Μια ομάδα επιστημόνων δημοσίευσαν εκπληκτικά πλάνα από χιμπατζήδες που χρησιμοποιούν έντομα για να περιποιηθούν πληγές στον εαυτό τους και στους άλλους. Το βίντεο καταγράφηκε από την Alessandra Mascaro, μια εθελόντρια στο Loango Chimpanzee Project στο τροπικό δάσος της Γκαμπόν, και σηματοδοτεί την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση αυτής της συμπεριφοράς.
Η Mascaro κατέγραψε το πλάνα ενώ ακολουθούσε έναν υπό εξαφάνιση θηλυκό χιμπατζή (Pan troglodytes troglodytes) που ονομαζόταν Suzee και τον γιο της, Sia. Αφού επιθεώρησε μια πληγή στο πόδι του Sia, η Suzee άρπαξε αμέσως ένα έντομο από την κάτω πλευρά ενός φύλλου. Στη συνέχεια, η μαμά χιμπατζής έβαλε για λίγο το έντομο στο στόμα της πριν εφαρμόσει το θρυμματισμένο ζωύφιο στην πληγή του παιδιού της.
Η Mascaro και οι συνάδελφοί της «συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαμε δει ποτέ μια τέτοια συμπεριφορά και ότι επίσης δεν είχε τεκμηριωθεί ποτέ πριν», είπε.
Σύντροφοι φροντίζουν τα τραυματισμένα ταίρια τους με αυτό τον τρόπο
Τους επόμενους 15 μήνες, οι ερευνητές τεκμηρίωσαν τη συμπεριφορά σε 22 χιμπατζήδες από την ομάδα περίπου 45 ατόμων. Οι παρατηρήσεις τους αποκάλυψαν 19 περιπτώσεις όπου οι χιμπατζήδες εφάρμοσαν έντομα στο σώμα τους και δύο περιπτώσεις όπου τραυματισμένοι χιμπατζήδες δέχτηκαν τις πρώτες βοήθειες τους συντρόφους τους.
«Ένας ενήλικος αρσενικός, ο Littlegrey, είχε μια βαθιά ανοιχτή πληγή στην κνήμη του και η Carol, μια ενήλικη θηλυκή, που τον περιποιούταν, ξαφνικά άπλωσε το χέρι της για να πιάσει ένα έντομο», είπε η Λάρα Σάουθουρ, μια εθελόντρια της Οζούγκα, σε δήλωσή της. «Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι το έδωσε στον Littlegrey, εκείνος το έβαλε στο τραύμα του και στη συνέχεια η Carol και δύο άλλοι ενήλικοι χιμπατζήδες άγγιξαν επίσης το τραύμα και κινούσαν το έντομο πάνω του. Οι τρεις άσχετοι χιμπατζήδες φάνηκαν να εκτελούν αυτές τις συμπεριφορές αποκλειστικά για όφελος του μέλους της ομάδας τους».
Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουν δει χιμπατζήδες να εφαρμόζουν έντομα τόσο στις πληγές τους όσο και στις πληγές άλλων στην κοινότητά τους. Ενώ τα ζώα έχουν παρατηρηθεί στο παρελθόν να κάνουν αυτοθεραπεία, αυτές οι περιπτώσεις αφορούσαν κυρίως το ζώο να καταναλώνει απλώς ευεργετικά φυτά ή έντομα, αντί να κάνει τοπική εφαρμογή σε μια πληγή.
Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη ποια έντομα αρπάζουν οι πίθηκοι, αλλά πιστεύουν ότι οι χιμπατζήδες μπορεί να χρησιμοποιούν κάποιο είδος φτερωτών εντόμων ως αντιβιοτικά, αντιικά ή ως μέσο για να καταπραΰνουν τον πόνο και να μειώνουν τη φλεγμονή. Οι πληγές στους χιμπατζήδες μπορεί μερικές φορές να έχουν πλάτος αρκετές ίντσες και συχνά προκαλούνται κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ ομάδων ή εντός της ίδιας της ομάδας.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι εφαρμόζοντας έντομα ο ένας στις πληγές του άλλου, οι χιμπατζήδες δείχνουν ότι η φιλοκοινωνική συμπεριφορά – ή το να ενεργούν προς το συμφέρον των άλλων αντί για τον εαυτό τους – δεν είναι απλώς ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό.
«Αυτό είναι, για μένα, ιδιαίτερα συγκλονιστικό γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι αμφιβάλλουν για τις προκοινωνικές ικανότητες σε άλλα ζώα», είπε στη δήλωση η Simone Pika, γνωστική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Osnabrück στη Γερμανία. «Ξαφνικά έχουμε ένα είδος όπου βλέπουμε πραγματικά άτομα να νοιάζονται για τους άλλους».
Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στις 7 Φεβρουαρίου στο περιοδικό Current Biology.
