Μια ομάδα αστρονόμων έχει ανακατασκευάσει την ιστορία του τοπικού μας σύμπαντος για να κατανοήσει την προέλευση των πλησιέστερων αστεριών. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, περιγράφουν μια άμορφη φυσαλίδα πλάτους 1.000 ετών φωτός που περικλείει τη Γη και που είναι υπεύθυνη για αυτά τα αστέρια.
Ονομάζεται «Τοπική Φούσκα» και οι ερευνητές πιστεύουν ότι σχηματίστηκε από μια σειρά μεγάλων εκρήξεων που εκτόξευσαν ενέργεια στο διάστημα τα τελευταία 14 εκατομμύρια χρόνια. Αυτές οι εκρήξεις ήταν σουπερνόβα — θεαματικές καταρρεύσεις αστεριών που μερικές φορές αφήνουν πίσω τους όμορφα νεφελώματα. Σε αυτή την περίπτωση, οι σουπερνόβα διαμόρφωσαν επίσης τη γαλαξιακή μας γειτονιά, 500 έτη φωτός προς οποιαδήποτε κατεύθυνση από τη Γη.
«Βρίσκουμε ότι όλα τα κοντινά, νεαρά αστέρια που σχηματίστηκαν όταν ισχυρές εκρήξεις σουπερνόβα προκάλεσαν ένα επεκτεινόμενο ωστικό κύμα, παρασύροντας διαστρικά σύννεφα αερίου και σκόνης σε ένα ψυχρό πυκνό κέλυφος που τώρα σχηματίζει την επιφάνεια της Τοπικής Φούσκας», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Catherine Zucker στο Gizmodo.
«Οι αστρονόμοι έχουν θεωρήσει εδώ και πολλές δεκαετίες ότι οι σουπερνόβα μπορούν να «σαρώσουν» αέριο σε πυκνά σύννεφα που τελικά σχηματίζουν νέα αστέρια, αλλά η δουλειά μας παρέχει τα ισχυρότερα παρατηρητικά στοιχεία μέχρι σήμερα για την υποστήριξη αυτής της θεωρίας», πρόσθεσε ο Ζούκερ, αστρονόμος στο Κέντρο Αστροφυσικής | Harvard & Smithsonian.
Η μοντελοποίηση του πώς έγιναν οι εκρήξεις
Η ομάδα μοντελοποίησε τον τρόπο με τον οποίο πιθανότατα έγιναν οι εκρήξεις σε εκατομμύρια χρόνια, ωθώντας το αέριο προς τα έξω σαν μια σκούπα που σκουπίζει τη σκόνη. Κατά τη γένεσή της, η φούσκα πιθανότατα κινούνταν προς τα έξω με περίπου 60 μίλια ανά δευτερόλεπτο, είπε ο Zucker. Επεκτείνεται ακόμα σήμερα, αλλά με πιο χαλαρούς ρυθμούς περίπου 4 μίλια ανά δευτερόλεπτο.
Το Ηλιακό μας Σύστημα βρίσκεται στο κέντρο της φυσαλίδας, παρά στην άκρη της. Αυτό συμβαίνει επειδή, σε αντίθεση με τα αστέρια στην περιφέρεια του Local Bubble, το ηλιακό μας σύστημα γεννήθηκε πολύ πολύ πριν από τα τελευταία 14 εκατομμύρια χρόνια.
«Όταν άρχισε να σχηματίζεται η Τοπική Φούσκα, η Γη ήταν πάνω από 1.000 έτη φωτός μακριά», είπε ο Zucker. «Πιστεύουμε ότι η Γη μπήκε στη φούσκα πριν από περίπου 5 εκατομμύρια χρόνια, κάτι που είναι σύμφωνο με τις εκτιμήσεις για κοιτάσματα ισοτόπων ραδιενεργού σιδήρου από σουπερνόβα στον φλοιό της Γης από άλλες μελέτες».
Το Local Bubble μοιάζει πολύ με το κέλυφος Per-Tau, μια κοιλότητα στο διάστημα μεταξύ των αστερισμών του Περσέα και του Ταύρου. Το κέλυφος Per-Tau έχει μεγάλα νέφη αερίου, που ονομάζονται μοριακά σύννεφα, και στις δύο πλευρές του, και οι ερευνητές πιστεύουν ότι το κέλυφος είναι αυτό που απομένει από τη σουπερνόβα που ώθησαν το αέριο προς τα έξω. Η πρόσφατη μελέτη της ομάδα αναφέρει ότι η τοπική φούσκα έχει παρόμοια προέλευση, αλλά καθώς είναι 10 φορές μεγαλύτερη, πιθανότατα απαιτούσε λίγη περισσότερη δύναμη πυρός για να ξεκινήσει (περίπου 15 σουπερνόβα).
«Φαίνεται ότι οι δύο φυσαλίδες αλληλεπιδρούν στις άκρες τους, όπου βρίσκεται το μοριακό νέφος του Ταύρου», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Shmuel Bialy, θεωρητικός αστροφυσικός στο Κέντρο Αστροφυσικής | Harvard & Smithsonian, μιλώντας στο Gizmodo. «Η αλληλεπίδραση των δύο φυσαλίδων μπορεί ενδεχομένως να είναι η αιτία για το σχηματισμό του Ταύρου. Αυτό όμως απαιτεί περαιτέρω έρευνα».
Αυτού του είδους οι φυσαλίδες θεωρητικοποιήθηκαν πριν από δεκαετίες, αλλά οι σύγχρονες τεχνικές είναι σε θέση να δοκιμάσουν αυτές τις θεωρίες με τρόπους που προηγουμένως δεν ήταν δυνατοί. Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι είναι πιθανό ο Γαλαξίας να είναι γεμάτος από αυτές τις φυσαλίδες, καθώς, αν ήταν σπάνιες, θα ήταν απίθανο το ηλιακό μας σύστημα να βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο μιας.
Η αποκρυπτογράφηση του τρόπου με τον οποίο οι φυσαλίδες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους είναι το επόμενο βήμα για να κατανοήσουμε πώς αυτές οι δομές λειτουργούν ως φυτώρια για αστέρια σε όλο τον γαλαξία. Και με τον πλανήτη μας στο κέντρο του ενός, είμαστε σε εξαιρετική θέση να μάθουμε περισσότερα.
