Οι ελέφαντες διαθέτουν τις πιο… «απαιτητικές» μύτες από όλα τα θηλαστικά που υπάρχουν στον πλανήτη.
Όπως αναφέρει μια πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Genome Research, οι αφρικανικοί ελέφαντες μάλλον ξεπερνούν τους ανθρώπους, τα ποντίκια, ακόμη και τους σκύλους σε ό,τι έχει να κάνει με τους οσφρητικούς τους υποδοχείς.
Βέβαια, ενώ ο αριθμός των ενεργών οσφρητικών γονιδίων στους ελέφαντες είναι πολύ εντυπωσιακός (2.000) –αριθμός διπλάσιος από αυτόν που έχουν τα σκυλιά και πέντε φορές μεγαλύτερος από των ανθρώπων- οι επιστήμονες αναφέρουν ότι δεν υπάρχει σαφής σύνδεση ότι προσφέρουν και… καλύτερες «επιδόσεις» σε ό,τι έχει να κάνει με την όσφρηση.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, σημασία δεν έχει το νούμερο των οσφρητικών υποδοχέων, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τους χρησιμοποιεί το κάθε ζώο.
«Δε γνωρίζουμε ακριβώς πώς ο αριθμός των γονιδίων των οσφρητικών υποδοχέων σχετίζεται με την οσφρητική ικανότητα» ανέφερε ο επικεφαλής της έρευνας Yoshihito Niimura από το τμήμα εφαρμοσμένης βιολογικής χημείας στο πανεπιστήμιο του Τόκιο.
«Για παράδειγμα, οι σκύλοι φημίζονται για την οσφρητική τους ικανότητα, όμως γνωρίζαμε ήδη ότι ο αριθμός των σχετικών γονιδίων τους είναι πολύ μικρότερος από αυτόν που έχουν τα ποντίκια, τα οποία όμως δεν έχουν την ίδια ικανότητα» εξήγησε ο ίδιος.
«Τα σκυλιά είναι πολύ καλά στο να εντοπίζουν συγκεκριμένες μυρωδιές. Μπορούν να ανιχνεύσουν μόρια οσμής ακόμη και σε ελάχιστες συγκεντρώσεις. Με αυτήν την έννοια, η οσφρητική ικανότητα ενός σκύλου είναι περίπου 1 εκατομμύριο καλύτερη από αυτή των ανθρώπων» συνέχισε.
Το πλεονέκτημα των ελεφάντων, όπως αναφέρει ο Niimura, έχει να κάνει με ένα ευρύτερο φάσμα αναγνωρίσιμων οσμών.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ασιατικοί ελέφαντες είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ πολύ παρόμοιων μορίων οσμών, που οι άνθρωποι και άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά βρίσκουν αδύνατο να διαχωρίσουν.
Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τα πλάσματα αυτά καθώς για παράδειγμα μπορούν να αναγνωρίσουν άλλους ελέφαντες από την οσμή των ούρων τους. Σύμφωνα με έρευνες, ορισμένοι ελέφαντες χρησιμοποιούν τις φερομόνες για να επικοινωνήσουν και να προκαλέσουν ακούσιες αντιδράσεις σε άλλα μέλη του είδους τους.
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ελέφαντες εξαρτώνται τόσο πολύ από την όσφρηση. Άλλωστε χρησιμοποιούν τις προβοσκίδες τους για να αλληλεπιδράσουν με τον κόσμο.
«Φανταστείτε να είχατε μια μύτη στην παλάμη του χεριού σας. Κάθε φορά που θα αγγίζατε κάτι, θα το μυρίζατε κιόλας» ανέφερε ο ερευνητής μιλώντας στη Washington Post. «Στην Κένυα λένε ότι οι άγριοι ελέφαντες μπορούν να διαχωρίζουν ακόμη και τις φυλές των ανθρώπων» είπε ακόμη ο ίδιος.
Ίσως λοιπόν το κλισέ που θέλει τους ελέφαντες να «μην ξεχνούν ποτέ» να έχει να κάνει ακριβώς με αυτή την εξαιρετική οσφρητική ικανότητα, που τους κάνει ικανούς να ξεχωρίζουν από τα μέλη της ομάδας τους μέχρι και τους ανθρώπους.