Μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, μόλις 4 χιλιόμετρα έξω από το γραφικό λιμάνι του Πλωμαρίου της Μυτιλήνης, βρίσκεται ένα από τα παλαιότερα και ιστορικότερα αποστακτήρια ούζου στην Ελλάδα. Η ποτοποιία Πλωμαρίου Ισίδωρος Αρβανίτης Α.Ε. ιδρύθηκε το μακρινό 1894 και από τότε μέχρι και σήμερα αποστάζει αρωματικούς σπόρους και βότανα της Λέσβου, παράγοντας το γνωστό σε όλους μας ούζο Πλωμαρίου που συντροφεύει τις παρέες στα παραλιακά ταβερνάκια το καλοκαίρι αλλά και στα κουτούκια το χειμώνα.
Το Newsbeast είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί το αποστακτήριο, να γνωρίσει την ιστορία του και να παρακολουθήσει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας έως και την εμφιάλωσή του. Αν και μετρά πάνω από έναν αιώνα ζωής, η συνταγή παραμένει ίδια με την προσοχή να εστιάζεται στην άριστη ποιότητα των καρπών και των βοτάνων που εμπεριέχονται στο ούζο (είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο γλυκάνισος που χρησιμοποιείται, καλλιεργείται σε ιδιόκτητα κτήματα της αποσταγματοποιίας, στο Λισβόρι) καθώς και στη χρήση μικρών χειροποίητων χάλκινων άμβυκων (σ.σ. δοχείων απόσταξης).
«Από το 1894 έως και σήμερα το Ούζο Πλωμαρίου γεννιέται από 100% απόσταξη, η οποία πραγματοποιείται 2 φορές, παραδοσιακά σε μικρούς, χειροποίητους, χάλκινους άμβυκες που σφυρηλατούνται ακόμη και σήμερα από την ίδια οικογένεια χαλκουργών. Το Ούζο Πλωμαρίου μάλιστα αποτελεί Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αποκλειστικό πατενταρισμένο όνομα μάρκας κατηγορίας» όπως μας δηλώνουν οι ιθύνοντες.
Το γλυκόπιοτο Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου σφραγίζεται στη φημισμένη, κομψή συσκευασία με το χαρακτηριστικό φελλό και προσφέρει μια πολύτιμη ισορροπία γεύσης που επιτυγχάνουν τα πιο εκλεκτά ποτά με ονομασία προέλευσης.
Απόσταγμα από τον προπερασμένο αιώνα
Ήδη από τον 19ο αιώνα ξεκίνησε να παράγεται το εθνικό απόσταγμα από ελληνικές οικογένειες στο γραφικό Πλωμάρι που δεν θεωρείται τυχαία η πατρίδα του ούζου. Το νησί της Λέσβου έχει εύφορο έδαφος και εξαιρετικής ποιότητας βότανα, καρπούς και αρωματικά. Ο συνδυασμός όλων αυτών με τη γεωγραφική του θέση, ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία, επέτρεπαν στους ντόπιους παραγωγούς να φτιάχνουν ούζο εξαιρετικής ποιότητας με συστατικά τόσο από τη Λέσβο όσο και από ολόκληρο τον κόσμο.
Ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Πλωμαρίου ήταν πολυταξιδεμένοι κοσμοπολίτες ναυτικοί και έμποροι, ήταν μία εύπορη τάξη που ήξερε να απολαμβάνει τις χαρές της ζωής. Ο νησιώτικος χαρακτήρας τους έδεσε με το μυρωδάτο απόσταγμα που χάρη στα αρώματά του τους ταξίδευε νοητά, όταν δεν ταξίδευαν με τα καράβια τους. Σταδιακά, το ούζο, τους συντρόφευε και στα ταξίδια τους κι έτσι έγινε γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο και αναπτύχθηκε το εμπόριο και οι εξαγωγές του Ούζου.
Η επιμονή του Ισίδωρου Αρβανίτη
Η ιστορία του Ούζου Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου ξεκινά το 1894 με την περίφημη συνταγή του ιδρυτή του. Ο Αρβανίτης, ένας επίμονος και τελειομανής Πλωμαρίτης, είχε όραμα να δημιουργήσει το πιο αρωματικό και γευστικό ούζο στον κόσμο. Αποστάζοντας στις σωστές αναλογίες αρωματικούς σπόρους και βότανα της Λέσβου, μαζί με αρωματικά που αναζήτησε στην άλλη άκρη της γης, δημιούργησε το μοναδικό και περίφημο Ούζο Πλωμαρίου, που διατηρεί μέχρι και σήμερα αναλλοίωτη την ποιότητα και τη γεύση του. Μία γεύση που δένει με την παράδοση, με τον ήλιο της Ελλάδας, τη θάλασσα, ένα απόσταγμα καθαρό σαν το κύμα του Αιγαίου.
Χάρη σ’ αυτήν την πολύτιμη ισορροπία γεύσης, κάτι που κατορθώνουν τα πιο εκλεκτά ποτά με ονομασία προέλευσης, το Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου, κέρδισε την αγάπη και την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των Ελλήνων, αλλά έγινε και ξακουστό σε κάθε γωνιά της γης, κάνοντας το όραμά του πραγματικότητα.
Οι εκδοχές για την απεικόνιση του συμβόλου
Πολλοί έχουν αναρωτηθεί τι ακριβώς απεικονίζει το σχέδιο που αποτελεί το σύμβολο του Ούζου Πλωμαρίου. Ο κάθετος «τροχός» από το εσωτερικό του οποίου ξεπηδούν δύο φτερά. Μέσα στα χρόνια επιβιώσαν μόνο οι δύο επικρατέστερες…
Η πρώτη ιστορία λέει ότι ο Ισίδωρος Αρβανίτης σε ένα ταξίδι του στη Γαλλία μοιράστηκε το όραμα του με έναν φίλο του. Ο φίλος του, έβαλε μαζί του στοίχημα ένα χρυσό νόμισμα πως δεν θα τα καταφέρει. Ο Αρβανίτης πείσμωσε και αφού γύρισε στο νησί ξεκίνησε τις προσπάθειες για να πραγματοποιήσει το όνειρό του και τελικά τα κατάφερε δημιουργώντας το Ούζο Πλωμαρίου Ισίδωρου Αρβανίτη. Λέγεται, πως έστειλε την πρώτη φιάλη στον φίλο του στην Γαλλία. Εκείνος μόλις δοκίμασε το εκλεκτό ούζο, ενθουσιάστηκε από τη γεύση και το άρωμά του. Παραδέχθηκε την ήττα του και έστειλε στον Αρβανίτη το χρυσό νόμισμα του στοιχήματος.
Έτσι, ο Πλωμαρίτης αποφάσισε να αποτυπώσει το νόμισμα στην πρώτη του ετικέτα μαζί με τα φτερά του φύλακα – αγγέλου που απεικονίζονταν σε αυτό, ως σύμβολο της πρώτης «νίκης» του Ούζου Πλωμαρίου, αλλά και ως γούρι για το ταξίδι που ξεκινούσε.
Η δεύτερη ιστορία περιγράφει το όραμα του Ισίδωρου Αρβανίτη να φτιάξει στο Πλωμάρι ένα ξεχωριστό ούζο που θα γινόταν ξακουστό στα πέρατα της γης. Πέρασε πολλά χρόνια αναζήτησης και πειραματισμών ώσπου δημιούργησε την ιδανική συνταγή του ούζου.
Στην πρώτη ετικέτα τοποθέτησε ως σύμβολο έναν κάθετο τροχό που συμβόλιζε την αέναη εξέλιξη και τα δύο φτερά του θεού Ερμή, προστάτη του εμπορίου και ταξιδιού, ως ένδειξη καλής τύχης. Χρησιμοποιώντας αυτό το σύμβολο, ο Ισίδωρος Αρβανίτης θέλησε να δείξει ότι το Ούζο Πλωμάρι ήταν έτοιμο να ανοίξει τα φτερά του και να «ταξιδέψει» σε όλο τον κόσμο.
Ελληνική ποτοποιία 100%
Πάνω από έναν αιώνα μετά, τίποτα δεν αλλάζει. Η ποτοποιία, που είναι 100% ελληνική και ανήκει στην οικογένεια Καλογιάννη, συνεχίζει να παράγει το εκλεκτό Ούζο Πλωμαρίου χρησιμοποιώντας την ίδια, μυστική συνταγή με έμφαση στους εξαιρετικούς καρπούς και βότανα.
Βέβαια η αποσταγματοποιία δε θα μπορούσε να καταφέρει τίποτα χωρίς τους ανθρώπους της. Όλοι οι εργαζόμενοι της ποτοποιίας συνδέονται συναισθηματικά με τη δουλειά τους. Οι περισσότεροι εξάλλου έχουν μεγαλώσει στο Πλωμάρι και το ούζο είναι μέρος της καθημερινότητάς τους, των αναμνήσεών τους και των παραδόσεών τους.
«Το Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας των ανθρώπων του και ο καταναλωτής τελικά γεύεται ένα προϊόν που ουσιαστικά είμαστε «εμείς», η οικογένεια του Ούζου Πλωμαρίου που το έχουμε φτιάξει με αγάπη για να του το προσφέρουμε. Η παράδοση του ούζου, θα λέγαμε ότι ξεκινάει από την γη και τη φύση, εξελίσσεται με την τέχνη της απόσταξης και με κυρίαρχο συστατικό το μεράκι των ανθρώπων καταλήγει στα ποτήρια μας» όπως δηλώνουν από την επιχείρηση.
Ο γλυκάνισος και τα συστατικά της συνταγής
Η χαρακτηριστική γεύση και το ιδιαίτερο άρωμα του Ούζου Πλωμαρίου είναι το αποτέλεσμα της μοναδικής συνταγής που κληροδότησε ο Ισίδωρος Αρβανίτης. Μια συνταγή που περιέχει την ιδανική αναλογία συστατικών, όπως μαλακό νερό από τις πηγές του ποταμού Σεδούντα, που δίνει χαρακτήρα στο ούζο και πάνω από 15 βότανα, καρπούς και σπόρια από την Λέσβο και όλη την Ελλάδα, όπως μάραθο από την Εύβοια, μαστιχέλαιο από την Χίο, αλάτι από τις αλυκές της Καλλονής Λέσβου και φυσικά, γλυκάνισο Λισβορίου.
Ο γλυκάνισος που χρησιμοποιείται στη παραγωγή του Ούζου Πλωμαρίου είναι ανώτερης ποιότητας και καλλιεργείται στα ιδιόκτητα κτήματα της αποσταγματοποιίας, στο Λισβόρι της Λέσβου. Μάλιστα, ο γλυκάνισος Λισβορίου θεωρείται ο καλύτερος στον κόσμο λόγω του μικροκλίματος της περιοχής. Η γειτνίαση των κτημάτων με τον θαλάσσιο Κόλπο της Καλλονής προσφέρει την απαραίτητη δροσιά, ειδικά τις περιόδους των παρατεταμένων νοτιάδων του καλοκαιριού, αφού τα κτήματα «βρέχονται» στην κυριολεξία από τη θαλάσσια αύρα. Έτσι καλλιεργείται γλυκάνισος εξαιρετικής ποιότητας και πλούσιου αρώματος.
Ο γλυκάνισος είναι μονοετές, ποώδες φυτό και κάθε χρόνο ο καλύτερος σπόρος φυλάσσεται για την σπορά της επόμενης χρονιάς. Αφού κοπεί, αποξηραίνεται στο χωράφι και στη συνέχεια συλλέγεται, κοσκινίζεται και τοποθετείται σε ειδικά σακιά. Τα σακιά αποθηκεύονται με ιδιαίτερη προσοχή σε ειδικό χώρο, όπου η θερμοκρασία και η υγρασία ρυθμίζονται συνεχώς, 12 μήνες το χρόνο, 24 ώρες την ημέρα. Όλα αυτά διασφαλίζουν πάντα το άριστο αποτέλεσμα.
Η ιεροτελεστία της απόσταξης
Η απόσταξη του ούζου αποτελεί μια πραγματική ιεροτελεστία, καθώς σε μεγάλο βαθμό είναι αυτή που προσδίδει την ιδανική του γεύση. Το αποστακτήριο βρίσκεται στις παρυφές του Πλωμαρίου, μέσα σ’ έναν πανέμορφο ελαιώνα και αποτελείται από 18 μικρούς, χειροποίητους, χάλκινους άμβυκες που λειτουργούν κατά κάποιο τρόπο σα 18 ξεχωριστά, μικρά παραδοσιακά αποστακτήρια κάτω από την ίδια στέγη και συμβάλλουν στο να διατηρεί το ούζο τον αυθεντικό χαρακτήρα του.
Η αποσταγματοποιία προτιμά τον συγκεκριμένο τρόπο απόσταξης σε 18 μικρούς άμβυκες επειδή είναι κι αυτοί μέρος της συνταγής! Ο χαλκός από τον οποίο είναι φτιαγμένοι, αποτελεί ιδανικό μέσο για την ομαλή μετάδοση της θερμότητας και παίζει τον ρόλο του καταλύτη («μαλακώνει» το απόσταγμα) στις διαδικασίες εκχύλισης και απόσταξης των αρωμάτων. Επιπλέον, η χρονική διάρκεια της απόσταξης καθώς και οι αναλογίες της αυθεντικής συνταγής αφορούν συγκεκριμένες διαστάσεις άμβυκα με σκοπό ένα ποιοτικότερο απόσταγμα, ενώ η τυχόν αύξηση των αναλογιών δεν θα δώσει τα ίδια οργανοληπτικά αποτελέσματα.
Το Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου προέρχεται από απόσταξη που πραγματοποιείται 2 φορές με κάθε απόσταξη να διαρκεί 9 ολόκληρες ώρες γιατί, όπως χαρακτηριστικά λένε, όσο πιο αργά αποστάζεται ένα ούζο, τόσο καλύτερο γίνεται. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται υψηλής ποιότητας αποτέλεσμα, ιδανική αρωματική και γευστική ισορροπία καθώς και απαλή και εκλεπτυσμένη υφή. Η συνταγή της πρώτης απόσταξης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μαλακό νερό, απόσταγμα γεωργικής προέλευσης, σπόρους και βότανα.
Έπειτα, απομακρύνονται οι «κεφαλές» και οι «ουρές» – το αρχικό και το τελευταίο μέρος της απόσταξης– για να παραμείνει μόνο το κεντρικό μέρος, η «καρδιά», που αποτελεί το καλύτερο και το πιο εύγεστο μέρος του αποστάγματος. Η «καρδιά» αποστάζεται ξανά για δεύτερη φορά, με την προσθήκη διαφορετικών σπόρων και βοτάνων επιτυγχάνοντας έτσι τις ιδανικές συνθήκες εκχύλισης ώστε να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από κάθε διαφορετικό συστατικό. Και πάλι, στην δεύτερη απόσταξη απορρίπτονται οι «κεφαλές» και οι «ουρές» και φυλάσσεται το καλύτερο και το πιο εύγευστο μέρος του αποστάγματος, η «καρδιά» του Ούζου Πλωμαρίου.
Ο παραδοσιακός τρόπος απόσταξης σε μικρούς, χειροποίητους, χάλκινους άμβυκες σε συνδυασμό με τις εξαιρετικά αρωματικά σπόρια και βότανα προσφέρει αυτός ο τόπος και τη μοναδική συνταγή που δημιούργησε ο Ισίδωρος Αρβανίτης, δημιουργούν ένα απόσταγμα υψηλής ποιότητας και ασυναγώνιστης γεύσης. Η σπουδαία αυτή μυστική συνταγή, τηρείται ευλαβικά για πάνω από έναν αιώνα. Χωρίζεται σε 2 μέρη, αντίστοιχα των 2 αποστάξεων και το κάθε μέρος το γνωρίζει από μνήμης, μόνο ένα άτομο της αποσταγματοποιίας. Η συνταγή φυλάσσεται ολόκληρη στο χρηματοκιβώτιο του αποστακτηρίου.
Η εμφιάλωση
Η παραδοσιακή μέθοδος απόσταξης και παραγωγής συνδυάζεται με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας στην εμφιάλωση, τη συσκευασία και την αποθήκευση, που πραγματοποιούνται με τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό και τη μεγαλύτερη δυνατή αυτοματοποίηση έως την τελική μονάδα πώλησης. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η μέγιστη ασφάλεια και ποιότητα για τους καταναλωτές. Σε κάθε στάδιο της εμφιάλωσης το προσωπικό της ποτοποιίας ελέγχει τη σωστή εκτέλεση της διαδικασίας.
Έτσι, οι φιάλες ενώ είναι καινούργιες, καθαρές και προστατευμένες, πλένονται προτού χρησιμοποιηθούν για να εξασφαλιστεί η υγιεινή τους. Ταυτόχρονα, από τη στιγμή που εισέρχονται στη γραμμή παραγωγής μέχρι και να σφραγιστούν με το χαρακτηριστικό φέλλινο πώμα, παραμένουν προστατευμένες από το εξωτερικό περιβάλλον με ειδική βιτρίνα εξασφαλίζοντας έτσι τη μέγιστη δυνατή προστασία του αποστάγματος. Στη συνέχεια, αφού τοποθετηθεί το πώμα στο μπουκάλι, προστίθενται συρρικνώσεις που αγκαλιάζουν το καπάκι και σφραγίζουν το προϊόν.
Στο τελικό στάδιο τοποθετούνται οι ετικέτες και η διαδικασία ολοκληρώνεται με την τοποθέτηση των φιαλών στα κιβώτια, τα οποία κλείνουν και αποθηκεύονται. Ολόκληρη η διαδικασία εμφιάλωσης παρακολουθείται συνεχώς από εξειδικευμένο προσωπικό της αποσταγματοποιίας.
