθείας ως ποτά, έστω και αν λαμβάνονται σε μικρές ποσότητες (κυρίως με κουταλιές). Τα εν λόγω μη αλκοολούχα ποτά, που συχνά αναφέρονται ως συμπληρώματα διατροφής, είναι δυνατόν να παρασκευάζονται με βάση εκχυλίσματα φυτών (περιλαμβανομένων των βοτάνων) και να περιέχουν πρόσθετες βιταμίνες ή/και μέταλλα. Κατά κανόνα, τα εν λόγω παρασκευάσματα συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής κατάστασης του οργανισμού και της υγείας. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα ισοτονικά πόσιμα παρασκευάσματα και τα ενεργειακά ποτά (π.χ. για τους αθλητές).

Τα μη αλκοολούχα τονωτικά παρασκευάσματα που πρέπει να διαλυθούν προτού να καταναλωθούν ως ποτά δεν περιλαμβάνονται στο παρόν κεφάλαιο και υπάγονται γενικά στην κλάση 2106 του Δασμολογίου.

δ) Το υγρό προϊόν που ονομάζεται στο εμπόριο «filled milk», εφόσον πρόκειται για ποτό έτοιμο για κατανάλωση. Βάση για την παρασκευή του εν λόγω προϊόντος (filled milk) είναι το αποκορυφωμένο γάλα ή η σκόνη αποκορυφωμένου γάλακτος στα οποία προστίθενται εξευγενισμένα φυτικά λίπη ή έλαια σε ποσότητα σχεδόν ίση προς την ποσότητα του φυσικού λίπους που έχει αφαιρεθεί από το αρχικό πλήρες γάλα.

ε) Πόσιμοι ηλεκτρολύτες, π.χ. υδατικό διάλυμα ηλεκτρολύτη, που διατίθεται για τη λιανική πώληση και περιέχει δεξτρόζη, φρουκτόζη, γεύσεις φρούτων, κιτρικό κάλιο, χλωριούχο νάτριο, χρωστική ουσία και νερό. Προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε δόσεις, χωρίς περαιτέρω προετοιμασία ή αραίωση, για τα μωρά και τα παιδιά, με σκοπό την αποκατάσταση υγρών και μετάλλων που χάθηκαν κατά τη διάρροια ή τον εμετό.

στ) Ασπράδι αυγών που διατίθεται σε συσκευασίες λιανικής πώλησης, άμεσο προς πόση ως έχει.

Πού  μειώνεται ο ΦΠΑ

Μονιμοποιείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στις  μεταφορές, σε γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενων με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Οι εν λόγω κατηγορίες αφορούν στις αστικές, προαστιακές, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές, στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, σε γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και ζωολογικούς κήπους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενων με τη δημόσια υγεία, που περιλαμβάνουν μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας, φίλτρα και γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης καθώς και απινιδωτές.

Σε σερβιριζόμενο και take away καφέ, ροφήματα (σοκολάτα, κακάο) και αφεψήματα (τσάι, χαμομήλι, φασκόμηλο κλπ) καθώς και στα κόμιστρα των ταξί ο συντελεστής ΦΠΑ παραμένει στο 13% έως το τέλος Ιουνίου 2024 οδηγώντας σε απώλεια εσόδων 77 εκατ. ευρώ τα έσοδα του προϋπολογισμού και ισόποση ελάφρυνση των καταναλωτών.